Redakcja Polska

Nowogródek – słynące z wielokulturowości rodzinne miasto Adama Mickiewicza

12.09.2020 14:45
Miasto słynące od wieków z wielokulturowości dziś leży na terenie Białorusi, a poprzez związki z polskim poetą jest szczególnie ważne dla polskiej historii. W inwokacji do „Pana Tadeusza” Adam Mickiewicz pisze o grodzie zamkowym nowogródzkim.
Audio
  • Śladami polskiego dziedzictwa na Wschodzie - Nowogródek, słynące z wielokulturowości rodzinne miasto Adama Mickiewicza [posłuchaj]
Kościół farny w Nowogródku
Kościół farny w NowogródkuFoto: Włodzimierz Pac, Polskie Radio

To tu prawdopodobnie urodził się Adam Mickiewicz, a na pewno spędził w Nowogródku dzieciństwo i wczesną młodość. I to w Nowogródku, w odbudowanym dworku rodziców poety, znajduje się Muzeum Adama Mickiewicza. Dziś miasto leży na terenie Białorusi, jednak przez stulecia należało do Rzeczpospolitej, było stolicą województwa nowogródzkiego, najpierw w I RP, potem w II RP.

Naukowcy nie są pewni, czy miejscem urodzenia wieszcza było Zaosie, czy Nowogródek, ale są pewni co do tego, że 12 lutego 1799 w barokowym kościele farnym pod wezwaniem Przemienienia Pańskiego ochrzczono Adama Bernarda syna Mikołaja i Barbary z Majewskich Mickiewiczów, urodzonego 24 grudnia 1798. Cudowny obraz Matki Boskiej Nowogródzkiej z tego kościoła wymienia poeta w inwokacji „Pana Tadeusza”.

Kościół farny to jedna z wielu świątyń wybudowanych przez stulecia w Nowogródku. Powstały tu m.in. kościoły i klasztory jezuitów, bonifratrów, franciszkanów i dominikanów. Przy tym ostatnim prowadzono szkołę, do której uczęszczał młody Adam. W kościele tym Jan Rudomina, kasztelan nowogródzki, wzniósł marmurowy pomnik dziewięciu towarzyszy broni poległych pod Chocimiem w 1621 roku.

W inwokacji do „Pana Tadeusza” Adam Mickiewicz pisze o grodzie zamkowym nowogródzkim. Nowogródzki zamek wybudował w XIII wieku litewski władca – książę Mendog. Dziś z zamku pozostały ruiny. Wśród zabytkowych budowli, które w tym mieście nie dotrwały do naszych czasów, można wymienić m.in. pałac Radziwiłłów z XVIII w., zburzony w 1941 r.

O polskich śladach w Nowogródku, o wędrówce szlakami Adama Mickiewicza i o historii miasta słynącego z wielokulturowości opowiada Tomasz Kuba Kozłowski, znawca historii Kresów, autor cyklu "Opowieści z Kresów", realizowanego w warszawskim Domu Spotkań z Historią.  

Cykl "Śladami polskiego dziedzictwa na Wschodzie" powstaje we współpracy z Fundacją Pomoc Polakom na Wschodzie.

Audycja finansowana jest ze środków Kancelarii Prezesa Rady Ministrów w ramach Zadania publicznego dotyczącego pomocy Polonii i Polakom za granicą.

Audycję zrealizowała Magdalena Górecka-Balcer.

Fragmenty poematu Adama Mickiewicza czytał Maciej Gudowski.

Do wysłuchania programu zaprasza Ewa Plisiecka.