Portal Polskiego Radia SA
słuchaj
shopping_cart
Section00

MOJE ARCHIWUM 2020

Patrzymy na pożółkłe zdjęcia, zaglądamy do dokumentów sprzed wielu lat. Co się za nimi kryje? Historia żyje w nas, we wspomnieniach, ustnych przekazach, fotografiach i przedmiotach.
Przeszukajmy ponownie domowe archiwa, albumy, pamiątki po rodzicach i dziadkach. Może znajdziemy coś, co wiąże się z rokiem 1920? Zdjęcie z Marszałkiem? Powołanie do wojska? Albo odznaczenie, jakie dziadek dostał po wojnie polsko-bolszewickiej? Każdy z nas i każde nasze wspomnienie tworzy wspólną polską historię.

KAPITUŁA

  • 1. Joanna Chojecka - zastępca Naczelnego Dyrektora Archiwów Państwowych – Przewodnicząca Kapituły
  • 2. Marcin Zarzecki - Prezes Polskiej Fundacji Narodowej
  • 3. Beata Żelazek - specjalista w Departamencie Popularyzacji Działalności Archiwalnej
  • 4. Jolanta Fajkowska – zastępca Kierownika Redakcji Rozrywki Programu 1
  • 5. Anna Perek-Zaborska – zastępca sekretarza Programu 1

Aleksandra Kochanowska - NAGRODZONA

Patriotyczne telegramy! Rok1920. To rok szczególny w naszej rodzinie. „Wybuchła Polska” jak mówił dziadek. Radość była wielka. Dr med. Józef Leon Balewski (ur.15.03.1885 r. w Nowej Cerkwi) ożenił się z Marią Pelagią Augustyniak (ur. 06.03.1898 r. w Kościanie). Ślub dziadków odbył się w Kościanie 24.11.1920 r. Zachowały się blankiety z życzeniami ślubnymi. W wolnej Polsce nawet blankiety telegramów były przesiąknięte patriotyzmem. Do specjalnego albumu wkleiła je babcia Maria Pelagia. W tym archiwalnym albumie znajduje się 75 takich ozdobnych telegramów i 91 zwykłych. Telegramy przetrwały 100 lat! Są piękne, wzruszające, niesamowite! To wielka lekcja patriotyzmu. Na zdjęciach są przykłady tych telegramów i album.

Aleksandra Kochanowska - NAGRODZONA

Patriotyczne telegramy! Rok1920. To rok szczególny w naszej rodzinie. „Wybuchła Polska” jak mówił dziadek. Radość była wielka. Dr med. Józef Leon Balewski (ur.15.03.1885 r. w Nowej Cerkwi) ożenił się z Marią Pelagią Augustyniak (ur. 06.03.1898 r. w Kościanie). Ślub dziadków odbył się w Kościanie 24.11.1920 r. Zachowały się blankiety z życzeniami ślubnymi. W wolnej Polsce nawet blankiety telegramów były przesiąknięte patriotyzmem. Do specjalnego albumu wkleiła je babcia Maria Pelagia. W tym archiwalnym albumie znajduje się 75 takich ozdobnych telegramów i 91 zwykłych. Telegramy przetrwały 100 lat! Są piękne, wzruszające, niesamowite! To wielka lekcja patriotyzmu. Na zdjęciach są przykłady tych telegramów i album.

Aleksandra Kochanowska - NAGRODZONA

Patriotyczne telegramy! Rok1920. To rok szczególny w naszej rodzinie. „Wybuchła Polska” jak mówił dziadek. Radość była wielka. Dr med. Józef Leon Balewski (ur.15.03.1885 r. w Nowej Cerkwi) ożenił się z Marią Pelagią Augustyniak (ur. 06.03.1898 r. w Kościanie). Ślub dziadków odbył się w Kościanie 24.11.1920 r. Zachowały się blankiety z życzeniami ślubnymi. W wolnej Polsce nawet blankiety telegramów były przesiąknięte patriotyzmem. Do specjalnego albumu wkleiła je babcia Maria Pelagia. W tym archiwalnym albumie znajduje się 75 takich ozdobnych telegramów i 91 zwykłych. Telegramy przetrwały 100 lat! Są piękne, wzruszające, niesamowite! To wielka lekcja patriotyzmu. Na zdjęciach są przykłady tych telegramów i album.

Aleksandra Kochanowska - NAGRODZONA

Patriotyczne telegramy! Rok1920. To rok szczególny w naszej rodzinie. „Wybuchła Polska” jak mówił dziadek. Radość była wielka. Dr med. Józef Leon Balewski (ur.15.03.1885 r. w Nowej Cerkwi) ożenił się z Marią Pelagią Augustyniak (ur. 06.03.1898 r. w Kościanie). Ślub dziadków odbył się w Kościanie 24.11.1920 r. Zachowały się blankiety z życzeniami ślubnymi. W wolnej Polsce nawet blankiety telegramów były przesiąknięte patriotyzmem. Do specjalnego albumu wkleiła je babcia Maria Pelagia. W tym archiwalnym albumie znajduje się 75 takich ozdobnych telegramów i 91 zwykłych. Telegramy przetrwały 100 lat! Są piękne, wzruszające, niesamowite! To wielka lekcja patriotyzmu. Na zdjęciach są przykłady tych telegramów i album.

Aleksandra Kochanowska - NAGRODZONA

Patriotyczne telegramy! Rok1920. To rok szczególny w naszej rodzinie. „Wybuchła Polska” jak mówił dziadek. Radość była wielka. Dr med. Józef Leon Balewski (ur.15.03.1885 r. w Nowej Cerkwi) ożenił się z Marią Pelagią Augustyniak (ur. 06.03.1898 r. w Kościanie). Ślub dziadków odbył się w Kościanie 24.11.1920 r. Zachowały się blankiety z życzeniami ślubnymi. W wolnej Polsce nawet blankiety telegramów były przesiąknięte patriotyzmem. Do specjalnego albumu wkleiła je babcia Maria Pelagia. W tym archiwalnym albumie znajduje się 75 takich ozdobnych telegramów i 91 zwykłych. Telegramy przetrwały 100 lat! Są piękne, wzruszające, niesamowite! To wielka lekcja patriotyzmu. Na zdjęciach są przykłady tych telegramów i album.

Mateusz Zimny

Po Stefanie Zimnym jego rodzicom, a prapradziadkom Pana Mateusza, pozostało kilka zdjęć, bilet wizytowy, listy przysłane z frontu i... pamięć. W 1920 roku Stefan miał 18 lat. Był komendantem drużyny harcerskiej im. Hetmana Żółkiewskiego w Grodźcu. Gdy rozpoczęła się wojna z bolszewikami, wstąpił jako ochotnik do 11 pułku piechoty. Był wywiadowcą w 5 kompanii. Jego pułk 20 sierpnia dotarł w okolice Dubienki, na linii Bugu, gdzie rozpoczęły się walki z bolszewikami. W połowie września rodzice otrzymali zawiadomienie z PCK. 'Szer. Zimny Stefan dn. 5 IX zaginął pod wsią Bendiugą nad Bugiem. Prawdopodobnie dostał się do niewoli. Umieściliśmy go więc na liście wymiany jeńców, ponieważ takowa rozpoczęta; wkrótce niewątpliwie do kraju powróci'. Ale syn nie wracał. Nadeszła kolejna karta pocztowa. Nieduża, prosta, ze stemplem poczty polowej i pieczęcią 'Dowództwo 5 kompanii 11 pułku piechoty'. Pisana ołówkiem. W prostych, żołnierskich słowach, nadeszła chyba najtragiczniejsza wiadomość, jaką może usłyszeć matka. Zdjęcie portretowe Stefana Zimnego w mundurze harcerskim, ok. 1919 r.</s&am

Mateusz Zimny

Do dzisiaj, kiedy Pan Mateusz czyta te słowa, przeszywa Go dreszcz: 'Szanowni Państwo, Przykro nam bardzo, że muszę wypełnić ten smutny obowiązek koleżeńsko-żołnierski i zawiadomić, że syn Wasz Stefan zginął dn. 5 IX b.r. pod wsią Bendiugą nad Bugiem (obok Dubienki)'. Niejedna łza padła na ten kartonik, który przechowywany był w rodzinie jak relikwia. Po latach zabezpieczony taśmą, ukryty w rodzinnych pamiątkach. Rodzina upamiętniła Stefana symbolicznym grobem obok rodziców. Symbolicznym także dla jego młodszego o trzy lata brata, Wacława, który za działalność konspiracyjną w AK został rozstrzelany przez Niemców w 1943 roku w Zgierzu. Na zdjęciu zawiadomienie PCK z Warszawy o zaginięciu, 1920 r.

Anna Domagała - NAGRODZONA

Ignacy Ochędzan w chwili śmierci nie miał 23 lat. Był samoukiem, nie ukończył żadnej szkoły, pobierał tylko prywatne lekcje nauki czytania i pisania. Głęboki patriotyzm wyniósł z domu rodzinnego. Wartością naczelną była dla niego służba ojczyźnie, dlatego na ochotnika wstąpił do tworzącego się wojska polskiego, by walczyć o ustalenie granic II Rzeczypospolitej. W swoim dzienniczku słowo „Ojczyzna” pisał zawsze wielką literą. Nigdy nie otrzymał żadnego odznaczenia. W mojej pamięci pozostanie na zawsze bohaterem narodowym, który oddał życie za wolność Polski. Bardzo chciałabym ocalić od zapomnienia postać Ignacego Ochędzana. Z czasów wojny polsko-bolszewickiej znany jest powszechnie pamiętnik Władysława Broniewskiego. Może warto też zapoznać radiosłuchaczy z patriotycznymi fragmentami dzienniczka autorstwa mojego wujka? Pamięć o Ignacym jest pielęgnowana w rodzinie Na cmentarzu w Czastarach przy grobie rodzinnym Ochędzanów została umieszczona symboliczna tabliczka upamiętniająca mojego wujka. Zginął 21.06.1920 z rąk bolszewików. Pamiętnik został ocalony przez jego towarzyszy broni.&

Anna Domagała - NAGRODZONA

Ignacy Ochędzan w chwili śmierci nie miał 23 lat. Był samoukiem, nie ukończył żadnej szkoły, pobierał tylko prywatne lekcje nauki czytania i pisania. Głęboki patriotyzm wyniósł z domu rodzinnego. Wartością naczelną była dla niego służba ojczyźnie, dlatego na ochotnika wstąpił do tworzącego się wojska polskiego, by walczyć o ustalenie granic II Rzeczypospolitej. W swoim dzienniczku słowo „Ojczyzna” pisał zawsze wielką literą. Nigdy nie otrzymał żadnego odznaczenia. W mojej pamięci pozostanie na zawsze bohaterem narodowym, który oddał życie za wolność Polski. Bardzo chciałabym ocalić od zapomnienia postać Ignacego Ochędzana. Z czasów wojny polsko-bolszewickiej znany jest powszechnie pamiętnik Władysława Broniewskiego. Może warto też zapoznać radiosłuchaczy z patriotycznymi fragmentami dzienniczka autorstwa mojego wujka? Pamięć o Ignacym jest pielęgnowana w rodzinie Na cmentarzu w Czastarach przy grobie rodzinnym Ochędzanów została umieszczona symboliczna tabliczka upamiętniająca mojego wujka. Zginął 21.06.1920 z rąk bolszewików. Pamiętnik został ocalony przez jego towarzyszy broni.&

Anna Domagała - NAGRODZONA

Ignacy Ochędzan w chwili śmierci nie miał 23 lat. Był samoukiem, nie ukończył żadnej szkoły, pobierał tylko prywatne lekcje nauki czytania i pisania. Głęboki patriotyzm wyniósł z domu rodzinnego. Wartością naczelną była dla niego służba ojczyźnie, dlatego na ochotnika wstąpił do tworzącego się wojska polskiego, by walczyć o ustalenie granic II Rzeczypospolitej. W swoim dzienniczku słowo „Ojczyzna” pisał zawsze wielką literą. Nigdy nie otrzymał żadnego odznaczenia. W mojej pamięci pozostanie na zawsze bohaterem narodowym, który oddał życie za wolność Polski. Bardzo chciałabym ocalić od zapomnienia postać Ignacego Ochędzana. Z czasów wojny polsko-bolszewickiej znany jest powszechnie pamiętnik Władysława Broniewskiego. Może warto też zapoznać radiosłuchaczy z patriotycznymi fragmentami dzienniczka autorstwa mojego wujka? Pamięć o Ignacym jest pielęgnowana w rodzinie Na cmentarzu w Czastarach przy grobie rodzinnym Ochędzanów została umieszczona symboliczna tabliczka upamiętniająca mojego wujka. Zginął 21.06.1920 z rąk bolszewików. Pamiętnik został ocalony przez jego towarzyszy broni.&

Mateusz Zimny

Po Stefanie Zimnym jego rodzicom, a prapradziadkom Pana Mateusza, pozostało kilka zdjęć, bilet wizytowy, listy przysłane z frontu i... pamięć. W 1920 roku Stefan miał 18 lat. Był komendantem drużyny harcerskiej im. Hetmana Żółkiewskiego w Grodźcu. Gdy rozpoczęła się wojna z bolszewikami, wstąpił jako ochotnik do 11 pułku piechoty. Był wywiadowcą w 5 kompanii. Jego pułk 20 sierpnia dotarł w okolice Dubienki, na linii Bugu, gdzie rozpoczęły się walki z bolszewikami. W połowie września rodzice otrzymali zawiadomienie z PCK. 'Szer. Zimny Stefan dn. 5 IX zaginął pod wsią Bendiugą nad Bugiem. Prawdopodobnie dostał się do niewoli. Umieściliśmy go więc na liście wymiany jeńców, ponieważ takowa rozpoczęta; wkrótce niewątpliwie do kraju powróci'. Ale syn nie wracał. Nadeszła kolejna karta pocztowa. Nieduża, prosta, ze stemplem poczty polowej i pieczęcią 'Dowództwo 5 kompanii 11 pułku piechoty'. Pisana ołówkiem. W prostych, żołnierskich słowach, nadeszła chyba najtragiczniejsza wiadomość, jaką może usłyszeć matka. Zdjęcie portretowe Stefana Zimnego w mundurze harcerskim, ok. 1919 r.</s&am

Mateusz Zimny

Do dzisiaj, kiedy Pan Mateusz czyta te słowa, przeszywa Go dreszcz: 'Szanowni Państwo, Przykro nam bardzo, że muszę wypełnić ten smutny obowiązek koleżeńsko-żołnierski i zawiadomić, że syn Wasz Stefan zginął dn. 5 IX b.r. pod wsią Bendiugą nad Bugiem (obok Dubienki)'. Niejedna łza padła na ten kartonik, który przechowywany był w rodzinie jak relikwia. Po latach zabezpieczony taśmą, ukryty w rodzinnych pamiątkach. Rodzina upamiętniła Stefana symbolicznym grobem obok rodziców. Symbolicznym także dla jego młodszego o trzy lata brata, Wacława, który za działalność konspiracyjną w AK został rozstrzelany przez Niemców w 1943 roku w Zgierzu. Na zdjęciu zawiadomienie PCK z Warszawy o zaginięciu, 1920 r.

Jacek Gryczka

Piękny przejaw dbałości nie tylko o swoje archiwum rodzinne, ale również odpowiedzialności za archiwalia przejęte wraz z nieruchomością nadesłał Pan Jacek Gryczka z Seroczyna. W 2011 roku zakupił on drewniany budynek mieszkalny w m. Latowicz ok. 70 km od Warszawy. Jest to dom stary 100 - letni. Podczas sprzątania strychu natrafił na liczne przedwojenne gazety prawie w całości poświęcone ostatniej drodze Józefa Piłsudskiego. W domu tym były też książeczki do nabożeństwa tzw. "modlitewniki" w których znajdowały się różne stare obrazki z wizerunkami świętych. W jednym z modlitewników z lat 20-tych ubiegłego stulecia pt. "Dokąd Idziesz, Dokąd Zajdziesz?" Pan Jacek natrafił  na obrazek "Królowa Anielska", który jest przedarty na pół, a z tyłu podklejony dwoma paskami zwykłego papieru, na których jest zapis atramentem "ten obrazek od żołnierza zabitego na Ukrainie za Jarycowem od bolszewików. 20 roku". 

