Brytyjski historyk: rozmiar niemieckich zbrodni w Polsce wynikał z pobudek ideologicznych

Rozmiaru niemieckich zbrodni popełnionych na Polakach w 1939 r. nie wyjaśniają okoliczności wojenne, lecz wynikał on z pobudek ideologicznych - napisał brytyjski historyk Roger Moorhouse w najnowszym numerze "Studiów nad Totalitaryzmami i XX Wiekiem".

Adolf Hitler napisał część "Mein Kampf" w więzieniu

Foto: Walter Frentz/Wikimedia Commons

W wydawanej przez Instytut Pileckiego publikacji naukowej zamieszczony został artykuł Moorhouse'a pt. "Prelude to Race War: The Ideological Drivers behind German Atrocities Committed against POWs and Civilian Populations during the September Campaign of 1939" (Preludium do wojny rasowej: ideologiczne przyczyny niemieckich okrucieństw popełnionych na jeńcach wojennych i ludności cywilnej podczas kampanii wrześniowej 1939 r.).

Autor, zwracając uwagę, że w czasie kampanii wrześniowej niemieccy żołnierze popełnili w Polsce ponad 20 razy więcej masowych zbrodni niż podczas porównywalnej długości kampanii francuskiej wiosną 1940 r., analizuje, jaka jest przyczyna tak dużej dysproporcji. Jak wskazuje, tak dużej liczby masowych zbrodni jak popełniona została w Polsce, nie można wyjaśnić wyłącznie okolicznościami wojennymi, przypadkiem, relatywnym brakiem bojowego doświadczenia Wehrmachtu czy doktryną Blitzkriegu.,

Nazistowska ideologia - kluczowa

Moorhouse uzasadnia, że kluczowym czynnikiem była nazistowska ideologia, zgodnie z którą niemieccy żołnierze postrzegali Polaków - podobnie jak Żydów - jako niższych rasowo, a ich życie jako niemające większej wartości, podczas gdy takiego podejścia nie mieli w stosunku do np. Francuzów. Stąd w ramach tej ideologii zbrodnie wojenne na Polakach były uzasadnione jako środek prowadzący do stworzenia przestrzeni życiowej dla Niemców.

Wskazuje on także, że postrzeganie Polaków przez Niemców jako gorszych, zacofanych czy mniej wartościowych nie zaczęło się wraz z objęciem władzy przez Hitlera, lecz narastało stopniowo przez cały XIX wiek, a wraz nadejściem nazistów zostało obudowane rasowymi teoriami i zyskało ideologiczną podbudowę.

Roger Moorhouse jest brytyjskim historykiem i pisarzem specjalizującym się w historii II wojny światowej. Jest autorem lub współautorem kilkunastu książek na ten temat. Najważniejsze z nich to "Pakt diabłów. Sojusz Hitlera i Stalina" o współpracy niemiecko-sowieckiej w latach 1939-1941, "Stolica Hitlera. Życie i śmierć w wojennym Berlinie" oraz "Polska 1939. Pierwsi przeciwko Hitlerowi" o polskiej wojnie obronnej. W 2020 r. został odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Zasługi RP za wkład w rozpowszechnianie wiedzy o polskiej historii w Wielkiej Brytanii.

PAP/dad