Dokładnie 30 lat temu właśnie na Monte Cassino córka generała Władysława Andersa poznała swojego męża, wówczas amerykańskiego attache.
- Pod Monte Cassino ojciec walczył o wolność, o wolność Polaków, ale także Włochów - powiedziała. Jak dodała, zawsze była bardzo blisko związana z ojcem, on jednak "w domu niewiele mówił o wojnie".
Wspominając dom rodzinny w Anglii Anna Maria Anders podkreśliła, że rodzice "prowadzili bardzo polski dom". - Może gdybyśmy mieszkali w Polsce wyglądałoby to inaczej. Tam tata był bardziej anonimowy - dodała.
Bitwa pod Monte Cassino, nazywana także "bitwą o Rzym", trwała od 17 stycznia do 19 maja 1944 roku. Składała się właściwie z czterech bitew między wojskami alianckimi a Niemcami. Walki miały miejsce w rejonie klasztoru na Monte Cassino. Bitwa uznawana jest za jedną z najbardziej zaciętych w okresie II wojny światowej. W szeregach aliantów walczyli Amerykanie, Brytyjczycy, Nowozelandczycy, Hindusi oraz 2. Korpus Polski pod dowództwem gen. Władysława Andersa.
Historia w portalu polskieradio.pl
To był przełomowy moment w ofensywie wojsk alianckich na Półwyspie Apenińskim.
- Bitwa pod Monte Cassino była już zwiastunką zakończenia drugiej wojny światowej, była zapowiedzią zwycięstwa świata aliantów nad hitleryzmem, Niemcami hitlerowskimi, pokonania wroga, który rozpoczął wojnę tutaj, na polskiej ziemi - tak wydarzenia sprzed 70. lat wspomniał prezydent Bronisław Komorowski.
Jego zdaniem, choć polscy żołnierze walczyli na włoskiej ziemi, to w istocie chodziło im o wolną Polskę. - Siłą rzeczy myślimy więc o losie polskim z goryczą myślimy, że w jakiejś mierze minęła nas pełna satysfakcja, radość z zakończenia drugiej wojny światowej - mówił.
Zobacz serwis specjalny: II WOJNA ŚWIATOWA>>>
Przez lata oficjalna propaganda PRL starała się wykreślić pamięć o tamtym wydarzeniu. Komuniści odebrali Andersowi obywatelstwo i szlify generalskie.
Anders zamieszkał w Londynie. Tu zajął się zorganizowaniem odpowiednich warunków życia dla swoich żołnierzy i innych Polaków, którzy pozostali poza granicami kraju. Przyczynił się do utworzenia szkół, warsztatów pracy czy kursów zawodowych.
Tuż po wojnie, w 1949 roku, wydał wspomnienia z lat 1939-46 pt. "Bez ostatniego rozdziału", był także autorem wstępu do monografii zbrodni katyńskiej stworzonej przez Józefa Mackiewicza pt. "Zbrodnia katyńska w świetle dokumentów". Angażował się aktywnie w działalność polityczną na emigracji, od roku 1949 pełnił funkcję przewodniczącego Skarbu Narodowego, a w 1954 roku został członkiem Rady Trzech.
Więcej archiwalnych dźwięków o gen. Władysławie Andersie w serwisie specjalnym Radia Wolności>>>
Generał Władysław Anders zmarł 12 maja 1970, pochowano go we Włoszech, na Polskim Cmentarzu Wojennym pod Monte Cassino. Po upadku komunizmu w Polsce, przywrócono mu pośmiertnie obywatelstwo.
PAP/asop
Zobacz galerię: DZIEŃ NA ZDJĘCIACH