Jacek Gryczka

Piękny przejaw dbałości nie tylko o swoje archiwum rodzinne, ale również odpowiedzialności za archiwalia przejęte wraz z nieruchomością nadesłał Pan Jacek Gryczka z Seroczyna. W 2011 roku zakupił on drewniany budynek mieszkalny w m. Latowicz ok. 70 km od Warszawy. Jest to dom stary 100 - letni. Podczas sprzątania strychu natrafił na liczne przedwojenne gazety prawie w całości poświęcone ostatniej drodze Józefa Piłsudskiego. W domu tym były też książeczki do nabożeństwa tzw. "modlitewniki" w których znajdowały się różne stare obrazki z wizerunkami świętych. W jednym z modlitewników z lat 20-tych ubiegłego stulecia pt. "Dokąd Idziesz, Dokąd Zajdziesz?" Pan Jacek natrafił  na obrazek "Królowa Anielska", który jest przedarty na pół, a z tyłu podklejony dwoma paskami zwykłego papieru, na których jest zapis atramentem "ten obrazek od żołnierza zabitego na Ukrainie za Jarycowem od bolszewików. 20 roku". 

Anna Sasal, Andrzej Ślufarski

Zdjęcie przedstawia książeczkę wojskową dziadka Józefa Jankowskiego ur.06.10.1896r. w Przysusze, który uczestniczył w wojnie polsko-bolszewickiej w latach 1919-1921r. Niestety nie miałam okazji poznać dziadka, gdyż zmarł rok przed moimi narodzinami. Książeczkę wojskową pieczołowicie przechowywał mój tata. Nadesłana pamiątka jest wyjątkowo wzruszającym świadectwem rodzinnej troski o jedyne zachowane pamiątki po służbie wojskowej przodka. Z uratowanych archiwaliów można stwierdzić, że Józef Jankowski od 1919 roku służył w 11 Pułku Piechoty, odbywając cały szlak bojowy aż pod Białą Cerkiew, jako strzelec i celowniczy ciężkiego karabinu maszynowego. Zachowanie tych rodzinnych relikwii klasyfikuje rodzinę Państwa Jankowskich, Ślufarskich i Sasnali bardzo wysoko w kwestii świadomości historii, co jest szczególnie ważne dla utrzymania lokalnej tożsamości.

Anna Sasal, Andrzej Ślufarski

Zdjęcie przedstawia książeczkę wojskową dziadka Józefa Jankowskiego ur.06.10.1896r. w Przysusze, który uczestniczył w wojnie polsko-bolszewickiej w latach 1919-1921r. Niestety nie miałam okazji poznać dziadka, gdyż zmarł rok przed moimi narodzinami. Książeczkę wojskową pieczołowicie przechowywał mój tata. Nadesłana pamiątka jest wyjątkowo wzruszającym świadectwem rodzinnej troski o jedyne zachowane pamiątki po służbie wojskowej przodka. Z uratowanych archiwaliów można stwierdzić, że Józef Jankowski od 1919 roku służył w 11 Pułku Piechoty, odbywając cały szlak bojowy aż pod Białą Cerkiew, jako strzelec i celowniczy ciężkiego karabinu maszynowego. Zachowanie tych rodzinnych relikwii klasyfikuje rodzinę Państwa Jankowskich, Ślufarskich i Sasnali bardzo wysoko w kwestii świadomości historii, co jest szczególnie ważne dla utrzymania lokalnej tożsamości.

Anna Sasal, Andrzej Ślufarski

Zdjęcie przedstawia dziadka Józefa Jankowskiego ur.06.10.1896r. w Przysusze, który uczestniczył w wojnie polsko-bolszewickiej w latach 1919-1921r. Przesyłam też 5 wybranych stron książeczki wojskowej. Niestety nie miałam okazji poznać dziadka, gdyż zmarł rok przed moimi narodzinami. Książeczkę wojskową pieczołowicie przechowywał mój tata. Nadesłana pamiątka jest wyjątkowo wzruszającym świadectwem rodzinnej troski o jedyne zachowane pamiątki po służbie wojskowej przodka. Z uratowanych archiwaliów można stwierdzić, że Józef Jankowski od 1919 roku służył w 11 Pułku Piechoty, odbywając cały szlak bojowy aż pod Białą Cerkiew, jako strzelec i celowniczy ciężkiego karabinu maszynowego. Zachowanie tych rodzinnych relikwii klasyfikuje rodzinę Państwa Jankowskich, Ślufarskich i Sasnali bardzo wysoko w kwestii świadomości historii, co jest szczególnie ważne dla utrzymania lokalnej tożsamości.

Wojciech Gardoliński

Pan Wojciech Gardoliński przesłał skany swoich pamiątek rodzinnych związanych z jego ukochanym dziadkiem por. Wincentym Naporskim. Napisał: "Najcenniejsza z pamiątek po moim ukochanym dziadku (wtedy mówiło się „dziadzia”), poruczniku Wincentym Naporskim to jego Dziennik Bojowy z maja 1920". Zdjęcia por. Wincentego Naporskiego z lat 1919-21. Też przy szkoleniu żołnierzy. Zdjęcie ze ślubu por. Wincentego Naporskiego i Władysławy Schauer w Chojnicy, notatka ze Słowa Pomorskiego z listą gości – w tym świadkowie gen. Jasiński i gen. Taczak.

Wojciech Gardoliński

Pan Wojciech Gardoliński przesłał skany swoich pamiątek rodzinnych związanych z jego ukochanym dziadkiem por. Wincentym Naporskim. Napisał: "Najcenniejsza z pamiątek po moim ukochanym dziadku (wtedy mówiło się „dziadzia”), poruczniku Wincentym Naporskim to jego Dziennik Bojowy z maja 1920". Zdjęcia por. Wincentego Naporskiego z lat 1919-21. Też przy szkoleniu żołnierzy. Zdjęcie fragmentu przepisanego na maszynie tekstu przejmującej poezji z lat 1917-1918, też własnej, zawartej w części pierwszej Dziennika Bojowego – przejmująca liryka, w tym wiersz – poemat, pisany po śmierci przyjaciela (nigdzie nie publikowane).

Wojciech Gardoliński

Pan Wojciech Gardoliński przesłał skany swoich pamiątek rodzinnych związanych z jego ukochanym dziadkiem por. Wincentym Naporskim. Napisał: "Najcenniejsza z pamiątek po moim ukochanym dziadku (wtedy mówiło się „dziadzia”), poruczniku Wincentym Naporskim to jego Dziennik Bojowy z maja 1920". Zdjęcia por. Wincentego Naporskiego z lat 1919-21. Też przy szkoleniu żołnierzy. Zdjęcie strony pierwszej przepisanego na maszynie tekstu relacji z działań na froncie z maja 1920, z części drugiej Dziennika Bojowego.

Wojciech Gardoliński

Pan Wojciech Gardoliński przesłał skany swoich pamiątek rodzinnych związanych z jego ukochanym dziadkiem por. Wincentym Naporskim. Napisał: "Najcenniejsza z pamiątek po moim ukochanym dziadku (wtedy mówiło się „dziadzia”), poruczniku Wincentym Naporskim to jego Dziennik Bojowy z maja 1920". Zdjęcia por. Wincentego Naporskiego z lat 1919-21. Też przy szkoleniu żołnierzy. Zdjęcie podczas mszy polowej (na froncie 1920 ?). Zdjęcie w Jachimowszczyźnie na froncie w oczekiwaniu na walki III/68 p.p. zrobione w maju 1920.

Wojciech Gardoliński

Pan Wojciech Gardoliński przesłał skany swoich pamiątek rodzinnych związanych z jego ukochanym dziadkiem por. Wincentym Naporskim. Napisał: "Najcenniejsza z pamiątek po moim ukochanym dziadku (wtedy mówiło się „dziadzia”), poruczniku Wincentym Naporskim to jego Dziennik Bojowy z maja 1920". Na zdjęciu: Wybrane pamiątki w tym Dziennik Bojowy por. Wincentego Naporskiego z maja 1920, odtworzony z notatek podczas pobytu w szpitalu – foto okładki, pierwszej strony tekstu oraz Krzyż Powstania Wielkopolskiego i zdjęcie zbiorowe oficerów 68 p.p. we Wrześni zrobione w latach 1921-24.

Michał Michałkiewicz

Antoni Stempin (1898-1961) był najstarszym dzieckiem Piotra i Katarzyny Stempin (brat Babci żony Michała Michalkiewicza). W czasie I wojny światowej, gdy miał 18 lat Niemcy powołali go do wojska i walczył na froncie francuskim w okolicach Paryża. W 1918 roku stał w Paryżu w kompanii honorowej przed wagonem, w którym Niemcy podpisywali kapitulację. W grudniu 1918 r. Antoni wraca do rodzinnego domu w Książenicach. Gdy 27 grudnia 1918 r. wybucha Powstanie Wielkopolskie, Antoni bierze w nim udział. Wiosną 1919 r. zostaje przerzucony na Śląsk i bierze udział w trzech Powstaniach Śląskich. Walczył m.in. pod Górą Św. Anny. Ze Śląska został przewieziony do Wilna, gdzie Piłsudski wyzwalał Litwę, a cały 1920 rok walczył na wschodzie pod Kijowem, a po wycofaniu się wojsk brał udział w bitwie Warszawskiej.

Michał Michałkiewicz

Mikołajczak Piotr (1867-1942), pradziadek Michała Michałkiewicza, był członkiem „Bractwa Kurkowego”, Polskiego Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół”, Towarzystwa „Stella”, do której zapisał się w 1887 r. i Klubu wioślarskiego „K.W.04” i „Tryton”, gdzie sprawował funkcję gospodarza przystani. Był wielkim patriotą i działaczem społecznym, kontynuatorem tradycji rodzinnych i polskich. Gdy w sierpniu 1910 roku cesarz Wilhelm II przyjechał do Poznania mieszkańcy mieli go witać na ulicach. Pradziad mój, mimo wezwania do stawienia się na uroczystościach odmówił, za co został aresztowany i osadzony w więzieniu. Podobnie w więzieniu siedział za śpiewanie pieśni patriotycznych, w tym hymnu polskiego. Gdy po zakończeniu I wojny światowej wybucha w Poznaniu Powstanie Wielkopolskie, staje do walki, a krótko po Powstaniu bierze udział w wojnie polsko-bolszewickiej 1919-20.

Michał Michałkiewicz

Pan Michał Michałkiewicz przesłał zdjęcie Mariana Szczepana Michałkiewicza (brat Dziadka). Urodził się 14.9.1891 r. w Witowie, a zmarł 16.1.1941 r. w obozie koncentracyjnym K.L. Dachau. Marian był księdzem, ukończył on seminarium duchowne w Poznaniu. W 1918 r. był kapelanem w Wonieściu. W czasie Powstania Wielkopolskiego był kapelanem w szpitalu polowym. Figuruje także na liście kapelanów służących czynnie w wojsku polskim (kapelan rezerwy 1.VI.1919 r.), a w 1920 r. był na froncie bolszewickim jako kapelan wojskowy. Następnie pełnił funkcję kapelana we wsi Poniet (k/Krotoszyna). W latach 1924-25 był prefektem w Gimnazjum w Krotoszynie. Do 1937 roku był profesorem i nauczycielem religii w Państwowym Liceum Pedagogicznym i w Państwowym Gimnazjum Humanistycznym w Wągrowcu. W czasie II wojny światowej 26.8.1940 roku został aresztowany przez gestapo i osadzony w obozie koncentracyjnym w Sachsanhausen, a 14.12.1940 r. przetransportowano go do obozu w Dachau (nr obozowy 22445). 16.1.1941 r. został zamordowany przez Niemców w Dachau.

Michał Michałkiewicz

Pan Michał Michałkiewicz przesłał zdjęcie gen. Karola Romana Zagórskiego (1886-1940). Mąż (ślub w 1925 r.) Bogusławy Zagórskiej z d. Niedbalskiej (rodzina stryjenki – Stefanii Michałkiewicz z domu Graczykowskiej), oficer Wojska Polskiego, kawaler Orderu Virtuti Militari, ofiara zbrodni katyńskiej. Po ukończeniu szkoły realnej we Lwowie, wstąpił do Szkoły Kadetów Obrony Krajowej w Wiedniu. Po ukończeniu szkoły jako kadet rozpoczął zawodową służbę wojskową. W 1908 awansował do stopnia podporucznika, a w 1915 do stopnia porucznika i kapitana. Do 1915 służył w cesarskiej i królewskiej armii. Następnie do 1918 przebywał w niewoli rosyjskiej. 18 stycznia 1918 został przyjęty do Wojska Polskiego z zatwierdzeniem posiadanego stopnia kapitana. Jako dowódca kompanii ckm 2 pułku piechoty Legionów walczył na froncie ukraińskim. W 1920 mianowany majorem, w 1922 podpułkownikiem, w 1928 pułkownikiem. W 1935 roku został przeniesiony w stan spoczynku (fot. 1). W czasie kampanii wrześniowej dostał się do sowieckiej niewoli; został aresztowany przez NKWD,

Mirosław Dziewoński

Pan Mirosław Dziewoński przesłał zdjęcia przedstawiające jego babcię Janinę Susuł ur. 11.11.1902 r. w Krakowie, która w wieku 16 lat uciekła z domu by zaciągnąć się do Legionów. Służyła w II Ochotniczej Legii Kobiet w Wilnie. Zdemobilizowana w 1921. Po powrocie do Krakowa zajęła się działalnością w PPS. Na zdjęciu grupowym u dołu po lewej. Pełniła głównie służbę wartowniczą. Mundur i dokumenty zniszczyła w styczniu 1945 r. po wkroczeniu wojsk sowieckich do Krakowa.

Mirosław Dziewoński

Pan Mirosław Dziewoński przesłał zdjęcia przedstawiające jego babcię Janinę Susuł ur. 11.11.1902 r. w Krakowie, która w wieku 16 lat uciekła z domu by zaciągnąć się do Legionów. Służyła w II Ochotniczej Legii Kobiet w Wilnie. Zdemobilizowana w 1921. Po powrocie do Krakowa zajęła się działalnością w PPS. Na zdjęciu grupowym u dołu po lewej. Pełniła głównie służbę wartowniczą. Mundur i dokumenty zniszczyła w styczniu 1945 r. po wkroczeniu wojsk sowieckich do Krakowa.

Mirosław Dziewoński

Pan Mirosław Dziewoński przesłał zdjęcia przedstawiające jego babcię Janinę Susuł ur. 11.11.1902 r. w Krakowie, która w wieku 16 lat uciekła z domu by zaciągnąć się do Legionów. Służyła w II Ochotniczej Legii Kobiet w Wilnie. Zdemobilizowana w 1921. Po powrocie do Krakowa zajęła się działalnością w PPS. Na zdjęciu grupowym u dołu po lewej. Pełniła głównie służbę wartowniczą. Mundur i dokumenty zniszczyła w styczniu 1945 r. po wkroczeniu wojsk sowieckich do Krakowa.

Mirosław Dziewoński

Pan Mirosław Dziewoński przesłał zdjęcia przedstawiające jego babcię Janinę Susuł ur. 11.11.1902 r. w Krakowie, która w wieku 16 lat uciekła z domu by zaciągnąć się do Legionów. Służyła w II Ochotniczej Legii Kobiet w Wilnie. Zdemobilizowana w 1921. Po powrocie do Krakowa zajęła się działalnością w PPS. Na zdjęciu grupowym u dołu po lewej. Pełniła głównie służbę wartowniczą. Mundur i dokumenty zniszczyła w styczniu 1945 r. po wkroczeniu wojsk sowieckich do Krakowa.

Robert Kuczara

Zdjęcia przedstawiają dokumenty dotyczące mojego pradziadka Józefa Kuźnika urodzonego w 1897 roku w miejscowości Zalas koło Krzeszowic. W czerwcu 1915 roku, jako ochotnik, wstąpił do Legionów Polskich. Razem z 5 p.p. I Brygady Piłsudskiego walczył między innymi w największej bitwie legionów pod Kostiuchnówką. W październiku 1917 został przeniesiony do rezerwy koni Polskiego Korpusu Posiłkowego. Po rozwiązaniu PKP został internowany na Węgrzech w obozie Száldobos, następnie wysłany na front włoski. W lutym 1919 został wcielony do Wojska Polskiego gdzie jak pisze w życiorysie przebył całą kampanię 'ukraińsko - bolszewicką w 37 p.p. Ziemi Łęczyckiej'. W Wojsku Polskim był w stopniu kaprala. W kwietniu 1921 roku zakończył pobyt w wojsku. Został odznaczony między innymi Krzyżem Niepodległości. Na fotografii Karta Legionowa Józefa Kuźnika (fragment 1).

