W magazynie "Widziane z Polski" mówimy o obchodach 230. rocznicy Konstytucji 3 maja w Polsce i za granicą.
Na Zamku Królewskim w Warszawie, Prezydenci Polski, Estonii, Ukrainy, Łotwy i Litwy podpisali wspólną deklarację z okazji 230-lecia Konstytucji 3 Maja.
Prezydenci podkreślili w niej, że "Przyjęcie w 1791 roku tego doniosłego aktu, regulującego ustrój prawny Rzeczypospolitej Obojga Narodów, miało historyczne znaczenie, była to bowiem pierwsza na naszym kontynencie i druga w świecie przyjęta nowoczesna ustawa zasadnicza." Liderzy pięciu państw zaznaczyli, że "pomni dziejowych doświadczeń, dumni z osiągnięć naszej współczesnej współpracy w regionie, świadomi wyzwań" patrzą w przyszłość z nadzieją. "Wyrażamy przekonanie, że pomyślność naszego wspólnego dziedzictwa i wspólnego domu, zakorzenionych w cywilizacji europejskiej, wymaga, aby właśnie tak jak dom, Europa była budowana na fundamencie podstawowych wartości i zasad. Są nimi bez wątpienia: wolność, suwerenność, integralność terytorialna, demokracja, rządy prawa, równość i solidarność. Jednocząca się Europa powinna być otwarta na wszystkie kraje i narody, które te wartości podzielają."
Prezydenci Polski, Estonii, Ukrainy, Łotwy i Litwy wyrazili solidarność z narodami regionu, które domagają się respektowania swoich praw.
230. rocznicę uchwalenia Konstytucji 3 Maja świętowali Polacy na całym świecie. Więcej w relacji Przemysława Pawełka.
W programie mówimy także o przyjęciu przez Sejm ustawy ratyfikującej Fundusz Odbudowy, czyli o zwiększeniu zasobów własnych Unii Europejskiej. Zakłada on rozdysponowanie do państw członkowskich Wspólnoty 672 i pół miliarda euro w formie zarówno dotacji, jak i pożyczek. Jest to odpowiedź Wspólnoty na kryzys wywołany pandemią koronawirusa.
Dziękując posłom za przyjęcie ustawy, premier Mateusz Morawiecki podkreślał, że pieniądze, które będą dzięki niej dostępne, będą pomocą dla Polaków. Szef rządu mówił po głosowaniu, że dzięki porozumieniu ponadpartyjnemu "dziś wygrała Polska". Mateusz Morawiecki podkreślał, że pieniądze z Funduszu Odbudowy "nie mają żadnych barw: ani lewicowych, ani prawicowych, ani konserwatywnych, liberalnych czy jakichkolwiek innych. Mają tylko kolory biało-czerwone". Premier mówił, że to są środki, które należą do Polaków.
W grudniu 2020 roku przywódcy państw Unii Europejskiej porozumieli się w sprawie wieloletniego budżetu Wspólnoty na lata 2021-2027 oraz Funduszu Odbudowy gospodarek państw członkowskich po epidemii COVID-19. Polska może liczyć z Funduszu Odbudowy na ponad 23 miliardy euro w formie dotacji i ponad 34 miliardy w formie pożyczek. Podstawą do sięgnięcia po te środki będzie Krajowy Plan Odbudowy. Rząd oficjalnie przekazał dokument Komisji Europejskiej.
Po dwóch dekadach kończy się najdłuższa międzynarodową misja NATO. 10 tysięcy żołnierzy Sojuszu rozpoczęło właśnie wycofywanie się z Afganistanu. Do domu wracają też Polacy. Ostatni żołnierz ma opuścić azjatycki kraj do 11 września czyli najpóźniej w 20 lat po zamachach na World Trade Center.
Czy dwie dekady misji NATO zmieniły Afganistan na gorsze czy na lepsze? Czy warto było przelewać krew? I czy wraz z wyjazdem wojsk talibowie będą chcieli siłą przejąć władzę w Kabulu? O tym Wojciech Cegielski rozmawiał z ambasadorem Afganistanu w Polsce Tahirem Kadirim.
Mija sześć tygodni od zatrzymania i przewiezienia do aresztu w Mińsku liderów polskiej mniejszości na Białorusi.
Andrzej Pisalnik, dziennikarz i działacz mniejszości polskiej na Białorusi, wzywa, by nie zapominać o liderach Związku Polaków na Białorusi, uwięzionych przez reżim Łukaszenki, którzy od wielu tygodni przebywają w areszcie. Jak twierdzi metody prowadzenia śledztwa stosowane przez białoruskich śledczych, mało się różnią od tych, jakie stosowano w czasach sowieckich. Rozmawiał z nim Przemysław Pawełek.
W kartce z kalendarza przypominamy o 175 rocznicy urodzin Henryka Sienkiewicza, pisarza, publicysty, laureata literackiej Nagrody Nobla z 1905 roku. Autor między innymi "Trylogii", "Krzyżaków", "Quo vadis" i "W pustyni i w puszczy". Wielki społecznik znany także z działalności publicznej. Zmarł w 1916 roku.
Tworzył w czasach, gdy Polska była pod zaborami, pisał "ku pokrzepieniu serc", ucząc czytelników patriotyzmu. Uznanie pokoleń Polaków zdobył przede wszystkim Trylogią, czyli cyklem powieści z dziejów XVII-wiecznej Polski. W skład Trylogii wchodzą tomy: "Ogniem i mieczem" - o wojnie z Kozakami, "Potop" - o najeździe szwedzkim i "Pan Wołodyjowski" - o okresie wojen z Turkami. Henryk Sienkiewicz opisywał w nich zwycięskie epizody militarne polskiego oręża, wskrzeszając bohatera patriotę, obdarzonego odwagą, temperamentem i rycerskim honorem.
Inne jego znane i cenione powieści to "Krzyżacy" i "Rodzina Połanieckich", a także "W pustyni i w puszczy" - przygodowo-podróżnicza powieść dla młodzieży. Książka "Quo vadis" o prześladowaniu pierwszych chrześcijan w Rzymie za czasów Nerona została przetłumaczona na ponad 50 języków i znalazła stałe miejsce w kanonie światowej literatury.
W 1905 roku Henryk Sienkiewicz został uhonorowany Nagrodą Nobla za wybitne osiągnięcia w dziedzinie eposu.
Zanim został cenionym pisarzem pracował jako dziennikarz. W warszawskiej prasie uchodził za utalentowanego reportera i felietonistę, był też korespondentem w Ameryce Północnej. Tę część programu przygotowała Ewa Plisiecka.
Na spotkanie z naszym gościem, Jolantą Grochalą, pedagogiem i lektorką języka angielskiego, w cyklu "Kierunek: Polska" zaprasza Małgorzata Frydrych.
W programie również pierwsza audycja z nowego cyklu "Z językiem polskim w świat".
Wzmocnienie polskiej nauki i szkolnictwa wyższego poprzez wymianę i współpracę międzynarodową – taka idea przyświecała powołaniu w 2017 roku Narodowej Agencji Wymiany Akademickiej. Realizując główne założenie Agencja stworzyła wiele programów intensyfikujących międzynarodową wymianę wiedzy i doświadczeń naukowców oraz studentów, a dzięki temu także zainspirowała rodzime środowisko akademickie do poszukiwania nowych obszarów współdziałania w nauce światowej.
Do wysłuchania magazynu "Widziane z Polski" zaprasza Halina Ostas.