Jak podkreśliła Piórkowska w trakcie 18 godzin spędzonych w National Archives doszła do wniosku, że aby zbadać dokumenty, trzeba uzbroić się w cierpliwość. - Często się powtarzają, znajdują się pomiędzy różnymi teczkami archiwalnymi i w dodatku numeracja dokumentów wewnątrz teczek nie jest kolejna, co jest utrudnieniem dla potencjalnych badaczy - oceniła.
Zdaniem badaczki spora część materiałów - np. te pochodzące z prezydenckich bibliotek Franklina D. Roosevelta, Harry'ego Trumana, Dwighta Eisenhowera, Johna F. Kennedy'ego, Geralda Forda i Jimmy'ego Cartera - jest już znana. Piórkowską najbardziej zainteresowały dokumenty dotyczące amerykańskiego generała Claytona Lawrence'a Bissella.
Bissellowi zarzucono, że zniszczył raport amerykańskiego ppłk. Johna Van Vlieta, który widział miejsce pogrzebania ofiar zbrodni katyńskiej, a raporcie z 1945 roku winą za zbrodnię obarczył Sowietów. Zdaniem Piórkowskiej Bassell nakazał Van Vlietowi milczenie i utajnił raport, ale go nie zniszczył.
Zobacz galerię: DZIEŃ NA ZDJĘCIACH>>>
"To wyjątkowo ciekawe materiały"
Zdaniem badaczki istotne znaczenie ma także ponad 110 stron odtajnionych na jej prośbę materiałów amerykańskiego kontrwywiadu w powojennej Austrii, CIC, na temat Miloslavicha. Edward Lucas Miloslavich (Eduard Luco Miloslavić) był naukowcem specjalizującym się w antropologii, na uniwersytecie w Zagrzebiu założył katedrę medycyny sądowej. Zgłosił się do służby w Międzynarodowym Komitecie Medycznym i widnieje na zdjęciach z Katynia.
Kiedy Miloslavich był przesłuchiwany przez Komitet Maddena, zadano mu pytanie, czy był lustrowany przez CIC i czy zeznał wówczas, że był w Katyniu. Odparł, że nie musiał tego mówić, bo amerykańscy agenci już o tym wiedzieli. W ocenie Piórkowskiej to wyjątkowo ciekawe materiały, gdyż wskazują na pewne nieznane fakty. - Ale w pakiecie, który ma być ujawniony, brakuje materiałów roboczych Komitetu Maddena - podkreśliła.
Komitet Maddena (Specjalna Komisja Śledcza Kongresu Stanów Zjednoczonych do Zbadania Zbrodni Katyńskiej) przez 13 miesięcy analizował materiały zgromadzone w archiwach rządu i armii USA, dokumenty procesu norymberskiego oraz przesłuchał ponad 100 świadków. 22 grudnia 1952 roku Komitet pod przewodnictwem kongresmena Raya J. Maddena wydał raport, w którym obwinił za zbrodnię Sowietów i wezwał społeczność międzynarodową do powołania międzynarodowego trybunału dla jej osądzenia.
Krystyna Piórkowska mieszka na stałe w Nowym Jorku. Jest autorką książki "Anglojęzyczni świadkowie Katynia" wydanej w roku 2012 przez Muzeum Katyńskie w Warszawie.
Zobacz galerię: DZIEŃ NA ZDJĘCIACH>>>
PAP, kk