Robert Kuczara

Zdjęcia przedstawiają dokumenty dotyczące mojego pradziadka Józefa Kuźnika urodzonego w 1897 roku w miejscowości Zalas koło Krzeszowic. W czerwcu 1915 roku, jako ochotnik, wstąpił do Legionów Polskich. Razem z 5 p.p. I Brygady Piłsudskiego walczył między innymi w największej bitwie legionów pod Kostiuchnówką. W październiku 1917 został przeniesiony do rezerwy koni Polskiego Korpusu Posiłkowego. Po rozwiązaniu PKP został internowany na Węgrzech w obozie Száldobos, następnie wysłany na front włoski. W lutym 1919 został wcielony do Wojska Polskiego gdzie jak pisze w życiorysie przebył całą kampanię 'ukraińsko - bolszewicką w 37 p.p. Ziemi Łęczyckiej'. W Wojsku Polskim był w stopniu kaprala. W kwietniu 1921 roku zakończył pobyt w wojsku. Został odznaczony między innymi Krzyżem Niepodległości. Na fotografii Dyplom "Za Wołyń".

Robert Kuczara

Zdjęcia przedstawiają dokumenty dotyczące mojego pradziadka Józefa Kuźnika urodzonego w 1897 roku w miejscowości Zalas koło Krzeszowic. W czerwcu 1915 roku, jako ochotnik, wstąpił do Legionów Polskich. Razem z 5 p.p. I Brygady Piłsudskiego walczył między innymi w największej bitwie legionów pod Kostiuchnówką. W październiku 1917 został przeniesiony do rezerwy koni Polskiego Korpusu Posiłkowego. Po rozwiązaniu PKP został internowany na Węgrzech w obozie Száldobos, następnie wysłany na front włoski. W lutym 1919 został wcielony do Wojska Polskiego gdzie jak pisze w życiorysie przebył całą kampanię 'ukraińsko - bolszewicką w 37 p.p. Ziemi Łęczyckiej'. W Wojsku Polskim był w stopniu kaprala. W kwietniu 1921 roku zakończył pobyt w wojsku. Został odznaczony między innymi Krzyżem Niepodległości. Na fotografii Karta Legionowa Józefa Kuźnika (fragment 2).

Robert Kuczara

Zdjęcia przedstawiają dokumenty dotyczące mojego pradziadka Józefa Kuźnika urodzonego w 1897 roku w miejscowości Zalas koło Krzeszowic. W czerwcu 1915 roku, jako ochotnik, wstąpił do Legionów Polskich. Razem z 5 p.p. I Brygady Piłsudskiego walczył między innymi w największej bitwie legionów pod Kostiuchnówką. W październiku 1917 został przeniesiony do rezerwy koni Polskiego Korpusu Posiłkowego. Po rozwiązaniu PKP został internowany na Węgrzech w obozie Száldobos, następnie wysłany na front włoski. W lutym 1919 został wcielony do Wojska Polskiego gdzie jak pisze w życiorysie przebył całą kampanię 'ukraińsko - bolszewicką w 37 p.p. Ziemi Łęczyckiej'. W Wojsku Polskim był w stopniu kaprala. W kwietniu 1921 roku zakończył pobyt w wojsku. Został odznaczony między innymi Krzyżem Niepodległości. Na fotografii poświadczenie służby wojskowej Józefa Kuźnika.

Robert Kuczara

Zdjęcia przedstawiają dokumenty dotyczące mojego pradziadka Józefa Kuźnika urodzonego w 1897 roku w miejscowości Zalas koło Krzeszowic. W czerwcu 1915 roku, jako ochotnik, wstąpił do Legionów Polskich. Razem z 5 p.p. I Brygady Piłsudskiego walczył między innymi w największej bitwie legionów pod Kostiuchnówką. W październiku 1917 został przeniesiony do rezerwy koni Polskiego Korpusu Posiłkowego. Po rozwiązaniu PKP został internowany na Węgrzech w obozie Száldobos, następnie wysłany na front włoski. W lutym 1919 został wcielony do Wojska Polskiego gdzie jak pisze w życiorysie przebył całą kampanię 'ukraińsko - bolszewicką w 37 p.p. Ziemi Łęczyckiej'. W Wojsku Polskim był w stopniu kaprala. W kwietniu 1921 roku zakończył pobyt w wojsku. Został odznaczony między innymi Krzyżem Niepodległości. Na fotografii pierwszy od lewej to Józef Kuźnik w Legionach.

Natalia Kuczyńska

Zdjęcia przedstawiają pamiątki po moim pradziadku Stanisławie Kuczyńskim, który brał udział w wojnie polsko-bolszewickiej służąc w Pułku Saperów Kolejowych Kompanii Sztabowej, są to głównie dokumenty ze służby wojskowej 1919-1923. Na jednej fotografii jest zdjęcie zbiorcze wszystkich pamiątek związanych ze służbą wojskową pradziadka. Wybrałam tylko książeczkę wojskową ze zdjęciem, gdzie pisze w jakich miesiącach był na froncie, książeczkę identyfikacyjną na wypadek śmierci. Po drugiej stronie tej książeczki jest np. odcisk palca dziadka na wypadek identyfikacji, zdjęcie zbiorowe żołnierzy z Pułku Saperów Kolejowych 1 Kompanii zrobione w kwietniu 1920, karta powołania do wojska z czerwca 1919. Pradziadek przed wojną i po wojnie 1920 był stolarzem. W latach 30-tych i 40-tych prowadził sklep. Z wojny powrócił z chorobą płuc, ponieważ służba na kolei była trudna ze względu na warunki, szczególnie zimą, podobno nie dano im w odpowiednim czasie zimą zimowych mundurów, były kłopoty aprowizacyjne w tym czasie i wielu jego kolegów też zachorowało na gruźlicę. Tym niemniej był tylko czasowo

Natalia Kuczyńska

Zdjęcia przedstawiają pamiątki po moim pradziadku Stanisławie Kuczyńskim, który brał udział w wojnie polsko-bolszewickiej służąc w Pułku Saperów Kolejowych Kompanii Sztabowej, są to głównie dokumenty ze służby wojskowej 1919-1923. Na jednej fotografii jest zdjęcie zbiorcze wszystkich pamiątek związanych ze służbą wojskową pradziadka. Wybrałam tylko książeczkę wojskową ze zdjęciem, gdzie pisze w jakich miesiącach był na froncie, książeczkę identyfikacyjną na wypadek śmierci. Po drugiej stronie tej książeczki jest np. odcisk palca dziadka na wypadek identyfikacji, zdjęcie zbiorowe żołnierzy z Pułku Saperów Kolejowych 1 Kompanii zrobione w kwietniu 1920, karta powołania do wojska z czerwca 1919. Pradziadek przed wojną i po wojnie 1920 był stolarzem. W latach 30-tych i 40-tych prowadził sklep. Z wojny powrócił z chorobą płuc, ponieważ służba na kolei była trudna ze względu na warunki, szczególnie zimą, podobno nie dano im w odpowiednim czasie zimą zimowych mundurów, były kłopoty aprowizacyjne w tym czasie i wielu jego kolegów też zachorowało na gruźlicę. Tym niemniej był tylko czasowo

Natalia Kuczyńska

Zdjęcia przedstawiają pamiątki po moim pradziadku Stanisławie Kuczyńskim, który brał udział w wojnie polsko-bolszewickiej służąc w Pułku Saperów Kolejowych Kompanii Sztabowej, są to głównie dokumenty ze służby wojskowej 1919-1923. Na jednej fotografii jest zdjęcie zbiorcze wszystkich pamiątek związanych ze służbą wojskową pradziadka. Wybrałam tylko książeczkę wojskową ze zdjęciem, gdzie pisze w jakich miesiącach był na froncie, książeczkę identyfikacyjną na wypadek śmierci. Po drugiej stronie tej książeczki jest np. odcisk palca dziadka na wypadek identyfikacji, zdjęcie zbiorowe żołnierzy z Pułku Saperów Kolejowych 1 Kompanii zrobione w kwietniu 1920, karta powołania do wojska z czerwca 1919. Pradziadek przed wojną i po wojnie 1920 był stolarzem. W latach 30-tych i 40-tych prowadził sklep. Z wojny powrócił z chorobą płuc, ponieważ służba na kolei była trudna ze względu na warunki, szczególnie zimą, podobno nie dano im w odpowiednim czasie zimą zimowych mundurów, były kłopoty aprowizacyjne w tym czasie i wielu jego kolegów też zachorowało na gruźlicę. Tym niemniej był tylko czasowo

Natalia Kuczyńska

Zdjęcia przedstawiają pamiątki po moim pradziadku Stanisławie Kuczyńskim, który brał udział w wojnie polsko-bolszewickiej służąc w Pułku Saperów Kolejowych Kompanii Sztabowej, są to głównie dokumenty ze służby wojskowej 1919-1923. Na jednej fotografii jest zdjęcie zbiorcze wszystkich pamiątek związanych ze służbą wojskową pradziadka. Wybrałam tylko książeczkę wojskową ze zdjęciem, gdzie pisze w jakich miesiącach był na froncie, książeczkę identyfikacyjną na wypadek śmierci. Po drugiej stronie tej książeczki jest np. odcisk palca dziadka na wypadek identyfikacji, zdjęcie zbiorowe żołnierzy z Pułku Saperów Kolejowych 1 Kompanii zrobione w kwietniu 1920, karta powołania do wojska z czerwca 1919. Pradziadek przed wojną i po wojnie 1920 był stolarzem. W latach 30-tych i 40-tych prowadził sklep. Z wojny powrócił z chorobą płuc, ponieważ służba na kolei była trudna ze względu na warunki, szczególnie zimą, podobno nie dano im w odpowiednim czasie zimą zimowych mundurów, były kłopoty aprowizacyjne w tym czasie i wielu jego kolegów też zachorowało na gruźlicę. Tym niemniej był tylko czasowo

Natalia Kuczyńska

Zdjęcia przedstawiają pamiątki po moim pradziadku Stanisławie Kuczyńskim, który brał udział w wojnie polsko-bolszewickiej służąc w Pułku Saperów Kolejowych Kompanii Sztabowej, są to głównie dokumenty ze służby wojskowej 1919-1923. Na jednej fotografii jest zdjęcie zbiorcze wszystkich pamiątek związanych ze służbą wojskową pradziadka. Wybrałam tylko książeczkę wojskową ze zdjęciem, gdzie pisze w jakich miesiącach był na froncie, książeczkę identyfikacyjną na wypadek śmierci. Po drugiej stronie tej książeczki jest np. odcisk palca dziadka na wypadek identyfikacji, zdjęcie zbiorowe żołnierzy z Pułku Saperów Kolejowych 1 Kompanii zrobione w kwietniu 1920, karta powołania do wojska z czerwca 1919. Pradziadek przed wojną i po wojnie 1920 był stolarzem. W latach 30-tych i 40-tych prowadził sklep. Z wojny powrócił z chorobą płuc, ponieważ służba na kolei była trudna ze względu na warunki, szczególnie zimą, podobno nie dano im w odpowiednim czasie zimą zimowych mundurów, były kłopoty aprowizacyjne w tym czasie i wielu jego kolegów też zachorowało na gruźlicę. 

Anna Domagała - NAGRODZONA

Ignacy Ochędzan w chwili śmierci nie miał 23 lat. Był samoukiem, nie ukończył żadnej szkoły, pobierał tylko prywatne lekcje nauki czytania i pisania. Głęboki patriotyzm wyniósł z domu rodzinnego. Wartością naczelną była dla niego służba ojczyźnie, dlatego na ochotnika wstąpił do tworzącego się wojska polskiego, by walczyć o ustalenie granic II Rzeczypospolitej. W swoim dzienniczku słowo „Ojczyzna” pisał zawsze wielką literą. Nigdy nie otrzymał żadnego odznaczenia. W mojej pamięci pozostanie na zawsze bohaterem narodowym, który oddał życie za wolność Polski. Bardzo chciałabym ocalić od zapomnienia postać Ignacego Ochędzana. Z czasów wojny polsko-bolszewickiej znany jest powszechnie pamiętnik Władysława Broniewskiego. Może warto też zapoznać radiosłuchaczy z patriotycznymi fragmentami dzienniczka autorstwa mojego wujka? Pamięć o Ignacym jest pielęgnowana w rodzinie Na cmentarzu w Czastarach przy grobie rodzinnym Ochędzanów została umieszczona symboliczna tabliczka upamiętniająca mojego wujka. Zginął 21.06.1920 z rąk bolszewików. Pamiętnik został ocalony przez jego towarzyszy broni.&

Anna Domagała - NAGRODZONA

Ignacy Ochędzan w chwili śmierci nie miał 23 lat. Był samoukiem, nie ukończył żadnej szkoły, pobierał tylko prywatne lekcje nauki czytania i pisania. Głęboki patriotyzm wyniósł z domu rodzinnego. Wartością naczelną była dla niego służba ojczyźnie, dlatego na ochotnika wstąpił do tworzącego się wojska polskiego, by walczyć o ustalenie granic II Rzeczypospolitej. W swoim dzienniczku słowo „Ojczyzna” pisał zawsze wielką literą. Nigdy nie otrzymał żadnego odznaczenia. W mojej pamięci pozostanie na zawsze bohaterem narodowym, który oddał życie za wolność Polski. Bardzo chciałabym ocalić od zapomnienia postać Ignacego Ochędzana. Z czasów wojny polsko-bolszewickiej znany jest powszechnie pamiętnik Władysława Broniewskiego. Może warto też zapoznać radiosłuchaczy z patriotycznymi fragmentami dzienniczka autorstwa mojego wujka? Pamięć o Ignacym jest pielęgnowana w rodzinie Na cmentarzu w Czastarach przy grobie rodzinnym Ochędzanów została umieszczona symboliczna tabliczka upamiętniająca mojego wujka. Zginął 21.06.1920 z rąk bolszewików. Pamiętnik został ocalony przez jego towarzyszy broni.&

Anna Domagała - NAGRODZONA

Ignacy Ochędzan w chwili śmierci nie miał 23 lat. Był samoukiem, nie ukończył żadnej szkoły, pobierał tylko prywatne lekcje nauki czytania i pisania. Głęboki patriotyzm wyniósł z domu rodzinnego. Wartością naczelną była dla niego służba ojczyźnie, dlatego na ochotnika wstąpił do tworzącego się wojska polskiego, by walczyć o ustalenie granic II Rzeczypospolitej. W swoim dzienniczku słowo „Ojczyzna” pisał zawsze wielką literą. Nigdy nie otrzymał żadnego odznaczenia. W mojej pamięci pozostanie na zawsze bohaterem narodowym, który oddał życie za wolność Polski. Bardzo chciałabym ocalić od zapomnienia postać Ignacego Ochędzana. Z czasów wojny polsko-bolszewickiej znany jest powszechnie pamiętnik Władysława Broniewskiego. Może warto też zapoznać radiosłuchaczy z patriotycznymi fragmentami dzienniczka autorstwa mojego wujka? Pamięć o Ignacym jest pielęgnowana w rodzinie Na cmentarzu w Czastarach przy grobie rodzinnym Ochędzanów została umieszczona symboliczna tabliczka upamiętniająca mojego wujka. Zginął 21.06.1920 z rąk bolszewików. Pamiętnik został ocalony przez jego towarzyszy broni.&

Mateusz Zimny

Po Stefanie Zimnym jego rodzicom, a prapradziadkom Pana Mateusza, pozostało kilka zdjęć, bilet wizytowy, listy przysłane z frontu i... pamięć. W 1920 roku Stefan miał 18 lat. Był komendantem drużyny harcerskiej im. Hetmana Żółkiewskiego w Grodźcu. Gdy rozpoczęła się wojna z bolszewikami, wstąpił jako ochotnik do 11 pułku piechoty. Był wywiadowcą w 5 kompanii. Jego pułk 20 sierpnia dotarł w okolice Dubienki, na linii Bugu, gdzie rozpoczęły się walki z bolszewikami. W połowie września rodzice otrzymali zawiadomienie z PCK. 'Szer. Zimny Stefan dn. 5 IX zaginął pod wsią Bendiugą nad Bugiem. Prawdopodobnie dostał się do niewoli. Umieściliśmy go więc na liście wymiany jeńców, ponieważ takowa rozpoczęta; wkrótce niewątpliwie do kraju powróci'. Ale syn nie wracał. Nadeszła kolejna karta pocztowa. Nieduża, prosta, ze stemplem poczty polowej i pieczęcią 'Dowództwo 5 kompanii 11 pułku piechoty'. Pisana ołówkiem. W prostych, żołnierskich słowach, nadeszła chyba najtragiczniejsza wiadomość, jaką może usłyszeć matka. Zdjęcie portretowe Stefana Zimnego w mundurze harcerskim, ok. 1919 r.</s&am

Mateusz Zimny

Do dzisiaj, kiedy Pan Mateusz czyta te słowa, przeszywa Go dreszcz: 'Szanowni Państwo, Przykro nam bardzo, że muszę wypełnić ten smutny obowiązek koleżeńsko-żołnierski i zawiadomić, że syn Wasz Stefan zginął dn. 5 IX b.r. pod wsią Bendiugą nad Bugiem (obok Dubienki)'. Niejedna łza padła na ten kartonik, który przechowywany był w rodzinie jak relikwia. Po latach zabezpieczony taśmą, ukryty w rodzinnych pamiątkach. Rodzina upamiętniła Stefana symbolicznym grobem obok rodziców. Symbolicznym także dla jego młodszego o trzy lata brata, Wacława, który za działalność konspiracyjną w AK został rozstrzelany przez Niemców w 1943 roku w Zgierzu. Na zdjęciu zawiadomienie PCK z Warszawy o zaginięciu, 1920 r.

