"Chodzi o przekonanie naszych sąsiadów, że ów gest humanitarny i poszukiwanie prawdy nie są obliczone na psucie stosunków polsko-rosyjskich, lecz na ich poprawę i budują korzystny dla Rosji jej wizerunek i w Polsce, i w Europie" - uważają autorzy apelu.
O ofiarach obławy napisali, że "jedyną ich zbrodnią była miłość do własnej ojczyzny i chęć pozostania wolnym człowiekiem". Zwracają też uwagę, że nie weszły one do "narodowego panteonu", a ich rodziny nie doczekały się moralnej satysfakcji.
HISTORIA w portalu PolskieRadio.pl>>>
14 tys. podpisów pod apelem
Apel powstał z inicjatywy dyrekcji i kadry profesorskiej Instytutu Studiów Politycznych PAN oraz przedstawicieli innych instytucji. Został ogłoszony na początku 2013 roku i od tego czasu na stronie internetowej ISP PAN trwała zbiórka podpisów osób go popierających. Przekazanie podpisów do marszałków Sejmu i Senatu oraz kancelarii prezydenta i premiera planowane jest na 12 lipca, co ma związek z datą rozpoczęcia obławy augustowskiej.
Apel poparło blisko 14 tys. osób, głównie z północno-wschodniej Polski. Prof. Krzysztof Jasiewicz, który jest koordynatorem akcji z ramienia ISP PAN powiedział, że teraz trzeba listę uporządkować i sprawdzić, czy niektóre podpisy nie powtarzają się oraz doliczyć głosy poparcia zebrane nie w formie elektronicznej, ale na ankietach papierowych.
Zobacz serwis specjalny: II WOJNA ŚWIATOWA>>>
"To jest rzecz, która musi być wyjaśniona"
Zapytany o to, czy biorąc pod uwagę obecną sytuację związaną z kryzysem ukraińskim, treść apelu jest nadal realna do spełnienia, prof. Jasiewicz stwierdził, że to jest tak istotna sprawa, iż każda władza, bez względu na bieżącą sytuację geopolityczną, powinna zabiegać o to, by taką zbrodnię wyjaśnić.
- To jest rzecz, która musi być w końcu wyjaśniona. Ofiary obławy augustowskiej powinny znaleźć się w panteonie narodowym tak samo, jak ofiary zbrodni katyńskiej. Przecież każda śmierć jest sobie równa, nie ma lepszej lub gorszej ofiary, każdą trzeba uhonorować. Obowiązkiem państwa polskiego i nas, jako społeczeństwa, jest to zrobić - podkreślił.
Zobacz serwis specjalny: KATYŃ>>>
Obława augustowska
Obława augustowska, nazywana przez historyków często "małym Katyniem" lub "drugim Katyniem", to największa niewyjaśniona zbrodnia na Polakach, dokonana przez ZSRR po II wojnie światowej. Śledztwo w tej sprawie prowadzi Instytut Pamięci Narodowej. O wyjaśnienie zbrodni od lat zabiegają też rodziny ofiar, skupione w Obywatelskim Komitecie Poszukiwania Mieszkańców Suwalszczyzny zaginionych w lipcu 1945 roku oraz Związku Pamięci Ofiar Obławy Augustowskiej.
Według dotychczasowych ustaleń IPN, od 10 do 25 lipca 1945 roku na terenie Suwalszczyzny została przeprowadzona przez Armię Czerwoną, zakrojona na wielką skalę obława w celu wyeliminowania zbrojnego, niepodległościowego podziemia oraz w celu pacyfikacji nieprzychylnych nastrojów miejscowej ludności. Śledztwo dotyczy zbrodni popełnionych w nieustalonym miejscu na ok. 600 osobach, które zatrzymano na terenie powiatów: augustowskiego, suwalskiego, sejneńskiego i sokólskiego.
IPN wciąż szuka informacji, które mogłyby pomóc ustalić potencjalne miejsca śmierci osób zatrzymanych w czasie tej obławy. W ramach śledztwa zwracał się m.in. o pomoc prawną do Rosji. Latem ubiegłego roku otrzymał od rosyjskiej Prokuratury Generalnej odpowiedź, że realizacja polskich wniosków o pomoc prawną "nie wydaje się możliwa". Instytut bada m.in. wersję, że ofiary obławy mogły być rozstrzelane w Lidzie (obecna Białoruś). Kolejne wnioski prawne mają trafić na Białoruś i do Stanów Zjednoczonych.
Na 27 lipca w archikatedrze św. Jana Chrzciciela w Warszawie zaplanowano Mszę świętą w intencji ofiar oraz akcji poszukiwania miejsc ich pochówku, niewykluczone że odbędzie się też wówczas konferencja poświęcona obławie.
Zobacz galerię: DZIEŃ NA ZDJĘCIACH>>>
PAP, kk