W magazynie "Widziane z Polski" mówimy o polsko- niemieckich konsultacji międzyrządowych w Berlinie. Niemcy oddali Polsce zagrabione podczas wojny i tuż po niej dobra kultury i zapowiadają, że to dopiero początek. To najbardziej namacalny efekt polsko-niemieckich konsultacji międzyrządowych w Berlinie, gdzie wśród priorytetów była też polityka bezpieczeństwa i transportowa.
Kanclerz Niemiec Friedrich Merz podkreślił w Berlinie, że nowa, wspólna polsko-niemiecka deklaracja, która będzie fundamentem współpracy na kolejne miesiące i lata, obejmuje trzy priorytety: bezpieczeństwo i obrona, usieciowienie i infrastruktura oraz pamięć i upamiętnienie.
Merz podkreślił podczas konferencji prasowej, że rządy Polski i Niemiec przyjmują w poniedziałek wspólną deklarację, która ma stanowić fundament współpracy na kolejne miesiące i lata.
- Uzgodniliśmy trzy priorytety. Pierwszy - bezpieczeństwo i obrona. Jest rzeczą oczywistą, że pogłębiamy i systematyzujemy naszą współpracę (...). Rozbudowujemy naszą współpracę, jeśli chodzi o wykrywanie i neutralizację dronów, nasze wojska lądowe będą ściślej współpracować m.in. poprzez zintensyfikowane wspólne ćwiczenia. Ponadto zleciliśmy naszym ministrom wypracowanie porozumienia w zakresie polityki obronnej - powiedział Merz.
Premier Donald Tusk powiedział, że zwrot polskich dóbr kultury to osobista decyzja kanclerza Niemiec Friedricha Merza. Podkreślił także, że to nie jest ostatnia decyzja dotycząca zwrotu oczekiwanych długo przez Polskę artefaktów.
Podczas konferencji prasowej w Berlinie premier Tusk podziękował „za ten bardzo ważny dla niego osobiście gest”. – Wiem, że była to osobista decyzja kanclerza – powiedział.
Zaznaczył, że kiedy widzi się pieczęcie Władysława Jagiełły, Kazimierza Wielkiego i Kazimierza Jagiellończyka, to „serce rośnie”, że te dokumenty po wielu latach starań wracają do Polski.
Dokumenty dotyczą także m.in. historii polsko-krzyżackiej. – Bardzo symboliczny jest np. dokument, w którym papież Aleksander IV wzywa zakon krzyżacki do wspólnej obrony, m.in. z Polakami i innymi państwami sąsiednimi, przed Tatarami. To brzmi dość współcześnie, muszę powiedzieć – powiedział.
Informujemy również o przkazaniu Ministerstwu Obrony Narodowej pierwszych 15 egzemplarzy bojowych wozów piechoty Borsuk. To kluczowy krok w modernizacji Wojska Polskiego i znaczący sukces Polskiej Grupy Zbrojeniowej. Uroczystość przekazania odbyła się w Hucie Stalowa Wola, gdzie produkowane są te nowoczesne pojazdy.
To początek procesu zastępowania przestarzałych radzieckich BWP-1, które od lat 60. XX w. stanowiły podstawowe wyposażenie polskich sił zbrojnych.
W ramach umowy wykonawczej podpisanej w marcu tego roku, Polska Grupa Zbrojeniowa S.A. oraz Huta Stalowa Wola S.A. zobowiązały się do dostarczenia 111 egzemplarzy Borsuka za łączną kwotę 6,57 mld zł brutto. Umowa ta jest częścią większego projektu, który zakłada produkcję ponad tysiąca bojowych wozów piechoty oraz niemal 400 pojazdów specjalistycznych na bazie tego samego podwozia.
Borsuki zastąpią radzieckie BWP-1, które, mimo upływu dekad, nie doczekały się gruntownej modernizacji. Projekt stworzenia w pełni polskiego wozu bojowego rozpoczęto w 2014 r., gdy resortem obrony kierował Tomasz Siemoniak. Prototyp pojazdu ujrzał światło dzienne w 2017 r. Eksperci podkreślają, że wprowadzenie Borsuka to prawdziwa rewolucja, która pozwoli Siłom Zbrojnym RP na unowocześnienie sprzętu i zwiększenie zdolności bojowych.
Rezultat jest marny i był do przewidzenia - tak nad Dnieprem jest komentowany wynik amerykańsko-rosyjskich rozmów na temat planu pokojowego dla Ukrainy. W naszym programie także o braku postępów w rozmowach pokojowych dotyczących zakończenia wojny na Ukrainie.
Budowa pierwszej polskiej elektrowni jądrowej już trwa, a po zakończeniu przygotowania terenu i realizacji projektu obiekt zacznie dostarczać stabilną, niskoemisyjną energię dla milionów gospodarstw domowych.
O tym czy elektrownia jądrowa Polsce jest rzeczywiście potrzebna, opowiedział Marcin Skolimowski ze spółki Polskie Elektrownie Jądrowe.
Na Zamku Królewskim w Warszawie odbyła się uroczysta gala wręczenia najważniejszych naukowych nagród w Polsce, które przyznaje Fundacja na Rzecz Nauki Polskiej. Relacja z uroczystości w naszym programie.
W kinach można już oglądać „Norymbergę” - film opowiadający o kulisach słynnych procesów norymberskich, w których sądzono czołowych zbrodniarzy nazistowskich Niemiec, w tym Hermana Göringa. Kilka dni temu minęła 80. rocznica rozpoczęcia tych procesów, a obraz pokazuje zarówno mechanizmy wymiaru sprawiedliwości, jak i psychologiczną grę między oskarżonymi a ich przesłuchującymi. O procesach norymberskich z różnych perpektyw opowiedają krytyk filmowy Krzysztof Połaski z portalu Telemagzyn i historyk dr Michał Przeperski z Muzeum Historii Polski.
Mówimy także o przygotowaniach do 34. Finału Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy, który odbędzie się w kraju i za granicą 25 stycznia przyszłego roku.
Instytut Rozwoju Języka Polskiego od kilku lat z powodzeniem realizuje projekty promujące język polski i wspierające dwujęzyczność wśród młodego pokolenia Polonii. Jednym z najbardziej dynamicznie rozwijających się przedsięwzięć są Polonijne Debaty Młodych - cykl międzynarodowych wydarzeń adresowanych do młodzieży w wieku 16–19 lat. W ostatnich miesiącach odbyły się m.in. w Melbourne, Dublinie, Offenburgu i Londynie, przyciągając młodych uczestników z całego świata. W rozmowie z Polskim Radiem dla Zagranicy inicjatywę szczegółowo omówiła dr Urszula Starakiewicz-Krawczyk, dyrektorka Instytutu.
Pomysł organizowania debat oksfordzkich narodził się w ubiegłym roku - pierwsze edycje odbyły się w Nowym Jorku i Londynie. Jak podkreśla dyrektor Instytutu Rozwoju Języka Polskiego, celem było pokazanie młodym Polakom mieszkającym poza krajem, że język polski nie jest jedynie „językiem domowym”, rodzinnym, ale może stać się także narzędziem do „marzenia, działania i zabierania głosu w ważnych, publicznych sprawach”.
- Chcemy, by młodzi ludzie widzieli polszczyznę jako język, w którym można robić ważne rzeczy. Język publicznej debaty, edukacji i aktywności obywatelskiej - mówi dr Urszula Starakiewicz-Krawczyk.
Do wysłuchania magazynu "Widziane z Polski" zapraszam Halina Ostas.