Aleksandra Kochanowska - NAGRODZONA

Patriotyczne telegramy! Rok1920. To rok szczególny w naszej rodzinie. „Wybuchła Polska” jak mówił dziadek. Radość była wielka. Dr med. Józef Leon Balewski (ur.15.03.1885 r. w Nowej Cerkwi) ożenił się z Marią Pelagią Augustyniak (ur. 06.03.1898 r. w Kościanie). Ślub dziadków odbył się w Kościanie 24.11.1920 r. Zachowały się blankiety z życzeniami ślubnymi. W wolnej Polsce nawet blankiety telegramów były przesiąknięte patriotyzmem. Do specjalnego albumu wkleiła je babcia Maria Pelagia. W tym archiwalnym albumie znajduje się 75 takich ozdobnych telegramów i 91 zwykłych. Telegramy przetrwały 100 lat! Są piękne, wzruszające, niesamowite! To wielka lekcja patriotyzmu. Na zdjęciach są przykłady tych telegramów i album.

Aleksandra Kochanowska - NAGRODZONA

Patriotyczne telegramy! Rok1920. To rok szczególny w naszej rodzinie. „Wybuchła Polska” jak mówił dziadek. Radość była wielka. Dr med. Józef Leon Balewski (ur.15.03.1885 r. w Nowej Cerkwi) ożenił się z Marią Pelagią Augustyniak (ur. 06.03.1898 r. w Kościanie). Ślub dziadków odbył się w Kościanie 24.11.1920 r. Zachowały się blankiety z życzeniami ślubnymi. W wolnej Polsce nawet blankiety telegramów były przesiąknięte patriotyzmem. Do specjalnego albumu wkleiła je babcia Maria Pelagia. W tym archiwalnym albumie znajduje się 75 takich ozdobnych telegramów i 91 zwykłych. Telegramy przetrwały 100 lat! Są piękne, wzruszające, niesamowite! To wielka lekcja patriotyzmu. Na zdjęciach są przykłady tych telegramów i album.

Aleksandra Kochanowska - NAGRODZONA

Patriotyczne telegramy! Rok1920. To rok szczególny w naszej rodzinie. „Wybuchła Polska” jak mówił dziadek. Radość była wielka. Dr med. Józef Leon Balewski (ur.15.03.1885 r. w Nowej Cerkwi) ożenił się z Marią Pelagią Augustyniak (ur. 06.03.1898 r. w Kościanie). Ślub dziadków odbył się w Kościanie 24.11.1920 r. Zachowały się blankiety z życzeniami ślubnymi. W wolnej Polsce nawet blankiety telegramów były przesiąknięte patriotyzmem. Do specjalnego albumu wkleiła je babcia Maria Pelagia. W tym archiwalnym albumie znajduje się 75 takich ozdobnych telegramów i 91 zwykłych. Telegramy przetrwały 100 lat! Są piękne, wzruszające, niesamowite! To wielka lekcja patriotyzmu. Na zdjęciach są przykłady tych telegramów i album.

Aleksandra Kochanowska - NAGRODZONA

Patriotyczne telegramy! Rok1920. To rok szczególny w naszej rodzinie. „Wybuchła Polska” jak mówił dziadek. Radość była wielka. Dr med. Józef Leon Balewski (ur.15.03.1885 r. w Nowej Cerkwi) ożenił się z Marią Pelagią Augustyniak (ur. 06.03.1898 r. w Kościanie). Ślub dziadków odbył się w Kościanie 24.11.1920 r. Zachowały się blankiety z życzeniami ślubnymi. W wolnej Polsce nawet blankiety telegramów były przesiąknięte patriotyzmem. Do specjalnego albumu wkleiła je babcia Maria Pelagia. W tym archiwalnym albumie znajduje się 75 takich ozdobnych telegramów i 91 zwykłych. Telegramy przetrwały 100 lat! Są piękne, wzruszające, niesamowite! To wielka lekcja patriotyzmu. Na zdjęciach są przykłady tych telegramów i album.

Aleksandra Kochanowska - NAGRODZONA

Patriotyczne telegramy! Rok1920. To rok szczególny w naszej rodzinie. „Wybuchła Polska” jak mówił dziadek. Radość była wielka. Dr med. Józef Leon Balewski (ur.15.03.1885 r. w Nowej Cerkwi) ożenił się z Marią Pelagią Augustyniak (ur. 06.03.1898 r. w Kościanie). Ślub dziadków odbył się w Kościanie 24.11.1920 r. Zachowały się blankiety z życzeniami ślubnymi. W wolnej Polsce nawet blankiety telegramów były przesiąknięte patriotyzmem. Do specjalnego albumu wkleiła je babcia Maria Pelagia. W tym archiwalnym albumie znajduje się 75 takich ozdobnych telegramów i 91 zwykłych. Telegramy przetrwały 100 lat! Są piękne, wzruszające, niesamowite! To wielka lekcja patriotyzmu. Na zdjęciach są przykłady tych telegramów i album.

Ewa Żaczek

Mój dziadek Stanisław Smólski (załączam zdjęcie z legitymacji Odeskiej Szkoły Junkrów) wstąpił do tzw. "Dzikiej Dywizji", czyli 4 Dywizji Strzelców Polskich gen. Żeligowskiego wcielonej do Armii gen. Hallera, by z polskim wojskiem przejść szlak po Warszawę. W Odessie pozostawił rodzinne gniazdo, rodziców i młodszą siostrę. Czy wiedział, że na zawsze? Osiadł w Przemyślu, po ślubie z moją babcią Olgą, obejmując posadę w sztabie Dowództwa Okręgu Korpusu 10 jako kartograf. Zmarł z powodu powikłań po przeziębieniu doznanym podczas wyjazdu służbowego na zimowy poligon w Bieszczady. Zdiagnozowano gruźlicę kości i stawów. Myślę, że również trudy szlaku wojennego wpłynęły na ten stan. Zmarł w 1937 r. mając 41 lat. Osierocił 12-letnią Lusię i 10-letniego Aleksandra, mojego tatę. Odeską historię przekazała mi babcia gdy miałam 8 lat, podczas mojego pobytu u niej.  Mój tato w obawie przed przeszukaniem spalił liczne odeskie pamiątki i zdjęcia z pogrzebu ojca w asyście wojskowej. Potem tego bardzo żałował. Ja, otrzymane od babci zdjęcia przechowałam. W dziecięcej główce zachowały się nic mówią

Ewa Żaczek

Mój dziadek Stanisław Smólski (załączam zdjęcie z legitymacji Odeskiej Szkoły Junkrów) wstąpił do tzw. "Dzikiej Dywizji", czyli 4 Dywizji Strzelców Polskich gen. Żeligowskiego wcielonej do Armii gen. Hallera, by z polskim wojskiem przejść szlak po Warszawę. W Odessie pozostawił rodzinne gniazdo, rodziców i młodszą siostrę. Czy wiedział, że na zawsze? Osiadł w Przemyślu, po ślubie z moją babcią Olgą, obejmując posadę w sztabie Dowództwa Okręgu Korpusu 10 jako kartograf. Zmarł z powodu powikłań po przeziębieniu doznanym podczas wyjazdu służbowego na zimowy poligon w Bieszczady. Zdiagnozowano gruźlicę kości i stawów. Myślę, że również trudy szlaku wojennego wpłynęły na ten stan. Zmarł w 1937 r. mając 41 lat. Osierocił 12-letnią Lusię i 10-letniego Aleksandra, mojego tatę. Odeską historię przekazała mi babcia gdy miałam 8 lat, podczas mojego pobytu u niej.  Mój tato w obawie przed przeszukaniem spalił liczne odeskie pamiątki i zdjęcia z pogrzebu ojca w asyście wojskowej. Potem tego bardzo żałował. Ja, otrzymane od babci zdjęcia przechowałam. W dziecięcej główce zachowały się nic mówią

Remigiusz Stałowski

Pan Remigiusz Stałowski nadesłał materiały wykonane współcześnie, ale bardzo głęboko związane z wojną 1920 roku i historią Polski. Opisał działalność młodego chłopaka, brata swojej narzeczonej, który działa w grupie rekonstrukcyjnej. Jak widać, archiwa rodzinne dotyczące wojny 1920 roku to również obecne upamiętnianie bohaterów tamtych czasów. Na zdjęciach jest brat jego narzeczonej, bardzo młody, a już zaangażowany w historię 20-lecia międzywojennego. Piotr należy do towarzystwa, które bierze udział w rekonstrukcjach tego okresu, szuka zbytków z tej epoki, odnawia je i robi i wiele innych rzeczy. Piotr idzie od września do drugiej klasy liceum, jego rówieśnicy i znajomi wolny czas spędzają inaczej: przed komputerem, zabawą, graniem na telefonie... Pan Remigiusz uważa, że za to co robi ten młody człowiek należy mu się wielka nagroda. Zdjęcie pochodzi z rekonstrukcji bitwy o Żnin z roku 1919, 11-12 stycznia, dokładnie z walki o pociąg wąskotorowy.

Remigiusz Stałowski

Pan Remigiusz Stałowski nadesłał materiały wykonane współcześnie, ale bardzo głęboko związane z wojną 1920 roku i historią Polski. Opisał działalność młodego chłopaka, brata swojej narzeczonej, który działa w grupie rekonstrukcyjnej. Jak widać, archiwa rodzinne dotyczące wojny 1920 roku to również obecne upamiętnianie bohaterów tamtych czasów. Na zdjęciach jest brat jego narzeczonej, bardzo młody, a już zaangażowany w historię 20-lecia międzywojennego. Piotr należy do towarzystwa, które bierze udział w rekonstrukcjach tego okresu, szuka zbytków z tej epoki, odnawia je i robi i wiele innych rzeczy. Piotr idzie od września do drugiej klasy liceum, jego rówieśnicy i znajomi wolny czas spędzają inaczej: przed komputerem, zabawą, graniem na telefonie... Pan Remigiusz uważa, że za to co robi ten młody człowiek należy mu się wielka nagroda.  Zdjęcie przedstawia dużą rekonstrukcje Bitwy Warszawskiej, Piotr jest w zielonym mundurze z bronią na plecach.

Remigiusz Stałowski

Pan Remigiusz Stałowski nadesłał materiały wykonane współcześnie, ale bardzo głęboko związane z wojną 1920 roku i historią Polski. Opisał działalność młodego chłopaka, brata swojej narzeczonej, który działa w grupie rekonstrukcyjnej. Jak widać, archiwa rodzinne dotyczące wojny 1920 roku to również obecne upamiętnianie bohaterów tamtych czasów. Na zdjęciach jest brat jego narzeczonej, bardzo młody, a już zaangażowany w historię 20-lecia międzywojennego. Piotr należy do towarzystwa, które bierze udział w rekonstrukcjach tego okresu, szuka zbytków z tej epoki, odnawia je i robi i wiele innych rzeczy. Piotr idzie od września do drugiej klasy liceum, jego rówieśnicy i znajomi wolny czas spędzają inaczej: przed komputerem, zabawą, graniem na telefonie... Pan Remigiusz uważa, że za to co robi ten młody człowiek należy mu się wielka nagroda.   Zdjęcie pochodzi z rekonstrukcji bitwy o Żnin z roku 1919, 11-12 stycznia, dokładnie z walki o pociąg wąskotorowy.

ks. Marek Zawisła

Ksiądz Marek Zawisła przesłał zdjęcia jego pradziadka Stefana Żakowskiego, urodzonego w 1897 r., w Prusinowie koło Żerkowa w pow. jarocińskim. Historia pradziadka wiąże się z udziałem w wojnie 1920 r., ale cała jego historia wojskowa jest o wiele bogatsza. Pradziadek znajduje się na tej fotografii w rzędzie siedzących na ławce (na której też siedzą oficerowie) trzeci z prawej. Co ciekawe pradziadek zaznaczył się na tej fotografii krzyżykiem, dorysowanym ołówkiem na piersiach. Żołnierze prezentują tutaj planszę, na której upamiętniają zgrupowanie i do którego pułku należą. Możemy tam odczytać, że zdjęcie zrobiono podczas II turnusu rezerwistów 3 kompanii 71 pułku piechoty. Dalsze informacje są mało czytelne i niepewne. Pułk ten został sformowany w ramach Armii Polskiej we Francji jako 20 pułk Strzelców Polskich, później przemianowany na 144 pułk piechoty, a w lutym 1921 na 71 pułk piechoty. Podczas wojny w 1920 r., walczył jako 144 pułk Strzelców Kresowych.

ks. Marek Zawisła

Ksiądz Marek Zawisła przesłał zdjęcia jego pradziadka Stefana Żakowskiego, urodzonego w 1897 r., w Prusinowie koło Żerkowa w pow. jarocińskim. Historia pradziadka wiąże się z udziałem w wojnie 1920 r., ale cała jego historia wojskowa jest o wiele bogatsza. Fotografia przedstawia pruskich żołnierzy 154 Pułku Piechoty (5. Niederschlesisches Infanterie-Regiment Nr. 154) stacjonującego w Jaworze, wchodzącego w skład 18 Brygady Piechoty, 9 Dywizji Cesarstwa Niemieckiego. Na tym zdjęciu jest oczywiście pradziadek (mający wtedy ok 18 lat), stoi w pierwszym rzędzie, drugi od lewej. Dowodem na to jest list pradziadka do swojej rodziny w Prusinowie, napisany na odwrocie tego zdjęcia, w 1915 r. właśnie z Jawora – potwierdza to stempel pocztowy.

ks. Marek Zawisła

Ksiądz Marek Zawisła przesłał zdjęcia jego pradziadka Stefana Żakowskiego, urodzonego w 1897 r., w Prusinowie koło Żerkowa w pow. jarocińskim. Historia pradziadka wiąże się z udziałem w wojnie 1920 r., ale cała jego historia wojskowa jest o wiele bogatsza. Fotografia przedstawia list, wyraźnie podpisany jest tam muszkieter Żakowski. Pradziadek brał udział w walkach podczas I wojny światowej na froncie zachodnim. Po zakończonych działaniach wojennych przystąpił do „Błękitnej Armii” gen. J. Hallera. W roku 1919 powrócił do Polski z Hallerczykami. Wiele opowiadał swoim bliskim o wydarzeniach, historiach bojowych związanych z gen. Hallerem. Podczas wojny polsko – bolszewickiej brał czynny udział w walkach obronnych. Niestety nie da się udokumentować, gdzie dokładnie walczył.

ks. Marek Zawisła

Ksiądz Marek Zawisła przesłał zdjęcia jego pradziadka Stefana Żakowskiego, urodzonego w 1897 r., w Prusinowie koło Żerkowa w pow. jarocińskim. Historia pradziadka wiąże się z udziałem w wojnie 1920 r., ale cała jego historia wojskowa jest o wiele bogatsza. Fotografia przedstawia list, wyraźnie podpisany jest tam muszkieter Żakowski. Pradziadek brał udział w walkach podczas I wojny światowej na froncie zachodnim. Po zakończonych działaniach wojennych przystąpił do „Błękitnej Armii” gen. J. Hallera. W roku 1919 powrócił do Polski z Hallerczykami. Wiele opowiadał swoim bliskim o wydarzeniach, historiach bojowych związanych z gen. Hallerem. Podczas wojny polsko – bolszewickiej brał czynny udział w walkach obronnych. Niestety nie da się udokumentować, gdzie dokładnie walczył.

