Polscy archeolodzy w Ameryce Południowej. Sukcesy badań prekolumbijskich

Ameryka Południowa należy do chętnie eksplorowanych terenów przez polskich archeologów. O obecności naszych badaczy na tym kontynencie można mówić już od XIX wieku, o czym przypomniał w Polskim Radiu dla Zagranicy, profesor Mariusz Ziółkowski, wybitny archeolog, dyrektor Centrum Badań Andyjskich Uniwersytetu Warszawskiego.

mat. ilustracyjne

pixabay.com

Profesor Mariusz Ziółkowski specjalizację w zakresie kultur andyjskich rozpoczął już w czasie studiów archeologicznych na Uniwersytecie Warszawskim, tu również obronił doktorat poświęcony rekonstrukcji metropolitarnego kalendarza Imperium Inków, a za kolejne prace uzyskał habilitację.

- Warszawa, to nie jedyny ośrodek, w którym archeolodzy specjalizują się w badaniach prekolumbijskich - podkreśla profesor Mariusz Ziółkowski. Z sukcesem robią to także uczeni z:  Krakowa, Poznania  i Wrocławia, a znakiem czasu jest współdziałanie  uczelni krajowych i zagranicznych w tej dziedzinie.

Przykładem międzynarodowej aktywności jest niezwykle ważny dla polskiej archeologii, rozpoczęty w latach 1985-86, projekt NASCA Włoskiej Misji Archeologicznej, kierowanej przez profesora Giuseppe Oreficiego, w którym Polacy uczestniczyli  w pracach badawczych w Cahuachi i Pueblo Viejo na pustyni Nazca w Peru. Dzięki trwającej do dziś współpracy, ostatnio prowadzone są m.in. działania  w Boliwii. W projekcie wzięło udział około siedemdziesięciu polskich badaczy i studentów.

Wspólne badania realizowano także z Uniwersytetem Katolickim Santa Maria w Arequipie w Peru oraz z Parkiem Narodowym Machu Picchu. Ukoronowaniem nawiązanych relacji  było powołanie w 2011 roku Centrum Badań Andyjskich UW w Cusco, jedynej polskiej placówki naukowo-badawczej na terenie Ameryki Południowej.

Współcześni archeolodzy często podejmują działania  interdyscyplinarne. Polscy badacze prekolumbijscy obecnie duży nacisk kładą na archeometrię, czyli wszystko, co jest związane z dokumentacją, z zaawansowanymi technikami pomiarowymi. Przykładowo, nasze ostatnie projekty Machu Picchu (Peru), i Samaipata (Boliwia), są realizowane z Politechniką Wrocławską z Laboratorium Skanowania i Modelowania 3D, kierowanym przez profesora Jacka Kościuka. Natomiast za znak firmowy polskich badaczy prekolumbijskich  można dziś uznać zaawansowane techniki skanowania laserowego i dokumentacji zabytków z Listy Światowego Dziedzictwa. Na terenie Ameryki Południowej Polacy opracowali już w ten sposób cztery stanowiska.

Profesor Mariusz Ziółkowski, wybitny specjalista w dziedzinie archeologii i etnohistorii Inków, techniki datowań bezwzględnych w archeologii i archeoastronomii, dyrektor Centrum Badań Andyjskich Uniwersytetu Warszawskiego, o specyfice polskich badań prekolumbijskich, współpracy krajowej i zagranicznej uczonych w tej dziedzinie oraz największych osiągnięciach i wyzwaniach czekających archeologów, opowiedział Marii Wieczorkiewicz. Zapraszamy do wysłuchania drugiej części rozmowy.

Audycja powstała we współpracy z Centrum Archeologii Śródziemnomorskiej UW i Ministerstwem Spraw Zagranicznych.