Adam Andrzejewski

Pan Adam Andrzejewski przesłał zdjęcie swego Dziadka wraz z jego wspomnieniami spisanymi dla wnuka. Jak mówi, oddaje głos Dziadkowi - Stefanowi Andrzejewskiemu, ponieważ to On i jego Towarzysze Broni tworzyli historię. Informacje są z pierwszej ręki - z linii frontu, zawarte we wspomnieniach na stronach pamiętnika. Pierwsze cztery zdjęcia opisują przeżycia jego Dziadka w 1920 roku. Pamiętnik zadedykował swemu wnukowi 'Adasiowi'. Dzieląc się nim z Pan Andrzej chce złożyć hołd wszystkim jego pozytywnym bohaterom zapisanym na jego kartach. Na zdjęciu Dziadek-Stefan Andrzejewski (drugi od lewej wśród siedzących) z kolegami 15 Pułku Artylerii Lekkiej w Bydgoszczy. Zdjęcie pochodzi z wczesnych lat 20 -tych.

Adam Andrzejewski

Pan Adam Andrzejewski przesłał zdjęcie swego Dziadka wraz z jego wspomnieniami spisanymi dla wnuka. Jak mówi, oddaje głos Dziadkowi - Stefanowi Andrzejewskiemu, ponieważ to On i jego Towarzysze Broni tworzyli historię. Informacje są z pierwszej ręki - z linii frontu, zawarte we wspomnieniach na stronach pamiętnika. Pierwsze cztery zdjęcia opisują przeżycia jego Dziadka w 1920 roku. Pamiętnik zadedykował swemu wnukowi 'Adasiowi'. Dzieląc się nim z Pan Andrzej chce złożyć hołd wszystkim jego pozytywnym bohaterom zapisanym na jego kartach.

Adam Andrzejewski

Pan Adam Andrzejewski przesłał zdjęcie swego Dziadka wraz z jego wspomnieniami spisanymi dla wnuka. Jak mówi, oddaje głos Dziadkowi - Stefanowi Andrzejewskiemu, ponieważ to On i jego Towarzysze Broni tworzyli historię. Informacje są z pierwszej ręki - z linii frontu, zawarte we wspomnieniach na stronach pamiętnika. Pierwsze cztery zdjęcia opisują przeżycia jego Dziadka w 1920 roku. Pamiętnik zadedykował swemu wnukowi 'Adasiowi'. Dzieląc się nim z Pan Andrzej chce złożyć hołd wszystkim jego pozytywnym bohaterom zapisanym na jego kartach.

Agnieszka Grzybowska

Pani Agnieszka Grzybowska nadesłała bogaty zbiór dokumentujący służbę wojskową jej Dziadka, Zygmunta Bielawskiego od ochotnika Straży Obywatelskiej do ułana. Dziadek Zygmunt Bielawski urodzony 22 marca 1906 roku, syn Franciszka i Ludwiki z Tłomaczyńskich, mając ukończone tylko 14 lat wstąpił w sierpniu 1920 roku, jako ochotnik do Straży Obywatelskiej Miasta Grodziska Mazowieckiego. Za udział w działaniach Straży Obywatelskiej w 1921 roku otrzymał Dyplom Odznaki Ofiarnych Obywatelskiego Komitetu Obrony Państwa. Zapewne nie pozostało to bez wpływu na jego dalsze losy ponieważ będąc w 1-szym pułku strzelców konnych, ukończył kursy podchorążych kawalerii, a w dniu Święta Pułku 9 maja 1931 roku otrzymał odznakę pułku. W 1932 lub 1933 roku został awansowany na stopień podporucznika. Z lat 30-tych pochodzi jego zdjęcie w mundurze oficerskim 1-go pułku strzelców konnych z Garwolina. Dziadek brał udział w kampanii wrześniowej 1939 roku, prawdopodobnie m.in. w bitwie pod Tomaszowem Lubelskim. Po kapitulacji pułku przedostał się przez Rumunię do Francji.

Agnieszka Grzybowska

Pani Agnieszka Grzybowska nadesłała bogaty zbiór dokumentujący służbę wojskową jej Dziadka, Zygmunta Bielawskiego od ochotnika Straży Obywatelskiej do ułana. Dziadek Zygmunt Bielawski urodzony 22 marca 1906 roku, syn Franciszka i Ludwiki z Tłomaczyńskich, mając ukończone tylko 14 lat wstąpił w sierpniu 1920 roku, jako ochotnik do Straży Obywatelskiej Miasta Grodziska Mazowieckiego. Za udział w działaniach Straży Obywatelskiej w 1921 roku otrzymał Dyplom Odznaki Ofiarnych Obywatelskiego Komitetu Obrony Państwa. Zapewne nie pozostało to bez wpływu na jego dalsze losy ponieważ będąc w 1-szym pułku strzelców konnych, ukończył kursy podchorążych kawalerii, a w dniu Święta Pułku 9 maja 1931 roku otrzymał odznakę pułku. W 1932 lub 1933 roku został awansowany na stopień podporucznika. Z lat 30-tych pochodzi jego zdjęcie w mundurze oficerskim 1-go pułku strzelców konnych z Garwolina. Dziadek brał udział w kampanii wrześniowej 1939 roku, prawdopodobnie m.in. w bitwie pod Tomaszowem Lubelskim. Po kapitulacji pułku przedostał się przez Rumunię do Francji.

Agnieszka Grzybowska

Pani Agnieszka Grzybowska nadesłała bogaty zbiór dokumentujący służbę wojskową jej Dziadka, Zygmunta Bielawskiego od ochotnika Straży Obywatelskiej do ułana. Dziadek Zygmunt Bielawski urodzony 22 marca 1906 roku, syn Franciszka i Ludwiki z Tłomaczyńskich, mając ukończone tylko 14 lat wstąpił w sierpniu 1920 roku, jako ochotnik do Straży Obywatelskiej Miasta Grodziska Mazowieckiego. Za udział w działaniach Straży Obywatelskiej w 1921 roku otrzymał Dyplom Odznaki Ofiarnych Obywatelskiego Komitetu Obrony Państwa. Zapewne nie pozostało to bez wpływu na jego dalsze losy ponieważ będąc w 1-szym pułku strzelców konnych, ukończył kursy podchorążych kawalerii, a w dniu Święta Pułku 9 maja 1931 roku otrzymał odznakę pułku. W 1932 lub 1933 roku został awansowany na stopień podporucznika. Z lat 30-tych pochodzi jego zdjęcie w mundurze oficerskim 1-go pułku strzelców konnych z Garwolina. Dziadek brał udział w kampanii wrześniowej 1939 roku, prawdopodobnie m.in. w bitwie pod Tomaszowem Lubelskim. Po kapitulacji pułku przedostał się przez Rumunię do Francji.

Agnieszka Grzybowska

Pani Agnieszka Grzybowska nadesłała bogaty zbiór dokumentujący służbę wojskową jej Dziadka, Zygmunta Bielawskiego od ochotnika Straży Obywatelskiej do ułana. Dziadek Zygmunt Bielawski urodzony 22 marca 1906 roku, syn Franciszka i Ludwiki z Tłomaczyńskich, mając ukończone tylko 14 lat wstąpił w sierpniu 1920 roku, jako ochotnik do Straży Obywatelskiej Miasta Grodziska Mazowieckiego. Za udział w działaniach Straży Obywatelskiej w 1921 roku otrzymał Dyplom Odznaki Ofiarnych Obywatelskiego Komitetu Obrony Państwa. Zapewne nie pozostało to bez wpływu na jego dalsze losy ponieważ będąc w 1-szym pułku strzelców konnych, ukończył kursy podchorążych kawalerii, a w dniu Święta Pułku 9 maja 1931 roku otrzymał odznakę pułku. W 1932 lub 1933 roku został awansowany na stopień podporucznika. Z lat 30-tych pochodzi jego zdjęcie w mundurze oficerskim 1-go pułku strzelców konnych z Garwolina. Dziadek brał udział w kampanii wrześniowej 1939 roku, prawdopodobnie m.in. w bitwie pod Tomaszowem Lubelskim. Po kapitulacji pułku przedostał się przez Rumunię do Francji.

Agnieszka Grzybowska

Pani Agnieszka Grzybowska nadesłała bogaty zbiór dokumentujący służbę wojskową jej Dziadka, Zygmunta Bielawskiego od ochotnika Straży Obywatelskiej do ułana. Dziadek Zygmunt Bielawski urodzony 22 marca 1906 roku, syn Franciszka i Ludwiki z Tłomaczyńskich, mając ukończone tylko 14 lat wstąpił w sierpniu 1920 roku, jako ochotnik do Straży Obywatelskiej Miasta Grodziska Mazowieckiego. Za udział w działaniach Straży Obywatelskiej w 1921 roku otrzymał Dyplom Odznaki Ofiarnych Obywatelskiego Komitetu Obrony Państwa. Zapewne nie pozostało to bez wpływu na jego dalsze losy ponieważ będąc w 1-szym pułku strzelców konnych, ukończył kursy podchorążych kawalerii, a w dniu Święta Pułku 9 maja 1931 roku otrzymał odznakę pułku. W 1932 lub 1933 roku został awansowany na stopień podporucznika. Z lat 30-tych pochodzi jego zdjęcie w mundurze oficerskim 1-go pułku strzelców konnych z Garwolina. Dziadek brał udział w kampanii wrześniowej 1939 roku, prawdopodobnie m.in. w bitwie pod Tomaszowem Lubelskim. Po kapitulacji pułku przedostał się przez Rumunię do Francji.

Jacek Gryczka

Piękny przejaw dbałości nie tylko o swoje archiwum rodzinne, ale również odpowiedzialności za archiwalia przejęte wraz z nieruchomością nadesłał Pan Jacek Gryczka z Seroczyna. W 2011 roku zakupił on drewniany budynek mieszkalny w m. Latowicz ok. 70 km od Warszawy. Jest to dom stary 100 - letni. Podczas sprzątania strychu natrafił na liczne przedwojenne gazety prawie w całości poświęcone ostatniej drodze Józefa Piłsudskiego. W domu tym były też książeczki do nabożeństwa tzw. "modlitewniki" w których znajdowały się różne stare obrazki z wizerunkami świętych. W jednym z modlitewników z lat 20-tych ubiegłego stulecia pt. "Dokąd Idziesz, Dokąd Zajdziesz?" Pan Jacek natrafił  na obrazek "Królowa Anielska", który jest przedarty na pół, a z tyłu podklejony dwoma paskami zwykłego papieru, na których jest zapis atramentem "ten obrazek od żołnierza zabitego na Ukrainie za Jarycowem od bolszewików. 20 roku". 

Jacek Gryczka

Piękny przejaw dbałości nie tylko o swoje archiwum rodzinne, ale również odpowiedzialności za archiwalia przejęte wraz z nieruchomością nadesłał Pan Jacek Gryczka z Seroczyna. W 2011 roku zakupił on drewniany budynek mieszkalny w m. Latowicz ok. 70 km od Warszawy. Jest to dom stary 100 - letni. Podczas sprzątania strychu natrafił na liczne przedwojenne gazety prawie w całości poświęcone ostatniej drodze Józefa Piłsudskiego. W domu tym były też książeczki do nabożeństwa tzw. "modlitewniki" w których znajdowały się różne stare obrazki z wizerunkami świętych. W jednym z modlitewników z lat 20-tych ubiegłego stulecia pt. "Dokąd Idziesz, Dokąd Zajdziesz?" Pan Jacek natrafił  na obrazek "Królowa Anielska", który jest przedarty na pół, a z tyłu podklejony dwoma paskami zwykłego papieru, na których jest zapis atramentem "ten obrazek od żołnierza zabitego na Ukrainie za Jarycowem od bolszewików. 20 roku". 

Anna Sasal, Andrzej Ślufarski

Zdjęcie przedstawia dziadka Józefa Jankowskiego ur.06.10.1896r. w Przysusze, który uczestniczył w wojnie polsko-bolszewickiej w latach 1919-1921r. Przesyłam też 5 wybranych stron książeczki wojskowej. Niestety nie miałam okazji poznać dziadka, gdyż zmarł rok przed moimi narodzinami. Książeczkę wojskową pieczołowicie przechowywał mój tata. Nadesłana pamiątka jest wyjątkowo wzruszającym świadectwem rodzinnej troski o jedyne zachowane pamiątki po służbie wojskowej przodka. Z uratowanych archiwaliów można stwierdzić, że Józef Jankowski od 1919 roku służył w 11 Pułku Piechoty, odbywając cały szlak bojowy aż pod Białą Cerkiew, jako strzelec i celowniczy ciężkiego karabinu maszynowego. Zachowanie tych rodzinnych relikwii klasyfikuje rodzinę Państwa Jankowskich, Ślufarskich i Sasnali bardzo wysoko w kwestii świadomości historii, co jest szczególnie ważne dla utrzymania lokalnej tożsamości.

Anna Sasal, Andrzej Ślufarski

Zdjęcie przedstawia książeczkę wojskową dziadka Józefa Jankowskiego ur.06.10.1896r. w Przysusze, który uczestniczył w wojnie polsko-bolszewickiej w latach 1919-1921r. Niestety nie miałam okazji poznać dziadka, gdyż zmarł rok przed moimi narodzinami. Książeczkę wojskową pieczołowicie przechowywał mój tata. Nadesłana pamiątka jest wyjątkowo wzruszającym świadectwem rodzinnej troski o jedyne zachowane pamiątki po służbie wojskowej przodka. Z uratowanych archiwaliów można stwierdzić, że Józef Jankowski od 1919 roku służył w 11 Pułku Piechoty, odbywając cały szlak bojowy aż pod Białą Cerkiew, jako strzelec i celowniczy ciężkiego karabinu maszynowego. Zachowanie tych rodzinnych relikwii klasyfikuje rodzinę Państwa Jankowskich, Ślufarskich i Sasnali bardzo wysoko w kwestii świadomości historii, co jest szczególnie ważne dla utrzymania lokalnej tożsamości.

Anna Sasal, Andrzej Ślufarski

Zdjęcie przedstawia książeczkę wojskową dziadka Józefa Jankowskiego ur.06.10.1896r. w Przysusze, który uczestniczył w wojnie polsko-bolszewickiej w latach 1919-1921r. Niestety nie miałam okazji poznać dziadka, gdyż zmarł rok przed moimi narodzinami. Książeczkę wojskową pieczołowicie przechowywał mój tata. Nadesłana pamiątka jest wyjątkowo wzruszającym świadectwem rodzinnej troski o jedyne zachowane pamiątki po służbie wojskowej przodka. Z uratowanych archiwaliów można stwierdzić, że Józef Jankowski od 1919 roku służył w 11 Pułku Piechoty, odbywając cały szlak bojowy aż pod Białą Cerkiew, jako strzelec i celowniczy ciężkiego karabinu maszynowego. Zachowanie tych rodzinnych relikwii klasyfikuje rodzinę Państwa Jankowskich, Ślufarskich i Sasnali bardzo wysoko w kwestii świadomości historii, co jest szczególnie ważne dla utrzymania lokalnej tożsamości.

Zbigniew Stelmach

Pan Zbigniew Stelmach nadesłał piękne świadectwo uczuć jakimi żołnierze darzyli swą broń. Grupa żołnierzy pamiątkową fotografię wykonała z obsługiwanym przez siebie karabinem maszynowym. Jest to prawdopodobnie ckm Maxim. Dziadek Zbigniewa Stelmacha - Wacław Stelmach pochodzący z Węgrowa, został w 1919 roku wcielony do wojska i po wojnie polsko-rosyjskiej w 1920 roku służył w polskim garnizonie w Wilnie w obsłudze karabinu maszynowego. Na zdjęciu żołnierz po lewej stronie trzymający taśmę amunicyjną.

Andrzej Chmielewski

Pan Andrzej Chmielewski nadesłał zdjęcia całej kolekcji dokumentów, muzealiów i archiwaliów dotyczących Stanisława Chmielewskiego jego ukochanego dziadka, którego nigdy nie poznał, a zna go tylko z opowiadań babci Konstancji. Zgodnie z opowieścią Dziadek został wychowany w duchu patriotycznym, Jego przodkowie walczyli w Powstaniu Styczniowym, jako 15 latek został członkiem Polskiej Organizacji Wojskowej w Augustowie. Jako peowiak walczył z Litwinami w Powstaniu Sejneńskim. Potem został żołnierzem 41. Suwalskiego Pułku Piechoty, z którym przeszedł cały szlak bojowy. Uczestniczył w wyprawie kijowskiej, w czasie odwrotu był ranny. Z odłamkiem sowieckiego szrapnela chodził do końca życia. Ponownie został ranny na przedpolu Warszawy w sierpniu 1920 roku. W październiku 1920 jako żołnierz 1 Dywizji Litewsko-Białoruskiej zdobywał pod gen. Lucjanem Żeligowskim Wilno. Mógł zostać osadnikiem wojskowym, ale wybrał służbę dla Ojczyzny. Wstąpił do Korpusu Ochrony Pogranicza. Został dowódcą strażnic w Zaćmieniu i Soczewkach na Wileńszczyźnie.

Andrzej Chmielewski

Pan Andrzej Chmielewski nadesłał zdjęcia całej kolekcji dokumentów, muzealiów i archiwaliów dotyczących Stanisława Chmielewskiego jego ukochanego dziadka, którego nigdy nie poznał, a zna go tylko z opowiadań babci Konstancji. Zgodnie z opowieścią Dziadek został wychowany w duchu patriotycznym, Jego przodkowie walczyli w Powstaniu Styczniowym, jako 15 latek został członkiem Polskiej Organizacji Wojskowej w Augustowie. Jako peowiak walczył z Litwinami w Powstaniu Sejneńskim. Potem został żołnierzem 41. Suwalskiego Pułku Piechoty, z którym przeszedł cały szlak bojowy. Uczestniczył w wyprawie kijowskiej, w czasie odwrotu był ranny. Z odłamkiem sowieckiego szrapnela chodził do końca życia. Ponownie został ranny na przedpolu Warszawy w sierpniu 1920 roku. W październiku 1920 jako żołnierz 1 Dywizji Litewsko-Białoruskiej zdobywał pod gen. Lucjanem Żeligowskim Wilno. Mógł zostać osadnikiem wojskowym, ale wybrał służbę dla Ojczyzny. Wstąpił do Korpusu Ochrony Pogranicza. Został dowódcą strażnic w Zaćmieniu i Soczewkach na Wileńszczyźnie.

Andrzej Chmielewski

Pan Andrzej Chmielewski nadesłał zdjęcia całej kolekcji dokumentów, muzealiów i archiwaliów dotyczących Stanisława Chmielewskiego jego ukochanego dziadka, którego nigdy nie poznał, a zna go tylko z opowiadań babci Konstancji. Zgodnie z opowieścią Dziadek został wychowany w duchu patriotycznym, Jego przodkowie walczyli w Powstaniu Styczniowym, jako 15 latek został członkiem Polskiej Organizacji Wojskowej w Augustowie. Jako peowiak walczył z Litwinami w Powstaniu Sejneńskim. Potem został żołnierzem 41. Suwalskiego Pułku Piechoty, z którym przeszedł cały szlak bojowy. Uczestniczył w wyprawie kijowskiej, w czasie odwrotu był ranny. Z odłamkiem sowieckiego szrapnela chodził do końca życia. Ponownie został ranny na przedpolu Warszawy w sierpniu 1920 roku. W październiku 1920 jako żołnierz 1 Dywizji Litewsko-Białoruskiej zdobywał pod gen. Lucjanem Żeligowskim Wilno. Mógł zostać osadnikiem wojskowym, ale wybrał służbę dla Ojczyzny. Wstąpił do Korpusu Ochrony Pogranicza. Został dowódcą strażnic w Zaćmieniu i Soczewkach na Wileńszczyźnie.

Andrzej Chmielewski

Pan Andrzej Chmielewski nadesłał zdjęcia całej kolekcji dokumentów, muzealiów i archiwaliów dotyczących Stanisława Chmielewskiego jego ukochanego dziadka, którego nigdy nie poznał, a zna go tylko z opowiadań babci Konstancji. Zgodnie z opowieścią Dziadek został wychowany w duchu patriotycznym, Jego przodkowie walczyli w Powstaniu Styczniowym, jako 15 latek został członkiem Polskiej Organizacji Wojskowej w Augustowie. Jako peowiak walczył z Litwinami w Powstaniu Sejneńskim. Potem został żołnierzem 41. Suwalskiego Pułku Piechoty, z którym przeszedł cały szlak bojowy. Uczestniczył w wyprawie kijowskiej, w czasie odwrotu był ranny. Z odłamkiem sowieckiego szrapnela chodził do końca życia. Ponownie został ranny na przedpolu Warszawy w sierpniu 1920 roku. W październiku 1920 jako żołnierz 1 Dywizji Litewsko-Białoruskiej zdobywał pod gen. Lucjanem Żeligowskim Wilno. Mógł zostać osadnikiem wojskowym, ale wybrał służbę dla Ojczyzny. Wstąpił do Korpusu Ochrony Pogranicza. Został dowódcą strażnic w Zaćmieniu i Soczewkach na Wileńszczyźnie.

Andrzej Chmielewski

Pan Andrzej Chmielewski nadesłał zdjęcia całej kolekcji dokumentów, muzealiów i archiwaliów dotyczących Stanisława Chmielewskiego jego ukochanego dziadka, którego nigdy nie poznał, a zna go tylko z opowiadań babci Konstancji. Zgodnie z opowieścią Dziadek został wychowany w duchu patriotycznym, Jego przodkowie walczyli w Powstaniu Styczniowym, jako 15 latek został członkiem Polskiej Organizacji Wojskowej w Augustowie. Jako peowiak walczył z Litwinami w Powstaniu Sejneńskim. Potem został żołnierzem 41. Suwalskiego Pułku Piechoty, z którym przeszedł cały szlak bojowy. Uczestniczył w wyprawie kijowskiej, w czasie odwrotu był ranny. Z odłamkiem sowieckiego szrapnela chodził do końca życia. Ponownie został ranny na przedpolu Warszawy w sierpniu 1920 roku. W październiku 1920 jako żołnierz 1 Dywizji Litewsko-Białoruskiej zdobywał pod gen. Lucjanem Żeligowskim Wilno. Mógł zostać osadnikiem wojskowym, ale wybrał służbę dla Ojczyzny. Wstąpił do Korpusu Ochrony Pogranicza. Został dowódcą strażnic w Zaćmieniu i Soczewkach na Wileńszczyźnie.

Katarzyna Naszczyńska

Pani Katarzyna Naszczyńska przysłała wzruszającą relikwię wojny 1920 roku, wraz z historią. Jej pradziadek Klemens Waszkiewicz, urodzony w 1901 r. w Wólce Karwowskiej, powiat augustowski, jako 18-latek zgłosił się na ochotnika do Wojska Polskiego. Walczył z bolszewikami w 1920 r. W trakcie jednej z walk w okolicach Warszawy jego przyjaciel został ciężko ranny. Na szyi miał zawieszoną skórzaną saszetkę, w której znajdowała się modlitwa do Matki Boskiej Częstochowskiej. Otrzymał on ją od swojej matki idąc na wojnę. Matka powiedziała Mu, żeby odmawiał tę modlitwę, kiedy tylko będzie miał okazję. Przyjaciel pradziadka oddał mu tę modlitwę i prosił, żeby ją również odmawiać. Pradziadek został ciężko ranny, ale przeżył. Wizerunek Matki Boskiej jest przechowywany w rodzinie jako świadectwo Cudu nad Wisłą. Widoczne są ślady po wielokrotnym składaniu kiedy był noszony pod mundurem.

Wojciech Gardoliński

Pan Wojciech Gardoliński przesłał skany swoich pamiątek rodzinnych związanych z jego ukochanym dziadkiem por. Wincentym Naporskim. Napisał: "Najcenniejsza z pamiątek po moim ukochanym dziadku (wtedy mówiło się „dziadzia”), poruczniku Wincentym Naporskim to jego Dziennik Bojowy z maja 1920". Na zdjęciu: Wybrane pamiątki w tym Dziennik Bojowy por. Wincentego Naporskiego z maja 1920, odtworzony z notatek podczas pobytu w szpitalu – foto okładki, pierwszej strony tekstu oraz Krzyż Powstania Wielkopolskiego i zdjęcie zbiorowe oficerów 68 p.p. we Wrześni zrobione w latach 1921-24.

Wojciech Gardoliński

Pan Wojciech Gardoliński przesłał skany swoich pamiątek rodzinnych związanych z jego ukochanym dziadkiem por. Wincentym Naporskim. Napisał: "Najcenniejsza z pamiątek po moim ukochanym dziadku (wtedy mówiło się „dziadzia”), poruczniku Wincentym Naporskim to jego Dziennik Bojowy z maja 1920". Zdjęcia por. Wincentego Naporskiego z lat 1919-21. Też przy szkoleniu żołnierzy. Zdjęcie podczas mszy polowej (na froncie 1920 ?). Zdjęcie w Jachimowszczyźnie na froncie w oczekiwaniu na walki III/68 p.p. zrobione w maju 1920.

Wojciech Gardoliński

Pan Wojciech Gardoliński przesłał skany swoich pamiątek rodzinnych związanych z jego ukochanym dziadkiem por. Wincentym Naporskim. Napisał: "Najcenniejsza z pamiątek po moim ukochanym dziadku (wtedy mówiło się „dziadzia”), poruczniku Wincentym Naporskim to jego Dziennik Bojowy z maja 1920". Zdjęcia por. Wincentego Naporskiego z lat 1919-21. Też przy szkoleniu żołnierzy. Zdjęcie strony pierwszej przepisanego na maszynie tekstu relacji z działań na froncie z maja 1920, z części drugiej Dziennika Bojowego.

Wojciech Gardoliński

Pan Wojciech Gardoliński przesłał skany swoich pamiątek rodzinnych związanych z jego ukochanym dziadkiem por. Wincentym Naporskim. Napisał: "Najcenniejsza z pamiątek po moim ukochanym dziadku (wtedy mówiło się „dziadzia”), poruczniku Wincentym Naporskim to jego Dziennik Bojowy z maja 1920". Zdjęcia por. Wincentego Naporskiego z lat 1919-21. Też przy szkoleniu żołnierzy. Zdjęcie fragmentu przepisanego na maszynie tekstu przejmującej poezji z lat 1917-1918, też własnej, zawartej w części pierwszej Dziennika Bojowego – przejmująca liryka, w tym wiersz – poemat, pisany po śmierci przyjaciela (nigdzie nie publikowane).

Wojciech Gardoliński

Pan Wojciech Gardoliński przesłał skany swoich pamiątek rodzinnych związanych z jego ukochanym dziadkiem por. Wincentym Naporskim. Napisał: "Najcenniejsza z pamiątek po moim ukochanym dziadku (wtedy mówiło się „dziadzia”), poruczniku Wincentym Naporskim to jego Dziennik Bojowy z maja 1920". Zdjęcia por. Wincentego Naporskiego z lat 1919-21. Też przy szkoleniu żołnierzy. Zdjęcie ze ślubu por. Wincentego Naporskiego i Władysławy Schauer w Chojnicy, notatka ze Słowa Pomorskiego z listą gości – w tym świadkowie gen. Jasiński i gen. Taczak.

Michał Balcerowicz

Pan Michał Balcerowicz przesłał fotografie swojego pradziadka szer. Henryka Balcerowicza (1897-08.07.1920) poległego w czasie wojny polsko-bolszewickiej. Na zdjęciu nr 1 dwóch żołnierzy 3. Kompanii 20. Pułku Piechoty Ziemi Krakowskiej biorących udział w wojnie polsko-bolszewickiej. Po lewej stronie szer. Zieliński (zam. Kukały, gm. Chynów, pow. grójecki, woj. warszawskie - obecnie mazowieckie). Po prawej stronie pradziadek pana Michała szer. Henryk Balcerowicz, ur. 1897 r. (zam. Laski, gm. Warka, pow. grójecki, woj. warszawskie - obecnie mazowieckie). Szer. Henryk Balcerowicz raniony w głowę odłamkiem pocisku artyleryjskiego zmarł z powodu ran 8 lipca 1920 w Równem. Pochowany prawdopodobnie na Cmentarzu Dubieńskim w Równem (obecnie Ukraina) w kwaterze, gdzie spoczywa 326 polskich żołnierzy poległych w bitwie pod Równem.

Michał Balcerowicz

Pan Michał Balcerowicz przesłał fotografie swojego pradziadka szer. Henryka Balcerowicza (1897-08.07.1920) poległego w czasie wojny polsko-bolszewickiej. Napisał pan Michał Balcerowicz: "Na zdjęciu nr 2 widoczna moja prababcia Franciszka Balcerowicz (z domu Wasilewska) z dziećmi. Pradziadek będąc wcielonym już do pułku w listach pisał do prababci, aby zrobiła sobie zdjęcie z dziećmi i wysłała. Stojący na zdjęciu syn Stefan (mój dziadek), ur. 1917 r., późniejszy żołnierz września 10. Pułku Ułanów Litewskich, jeniec obozu w Mosburgu. Na kolanach prababci syn Jan, ur. 1919 r., późniejszy powstaniec warszawski, któremu po powstaniu ujęto nogę w wyniku gangreny po postrzale w trakcie ucieczki z transportu do obozu. Prababcia po śmierci pradziadka wróciła do domu rodzinnego w Kukałach k. Chynowa, po czym wyjechała do Warszawy. Tam z polecenia swojego szwagra, kierowcy byłego adiutanta Józefa Piłsudskiego, a ówczesnego płk. Bolesława Wieniawy-Długoszowskiego pracowała jako służąca u rtm. Czesława Świrskiego - także byłego adiutanta marszałka. 

Michał Balcerowicz

Pan Michał Balcerowicz przesłał fotografie swojego pradziadka szer. Henryka Balcerowicza (1897-08.07.1920) poległego w czasie wojny polsko-bolszewickiej. Przy pradziadku pana Michała znaleziono 2 zdjęcia (nr 2 i nr 3), które odesłano do domu. Na obu z nich, na rewersach widnieją wyblakłe już napisy, z których można odczytać jedynie słowa "złączenie list" oraz numer 8310 (prawdopodobnie numer nieśmiertelnika). Oba zdjęcia (prawdopodobnie z listem) po śmierci przysłano do domu. Napisał pan Michał Balcerowicz: "Zdjęcie nr 3 (rok 1919 bądź 1920) przedstawia 20pp, prawdopodobnie 3. Kompanię, w której pradziadek był. Ze wspomnień prababci (o czym wspomina mój tata) wiem, iż pradziadek na zdjęciu jest, ale nie wiem, w którym miejscu".

Alicja Dłużeń

Pani Alicja Dłużeń przesłała zdjęcia ojca swojego męża Marka, Stanisława Dłużenia. Jak napisała Pani Alicja: "przed śmiercią zapytał nas, czy ma spalić pamiątki po powinowatych rodziny tak, abyśmy nie byli obciążeni dalszym ich przechowywaniem. Przejęliśmy je. Dzięki temu pamięć o wielu osobach wróciła i przetrwała". Fotografie dotyczą między innymi Franciszka Tomka (dla najbliższych Ferriego). Urodził się 3.10.1883 r. Był oficerem zawodowym. Służył w piechocie armii austro–węgierskiej. W Wojsku Polskim awansował do stopnia podpułkownika. Był zastępcą dowódcy 69 Pułku Piechoty – oddział piechoty Armii Wielkopolskiej i Wojska Polskiego II RP. W stan spoczynku przeszedł 1.11.1928 r. Mieszkał w Krakowie, później w Radziszowie. Następnie wraz z żoną przeniósł się do Barwałdu Dolnego, gdzie zmarł 6.08.1958. Odznaczony medalem Obrony Śląska Cieszyńskiego. Pośmiertnie odznaczony medalem Sprawiedliwi Wśród Narodów Świata za uratowanie w latach 1942-1945 czterech osób. Na zdj. Franciszek Tomek

Alicja Dłużeń

Pani Alicja Dłużeń przesłała zdjęcia ojca swojego męża Marka, Stanisława Dłużenia. Jak napisała Pani Alicja: "przed śmiercią zapytał nas, czy ma spalić pamiątki po powinowatych rodziny tak, abyśmy nie byli obciążeni dalszym ich przechowywaniem. Przejęliśmy je. Dzięki temu pamięć o wielu osobach wróciła i przetrwała". Fotografie dotyczą między innymi Franciszka Tomka (dla najbliższych Ferriego). Urodził się 3.10.1883 r. Był oficerem zawodowym. Służył w piechocie armii austro–węgierskiej. W Wojsku Polskim awansował do stopnia podpułkownika. Był zastępcą dowódcy 69 Pułku Piechoty – oddział piechoty Armii Wielkopolskiej i Wojska Polskiego II RP. W stan spoczynku przeszedł 1.11.1928 r. Mieszkał w Krakowie, później w Radziszowie. Następnie wraz z żoną przeniósł się do Barwałdu Dolnego, gdzie zmarł 6.08.1958. Odznaczony medalem Obrony Śląska Cieszyńskiego. Pośmiertnie odznaczony medalem Sprawiedliwi Wśród Narodów Świata za uratowanie w latach 1942-1945 czterech osób. Na zdj. Franciszek Tomek z żoną i córką oraz z drugim oficerem (niestety nie znamy nazwiska)

Alicja Dłużeń

Pani Alicja Dłużeń przesłała zdjęcia ojca swojego męża Marka, Stanisława Dłużenia. Jak napisała Pani Alicja: "przed śmiercią zapytał nas, czy ma spalić pamiątki po powinowatych rodziny tak, abyśmy nie byli obciążeni dalszym ich przechowywaniem. Przejęliśmy je. Dzięki temu pamięć o wielu osobach wróciła i przetrwała". Fotografie dotyczą między innymi Franciszka Tomka (dla najbliższych Ferriego). Urodził się 3.10.1883 r. Był oficerem zawodowym. Służył w piechocie armii austro–węgierskiej. W Wojsku Polskim awansował do stopnia podpułkownika. Był zastępcą dowódcy 69 Pułku Piechoty – oddział piechoty Armii Wielkopolskiej i Wojska Polskiego II RP. W stan spoczynku przeszedł 1.11.1928 r. Mieszkał w Krakowie, później w Radziszowie. Następnie wraz z żoną przeniósł się do Barwałdu Dolnego, gdzie zmarł 6.08.1958. Odznaczony medalem Obrony Śląska Cieszyńskiego. Pośmiertnie odznaczony medalem Sprawiedliwi Wśród Narodów Świata za uratowanie w latach 1942-1945 czterech osób. Na zdj. grupa oficerów i cywili z generałem J. Hallerem z czarną opaską na rękawie (brak danych)

Alicja Dłużeń

Pani Alicja Dłużeń przesłała zdjęcia ojca swojego męża Marka, Stanisława Dłużenia. Jak napisała Pani Alicja: "przed śmiercią zapytał nas, czy ma spalić pamiątki po powinowatych rodziny tak, abyśmy nie byli obciążeni dalszym ich przechowywaniem. Przejęliśmy je. Dzięki temu pamięć o wielu osobach wróciła i przetrwała". Fotografie dotyczą między innymi Franciszka Tomka (dla najbliższych Ferriego). Urodził się 3.10.1883 r. Był oficerem zawodowym. Służył w piechocie armii austro–węgierskiej. W Wojsku Polskim awansował do stopnia podpułkownika. Był zastępcą dowódcy 69 Pułku Piechoty – oddział piechoty Armii Wielkopolskiej i Wojska Polskiego II RP. W stan spoczynku przeszedł 1.11.1928 r. Mieszkał w Krakowie, później w Radziszowie. Następnie wraz z żoną przeniósł się do Barwałdu Dolnego, gdzie zmarł 6.08.1958. Odznaczony medalem Obrony Śląska Cieszyńskiego. Pośmiertnie odznaczony medalem Sprawiedliwi Wśród Narodów Świata za uratowanie w latach 1942-1945 czterech osób. Na zdj. wręczenie odznaczeń 

Alicja Dłużeń

Pani Alicja Dłużeń przesłała zdjęcia ojca swojego męża Marka, Stanisława Dłużenia. Jak napisała Pani Alicja: "przed śmiercią zapytał nas, czy ma spalić pamiątki po powinowatych rodziny tak, abyśmy nie byli obciążeni dalszym ich przechowywaniem. Przejęliśmy je. Dzięki temu pamięć o wielu osobach wróciła i przetrwała". Fotografie dotyczą między innymi Franciszka Tomka (dla najbliższych Ferriego). Urodził się 3.10.1883 r. Był oficerem zawodowym. Służył w piechocie armii austro–węgierskiej. W Wojsku Polskim awansował do stopnia podpułkownika. Był zastępcą dowódcy 69 Pułku Piechoty – oddział piechoty Armii Wielkopolskiej i Wojska Polskiego II RP. W stan spoczynku przeszedł 1.11.1928 r. Mieszkał w Krakowie, później w Radziszowie. Następnie wraz z żoną przeniósł się do Barwałdu Dolnego, gdzie zmarł 6.08.1958. Odznaczony medalem Obrony Śląska Cieszyńskiego. Pośmiertnie odznaczony medalem Sprawiedliwi Wśród Narodów Świata za uratowanie w latach 1942-1945 czterech osób. Na zdj. rewers zdjęcia wręczania odznaczeń (nazwiska trudne do odczytania).

Iwona Płaczek

Pani Iwona Płaczek przesłała zdjęcia dokumentów i pamiątek po swoim dziadku Alojzym Kołodzieju ur. 25.10.1898 r., zamordowanym w Dachau 06.01.1941 r., kapitanie 4 Armii, Batalionu Bielskiego i kolejno 20, 18, i 42 pułku piechoty Wojska Polskiego pod dow. pułkownika J. Ocetkiewicza. Brał udział w wojnie polsko- bolszewickiej 1920 r., co potwierdzają wpisy w Książeczce Stanu Służby Oficerskiej. Otrzymał Krzyż Walecznych i Medal za wojnę 1918 - 1921 r. W okresie międzywojennym był kierownikiem szkoły w Jasienicy. W 1940 r., za tajne nauczanie, został wywieziony do Dachau i tam zagazowany. W metalowym pudełku przysłano, do babci Pani Iwony, z Dachau, Orzełka z czapki, kawałeczek kości, guzik i miniaturki odznaczeń. Materiał do wysłania przygotował 15 letni wnuk Pani Iwony - Piotr Kurek, który na stałe mieszka w Wielkiej Brytanii. Udział w projekcie PR był jego inicjatywą. Dzieci i wnuki Pani Iwony pielęgnują tam polskie tradycje i obyczaje - w domu zawsze wisi Flaga Polski. 

Iwona Płaczek

Pani Iwona Płaczek przesłała zdjęcia dokumentów i pamiątek po swoim dziadku Alojzym Kołodzieju ur. 25.10.1898 r., zamordowanym w Dachau 06.01.1941 r., kapitanie 4 Armii, Batalionu Bielskiego i kolejno 20, 18, i 42 pułku piechoty Wojska Polskiego pod dow. pułkownika J. Ocetkiewicza. Brał udział w wojnie polsko- bolszewickiej 1920 r., co potwierdzają wpisy w Książeczce Stanu Służby Oficerskiej. Otrzymał Krzyż Walecznych i Medal za wojnę 1918 - 1921 r. W okresie międzywojennym był kierownikiem szkoły w Jasienicy. W 1940 r., za tajne nauczanie, został wywieziony do Dachau i tam zagazowany. W metalowym pudełku przysłano, do babci Pani Iwony, z Dachau, Orzełka z czapki, kawałeczek kości, guzik i miniaturki odznaczeń. Materiał do wysłania przygotował 15 letni wnuk Pani Iwony - Piotr Kurek, który na stałe mieszka w Wielkiej Brytanii. Udział w projekcie PR był jego inicjatywą. Dzieci i wnuki Pani Iwony pielęgnują tam polskie tradycje i obyczaje - w domu zawsze wisi Flaga Polski. 

Iwona Płaczek

Pani Iwona Płaczek przesłała zdjęcia dokumentów i pamiątek po swoim dziadku Alojzym Kołodzieju ur. 25.10.1898 r., zamordowanym w Dachau 06.01.1941 r., kapitanie 4 Armii, Batalionu Bielskiego i kolejno 20, 18, i 42 pułku piechoty Wojska Polskiego pod dow. pułkownika J. Ocetkiewicza. Brał udział w wojnie polsko- bolszewickiej 1920 r., co potwierdzają wpisy w Książeczce Stanu Służby Oficerskiej. Otrzymał Krzyż Walecznych i Medal za wojnę 1918 - 1921 r. W okresie międzywojennym był kierownikiem szkoły w Jasienicy. W 1940 r., za tajne nauczanie, został wywieziony do Dachau i tam zagazowany. W metalowym pudełku przysłano, do babci Pani Iwony, z Dachau, Orzełka z czapki, kawałeczek kości, guzik i miniaturki odznaczeń. Materiał do wysłania przygotował 15 letni wnuk Pani Iwony - Piotr Kurek, który na stałe mieszka w Wielkiej Brytanii. Udział w projekcie PR był jego inicjatywą. Dzieci i wnuki Pani Iwony pielęgnują tam polskie tradycje i obyczaje - w domu zawsze wisi Flaga Polski. 

Iwona Płaczek

Pani Iwona Płaczek przesłała zdjęcia dokumentów i pamiątek po swoim dziadku Alojzym Kołodzieju ur. 25.10.1898 r., zamordowanym w Dachau 06.01.1941 r., kapitanie 4 Armii, Batalionu Bielskiego i kolejno 20, 18, i 42 pułku piechoty Wojska Polskiego pod dow. pułkownika J. Ocetkiewicza. Brał udział w wojnie polsko- bolszewickiej 1920 r., co potwierdzają wpisy w Książeczce Stanu Służby Oficerskiej. Otrzymał Krzyż Walecznych i Medal za wojnę 1918 - 1921 r. W okresie międzywojennym był kierownikiem szkoły w Jasienicy. W 1940 r., za tajne nauczanie, został wywieziony do Dachau i tam zagazowany. W metalowym pudełku przysłano, do babci Pani Iwony, z Dachau, Orzełka z czapki, kawałeczek kości, guzik i miniaturki odznaczeń. Materiał do wysłania przygotował 15 letni wnuk Pani Iwony - Piotr Kurek, który na stałe mieszka w Wielkiej Brytanii. Udział w projekcie PR był jego inicjatywą. Dzieci i wnuki Pani Iwony pielęgnują tam polskie tradycje i obyczaje - w domu zawsze wisi Flaga Polski. 

Iwona Płaczek

Pani Iwona Płaczek przesłała zdjęcia dokumentów i pamiątek po swoim dziadku Alojzym Kołodzieju ur. 25.10.1898 r., zamordowanym w Dachau 06.01.1941 r., kapitanie 4 Armii, Batalionu Bielskiego i kolejno 20, 18, i 42 pułku piechoty Wojska Polskiego pod dow. pułkownika J. Ocetkiewicza. Brał udział w wojnie polsko- bolszewickiej 1920 r., co potwierdzają wpisy w Książeczce Stanu Służby Oficerskiej. Otrzymał Krzyż Walecznych i Medal za wojnę 1918 - 1921 r. W okresie międzywojennym był kierownikiem szkoły w Jasienicy. W 1940 r., za tajne nauczanie, został wywieziony do Dachau i tam zagazowany. W metalowym pudełku przysłano, do babci Pani Iwony, z Dachau, Orzełka z czapki, kawałeczek kości, guzik i miniaturki odznaczeń. Materiał do wysłania przygotował 15 letni wnuk Pani Iwony - Piotr Kurek, który na stałe mieszka w Wielkiej Brytanii. Udział w projekcie PR był jego inicjatywą. Dzieci i wnuki Pani Iwony pielęgnują tam polskie tradycje i obyczaje - w domu zawsze wisi Flaga Polski. 

Mirosław Dziewoński

Pan Mirosław Dziewoński przesłał zdjęcia przedstawiające jego babcię Janinę Susuł ur. 11.11.1902 r. w Krakowie, która w wieku 16 lat uciekła z domu by zaciągnąć się do Legionów. Służyła w II Ochotniczej Legii Kobiet w Wilnie. Zdemobilizowana w 1921. Po powrocie do Krakowa zajęła się działalnością w PPS. Na zdjęciu grupowym u dołu po lewej. Pełniła głównie służbę wartowniczą. Mundur i dokumenty zniszczyła w styczniu 1945 r. po wkroczeniu wojsk sowieckich do Krakowa.

Michał Michałkiewicz

Pan Michał Michałkiewicz przesłał zdjęcie gen. Karola Romana Zagórskiego (1886-1940). Mąż (ślub w 1925 r.) Bogusławy Zagórskiej z d. Niedbalskiej (rodzina stryjenki – Stefanii Michałkiewicz z domu Graczykowskiej), oficer Wojska Polskiego, kawaler Orderu Virtuti Militari, ofiara zbrodni katyńskiej. Po ukończeniu szkoły realnej we Lwowie, wstąpił do Szkoły Kadetów Obrony Krajowej w Wiedniu. Po ukończeniu szkoły jako kadet rozpoczął zawodową służbę wojskową. W 1908 awansował do stopnia podporucznika, a w 1915 do stopnia porucznika i kapitana. Do 1915 służył w cesarskiej i królewskiej armii. Następnie do 1918 przebywał w niewoli rosyjskiej. 18 stycznia 1918 został przyjęty do Wojska Polskiego z zatwierdzeniem posiadanego stopnia kapitana. Jako dowódca kompanii ckm 2 pułku piechoty Legionów walczył na froncie ukraińskim. W 1920 mianowany majorem, w 1922 podpułkownikiem, w 1928 pułkownikiem. W 1935 roku został przeniesiony w stan spoczynku (fot. 1). W czasie kampanii wrześniowej dostał się do sowieckiej niewoli; został aresztowany przez NKWD,

Michał Michałkiewicz

Pan Michał Michałkiewicz przesłał zdjęcie Mariana Szczepana Michałkiewicza (brat Dziadka). Urodził się 14.9.1891 r. w Witowie, a zmarł 16.1.1941 r. w obozie koncentracyjnym K.L. Dachau. Marian był księdzem, ukończył on seminarium duchowne w Poznaniu. W 1918 r. był kapelanem w Wonieściu. W czasie Powstania Wielkopolskiego był kapelanem w szpitalu polowym. Figuruje także na liście kapelanów służących czynnie w wojsku polskim (kapelan rezerwy 1.VI.1919 r.), a w 1920 r. był na froncie bolszewickim jako kapelan wojskowy. Następnie pełnił funkcję kapelana we wsi Poniet (k/Krotoszyna). W latach 1924-25 był prefektem w Gimnazjum w Krotoszynie. Do 1937 roku był profesorem i nauczycielem religii w Państwowym Liceum Pedagogicznym i w Państwowym Gimnazjum Humanistycznym w Wągrowcu. W czasie II wojny światowej 26.8.1940 roku został aresztowany przez gestapo i osadzony w obozie koncentracyjnym w Sachsanhausen, a 14.12.1940 r. przetransportowano go do obozu w Dachau (nr obozowy 22445). 16.1.1941 r. został zamordowany przez Niemców w Dachau.

Michał Michałkiewicz

Mikołajczak Piotr (1867-1942), pradziadek Michała Michałkiewicza, był członkiem „Bractwa Kurkowego”, Polskiego Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół”, Towarzystwa „Stella”, do której zapisał się w 1887 r. i Klubu wioślarskiego „K.W.04” i „Tryton”, gdzie sprawował funkcję gospodarza przystani. Był wielkim patriotą i działaczem społecznym, kontynuatorem tradycji rodzinnych i polskich. Gdy w sierpniu 1910 roku cesarz Wilhelm II przyjechał do Poznania mieszkańcy mieli go witać na ulicach. Pradziad mój, mimo wezwania do stawienia się na uroczystościach odmówił, za co został aresztowany i osadzony w więzieniu. Podobnie w więzieniu siedział za śpiewanie pieśni patriotycznych, w tym hymnu polskiego. Gdy po zakończeniu I wojny światowej wybucha w Poznaniu Powstanie Wielkopolskie, staje do walki, a krótko po Powstaniu bierze udział w wojnie polsko-bolszewickiej 1919-20.

Michał Michałkiewicz

Antoni Stempin (1898-1961) był najstarszym dzieckiem Piotra i Katarzyny Stempin (brat Babci żony Michała Michalkiewicza). W czasie I wojny światowej, gdy miał 18 lat Niemcy powołali go do wojska i walczył na froncie francuskim w okolicach Paryża. W 1918 roku stał w Paryżu w kompanii honorowej przed wagonem, w którym Niemcy podpisywali kapitulację. W grudniu 1918 r. Antoni wraca do rodzinnego domu w Książenicach. Gdy 27 grudnia 1918 r. wybucha Powstanie Wielkopolskie, Antoni bierze w nim udział. Wiosną 1919 r. zostaje przerzucony na Śląsk i bierze udział w trzech Powstaniach Śląskich. Walczył m.in. pod Górą Św. Anny. Ze Śląska został przewieziony do Wilna, gdzie Piłsudski wyzwalał Litwę, a cały 1920 rok walczył na wschodzie pod Kijowem, a po wycofaniu się wojsk brał udział w bitwie Warszawskiej.

Mirosław Dziewoński

Pan Mirosław Dziewoński przesłał zdjęcia przedstawiające jego babcię Janinę Susuł ur. 11.11.1902 r. w Krakowie, która w wieku 16 lat uciekła z domu by zaciągnąć się do Legionów. Służyła w II Ochotniczej Legii Kobiet w Wilnie. Zdemobilizowana w 1921. Po powrocie do Krakowa zajęła się działalnością w PPS. Na zdjęciu grupowym u dołu po lewej. Pełniła głównie służbę wartowniczą. Mundur i dokumenty zniszczyła w styczniu 1945 r. po wkroczeniu wojsk sowieckich do Krakowa.

Mirosław Dziewoński

Pan Mirosław Dziewoński przesłał zdjęcia przedstawiające jego babcię Janinę Susuł ur. 11.11.1902 r. w Krakowie, która w wieku 16 lat uciekła z domu by zaciągnąć się do Legionów. Służyła w II Ochotniczej Legii Kobiet w Wilnie. Zdemobilizowana w 1921. Po powrocie do Krakowa zajęła się działalnością w PPS. Na zdjęciu grupowym u dołu po lewej. Pełniła głównie służbę wartowniczą. Mundur i dokumenty zniszczyła w styczniu 1945 r. po wkroczeniu wojsk sowieckich do Krakowa.

Mirosław Dziewoński

Pan Mirosław Dziewoński przesłał zdjęcia przedstawiające jego babcię Janinę Susuł ur. 11.11.1902 r. w Krakowie, która w wieku 16 lat uciekła z domu by zaciągnąć się do Legionów. Służyła w II Ochotniczej Legii Kobiet w Wilnie. Zdemobilizowana w 1921. Po powrocie do Krakowa zajęła się działalnością w PPS. Na zdjęciu grupowym u dołu po lewej. Pełniła głównie służbę wartowniczą. Mundur i dokumenty zniszczyła w styczniu 1945 r. po wkroczeniu wojsk sowieckich do Krakowa.

Małgorzata Wochowska

Wincenty Wochowski to brat dziadka ze strony taty - Stanisława Wochowskiego. Ze wspomnień taty pani Małgorzaty wynika, że stryj Wincenty w czasie wojny polsko-rosyjskiej 1920 r. służył we Flotylli Pińskiej. Stąd przypuszczalnie pochodzą medale, które ma na zdjęciu. Niestety nie zachowało się więcej dokumentów. Stryj Wincenty zainteresował tatę pani Małgorzaty pracą marynarza. Był dumny ze służby, którą pełnił w czasie wojny. "Tata opowiadał, że jako mały chłopiec zauważył u stryja piękne pudełko do zapałek z wizerunkiem marynarza. Stryj opowiedział mu kto to jest i że to piękna służba. I tak po latach tata też został marynarzem, ale we flocie handlowej".

Małgorzata Wochowska

Dziadek ze strony mamy pani Małgorzaty - Zygmunt Uzarowicz. W czasie wojny polsko-rosyjskiej Rada Miejska powołała go w skład Komitetu Bezpieczeństwa, pełnił funkcję sekretarza. Jak pisał: "12 sierpnia 1920 r. wskutek wyjazdu z miasta władz i policji przed najazdem bolszewickim Straż Ogniowa objęła pieczę nad utrzymanie porządku w mieście". Dziadkowi powierzono funkcję adiutanta Straży Ogniowej. "Straż narażała się na szykany wyzutych ze wszystkiego bolszewików, lecz dzięki niej wybryki wrogiego żołdactwa zostały w niemałym stopniu ukrócone. Następnego dnia komendant miasta pozbawił straż tej funkcji organizując czerwoną milicję. Po opuszczeniu miasta przez bolszewików straż powróciła do funkcji zapewniania bezpieczeństwa miastu". Zygmunt Uzarowicz siedzi ubrany po cywilnemu, pierwszy po lewej stronie.

Małgorzata Wochowska

Został odznaczony Medalem Pamiątkowym za wojnę 1918-1921 (wpisany do Książeczki Wojskowej) oraz Odznaką Honorową "Orlęta", której (na zdjęciu kopia dyplomu). Po powrocie z wojska ożenił się z Zenobią Łepkowską i pracował w służbie celnej, w gminie Raczki koło Augustowa. Po pewnym czasie rodzina powiększyła się o dzieci - tatę pani Małgorzaty i jego starszego brata - i powróciła do rodzinnego gospodarstwa w Rogotwórsku na ziemi płockiej. Potem przeprowadzili się nieopodal do Lipna. Dziadek zmarł w 1980 r. 3/3

NAGRODY

W dniach 8, 17 i 22 sierpnia w audycji "Lato z Radiem" na antenie radiowej Jedynki zostaną ogłoszone imiona i nazwiska osób, których zdjęcia wyróżniamy smartfonami. SAMSUNG Galaxy M21 Czarny. Nagrodzimy łącznie dziewięć osób.

29 sierpnia w audycji "Lato z Radiem" podamy imiona i nazwiska osób, których zgłoszenia były najwyżej ocenione przez Kapitułę. Osoby wyróżnione drugą i trzecią nagrodą otrzymają smartfony SAMSUNG Galaxy M21 Czarny.

Zwycięzca całego konkursu otrzyma laptop Apple - NOTEBOOK APPLE MACBOOK AIR 13 MWTK2ZE/A I3-10GEN 8GB 256SSD INT 13" MACOS SILVER.

Termin nadsyłania zdjęć biorących udział w konkursie upływa 24 sierpnia o godz.12.00.

Nagrodzeni w 2019 roku

Romuald Oziewicz. Miejsce pierwsze. Nagroda: wycieczka

Uzasadnienie Kapituły: za zachowanie pamięci o zapomnianych fragmentach polskiej historii w niezwykle bogatym, dobrze zachowanym i opisanym archiwum rodzinnym. Opis jednego ze zdjęć: Charbin 1904 - spotkanie pięciu braci w Charbinie w czasie wojny rosyjsko-japońskiej w latach 1904-1905. Mój dziadek Zygmunt był poborowym do służby na czas wojny, Stanisław i Władysław służyli jako oficerowie w czasie wojny, Dominik był pracownikiem Kolei Wschodnio-Chińskiej w służbie telegraficznej, a Józef był kierownikiem ekspedycji w celu pozyskiwania drewna w koncesjach polskiego przemysłowca Władysława Kowalskiego w Mandżurii. Wszyscy pochodzili z rodziny Adolfa Oziewicza i Emilii Szklennik osiadłej na terenach obecnej Litwy, powiatu Świciańskiego. Stanisław Oziewicz w latach walki o niepodległość służył w 66 Pułku (Chełmno) Kaszubskim. Kawaler Orderu Virtuti Militari kl.V no.4150 Dz.Pers. 2/22. W czasie poprzedniej służby w armii carskiej od 1900-1904 przymusowo, w tym szkoła w Kazaniu, w niewoli niemieckiej od 21 lutego 1915 do 5 listopada 1918. 

Michał Michałkiewicz. Miejsce drugie. Nagroda: tablet

Uzasadnienie Kapituły: za wyjątkową pasję w gromadzeniu zbiorów i historii rodzinnych oraz ogromny wkład pracy w zabezpieczenie pamiątek po swoich przodkach. Opis jednego ze zdjęć: liczni członkowie mojej rodziny brali udział w walkach związanych z odzyskaniem przez Polskę niepodległości. Najstarsze pamiątki rodzinne, które posiadam związane są Antonim Tułodzieckim (1809-1865) - moim prapradziadkiem (dziadkiem mojej babci Zofii Michałkiewicz z domu Długołęckiej). Antoni Tułodziecki był właścicielem majątku Janowice w powiecie Nieszawskim i był jednym z lepszych gospodarzy wielkopolskich swego czasu. Przez bardzo długie lata był on plenipotentem Macieja hr. Mielżyńskiego z Gościeszyna. Dzierżawił również majątek Osiecz Wielki (powiat Włocławek) od Marii hr. Bnińskiej oraz Starą Dąbrowę (powiat Wolsztyn) w dobrach hr. Macieja Mielżyńskiego. Antoni był wielkim patriotą, brał udział w Powstaniu Listopadowym 1830/1831 r. i Powstaniu Styczniowym 1863 r., był więźniem "Pawiaka" w Warszawie za przechowywanie powstańców 1863 r. Antoni Tułodziecki ożenił się z Pelagią Lipińską (1819-1896).&

Jolanta Śliwińska. Miejsce trzecie. Nagroda: tablet

Uzasadnienie Kapituły: za wzruszającą historię oraz troskliwość i pieczołowitość w zachowaniu niezwykłych pamiątek i dokumentów z dalekiej syberyjskiej przeszłości rodziny. Opis jednego ze zdjęć: MOJA MATKA ALICJA Z KUCZEWSKICH DOBROWOLSKA. Nikt z mojej rodziny nie walczył z bronią w ręku o odzyskanie niepodległości Polski, ale… w 1912 roku mój dziadek, urzędnik bankowy został wywieziony, podobnie jak wielu pracowników państwowych, na Syberię. Osiedlony został w Czycie. W ślad za nim pojechała żona z kilkuletnią Lilą. I tam moja mama uczyła się patriotyzmu. W listopadzie 1914 roku, wówczas sześcioletnia, wraz ze swoimi rodzicami kwestowała na pomoc Polakom. 

Wyróżnieni w 2019 roku

Andrzej Gwoździk

Mój dziadek Józef Karkulak nie mówił o wojnie. Wiemy tylko, że we wrześniu 1939 roku brał udział w obronie Warszawy, później jako mieszkaniec Pomorza został wcielony do Wehrmachtu, z którego zdezerterował we Francji i dostał się do Polskich Sił Zbrojnych w Wielkiej Brytanii. Dni lęku, niepewności o własny los, troska o rodzinę pozostawioną w Polsce zamknięte w jednym zdaniu. Nigdy nie opowiedziana historia, która mogłaby posłużyć za scenariusz filmu. W naszym rodzinnym archiwum mamy jednak pamiątkę, mówiącą za niego – znaleziony we Francji dziewiętnastowieczny słownik, który uratował życie dziadkowi, zatrzymując na swych stronicach kulę karabinową. Jak się okazało nabój przebił blaszany kubek i utkwił w grubej księdze schowanej w plecaku. Szczęśliwy przypadek, cud - nie wiemy, ale książkę tę do dziś przechowujemy jak relikwię.

Maciej Zawistowski

Zdobiona łuska z pocisku armatniego z okresu tuż po zakończeniu I wojny światowej jest rodzinną pamiątką pozostałą po Franciszce Szter z domu Zawistowskiej, siostrze mojego pradziadka. Łuska została bogato ozdobiona poprzez nacinanie ostrym narzędziem i stanowi przykład sztuki okopowej. Z jednej strony widnieje orzeł ze skrótem RP wzorowany prawdopodobnie na orzełku legionów polskich, na którego piersi widnieje data '1919'. Na otoku orła znajduje się napis 'Na pamiątkę w dowód wdzięczności od polskiego żołnierza z Francyi dla Panny F. Zawistowskiej.' Po drugiej stronie znajduje się profil Ignacego Jana Paderewskiego, ówczesnego premiera Rzeczypospolitej. Franciszka Zawistowska urodziła się i wychowała w małej wsi pod Łuckiem na Wołyniu, gdzie część tzw. Błękitnej Armii gen. Hallera toczyła walki przy stabilizacji granic państwa. Wedle rodzinnej opowieści ciocia miała uratować życie pewnemu rannemu w walce żołnierzowi, który później się w niej zakochał, lecz w końcu do ślubu nie doszło. 

Anna Leliwa Pilecka

Pragnę pokazać dyplom doktoratu mojej Babuni - Anny Pileckiej (zd. Peraus). Byłą pierwsza kobietą, która w historii polskiej farmacji uzyskała dyplom doktora farmacji na Uniwersytecie Jagiellońskim. Ciekawostką jest, że dyplom odebrała w dniu przeprowadzenia przez niemców Sonderaktion Krakau. Wg Jej wspomnień, wychodząc z budynku UJ minęła się z profesorami wchodzącymi na na 'wykład' w czasie którego zostali aresztowani. Dyplom zajmuje honorowe miejsce w moim domu w Walencji.

Adam Andrzejewski

Odznaczenia i czapka munduru kombatanckiego Powstańców Wielkopolskich należące do mojego Dziadka Stefana Andrzejewskiego ( 15 Wielkopolski PAL - Bydgoszcz) . Pierwszym odznaczeniem tychże powstańców bywał nierzadko Krzyż Żelazny. Ten jest wyróżnieniem Dziadka za odwagę i rany na polach Flandrii w 1917 r. Kolejno: Powstanie Wielkopolskie, wojna o kresy, odsiecz Lwowa i wkroczenie przez Bramę Chrobrego do Kijowa. Był przyczółek na Dnieprze i Obrona Warszawy w wojnie polsko-bolszewickiej, kampania wrześniowa 1939 r. O ironio - ten Krzyż Żelazny od Cesarza Wilhelma uratował dziadka i moją rodzinę wraz z zamieszkującymi z nimi w mieszkaniu na Mokotowie przyjaciółmi, kiedy pewnej nocy zapukało do ich drzwi Gestapo...

Jolanta Śliwińska

MOJA MATKA ALICJA Z KUCZEWSKICH DOBROWOLSKA Nikt z mojej rodziny nie walczył z bronią w ręku o odzyskanie niepodległości Polski, ale… W 1912 roku mój dziadek, urzędnik bankowy został wywieziony, podobnie jak wielu pracowników państwowych, na Syberię. Osiedlony został w Czycie. W ślad za nim pojechała żona z kilkuletnią Lilą. I tam moja mama uczyła się patriotyzmu. W listopadzie 1914 roku, wówczas sześcioletnia, wraz ze swoimi rodzicami kwestowała na pomoc Polakom. Oryginalne papierowe plakietki wraz ze zdjęciami zachowały się do dziś. 

Lato z Radiem 2020Moje Archiwum
Section01

Akcja powstała przy współpracy Polskiej Fundacji Narodowej
Partnerem merytorycznym są Archiwa Państwowe

Section02
Section03
Section04
Section025