Logo Polskiego Radia
POSŁUCHAJ
Polskie Radio
Agnieszka Szałowska 16.06.2014

25 lat wolnych Węgier. Imre Nagy spiął rewolucje 1956 i 1989 roku

- Jego bohaterstwem było to, że chyba jako jedyny facet w historii Węgier, miał śmiałość powiedzieć "nie". W 1956 roku miał szansę się uratować, zostać ułaskawionym, jeśli odrzuci rewolucję. Ale on pokazał Węgrom, że można wytrzymać - opowiada Márta Mészáros, reżyserka filmu "Niepochowany" o węgierskim premierze.
Obchody 25. rocznicy ponownego pogrzebu węgierskiego premiera z czasów rewolucji 1956 roku Imre Nagya. Data 16 czerwca uznawana jest na Węgrzech za symboliczny początek transformacji ustrojowej.Obchody 25. rocznicy ponownego pogrzebu węgierskiego premiera z czasów rewolucji 1956 roku Imre Nagya. Data 16 czerwca uznawana jest na Węgrzech za symboliczny początek transformacji ustrojowej. PAP/EPA/Laszlo Beliczay

W czasie rewolucji węgierskiej w 1956 roku Imre Nagy przywrócił system wielopartyjny i ogłosił wystąpienie Węgier z Układu Warszawskiego. Po upadku powstania został w 1958 roku skazany na śmierć, stracony w nocy z 15 na 16 czerwca, a jego ciało pogrzebane na terenie więzienia.

Symboliczny pogrzeb szczątków premiera Imry Nagya 16 czerwca 1989 roku przerodził się w masowe prodemokratyczne protesty. "Tego dnia mieliśmy poczucie, że zwyciężyliśmy. To był dzień nadziei, że idziemy w kierunku demokracji. Plac był pełen ludzi, panował spokojny i szlachetny nastrój" - wspominają uczestnicy tych wydarzeń na Placu Bohaterów w Budapeszcie.

Imre Nagy - symbol oporu przeciw sowieckiej dyktaturze >>>

- Pamięć o ofiarach węgierskiej rewolucji '56 roku była motorem procesu demokratycznych przemian. Uroczyste pochowanie ofiar rewolucji było symbolicznym odrzuceniem komunistycznego kłamstwa - podkreśla dziennikarka Polskiego Radia Agata Kasprolewicz. Komunizm na Węgrzech upadł, a symbolem przemian stał się człowiek, który był współtwórcą dawnego systemu - Imre Nagy.

Jego nazwisko recytowane jest wśród nazwisk ofiar totalitaryzmu na Węgrzech i bohaterów rewolucji 1956, które usłyszeć można w niezwykłym muzeum - Domu Terroru w Budapeszcie.

Historia w portalu PolskieRadio.pl >>>

Zapraszamy do wysłuchania specjalnego - węgierskiego - wydania audycji "Więcej świata" , którą z Węgier prowadziła Agata Kasprolewicz.

***

Portal Polskiego Radia niejednokrotnie podejmował tematy związane z najnowszą historią Węgier. Z okazji 55. rocznicy wybuchu powstania został uruchomiony serwis specjalny Węgry 56 , a 3 listopada 2011 odbyła się konferencja pod honorowym patronatem marszałka Senatu RP Bogdana Borusewicza. Uczestnikami byli  wybitni  historycy z Węgier i Polski, świadkowie węgierskiego powstania, przedstawiciele polskiego i amerykańskiego kierownictwa Radia Wolna Europa.
Dodatkową okazją do zorganizowania spotkania ekspertów było niezwykłe odnalezienie, a następnie odcyfrowanie przez RWE i portal Polskiego Radia nagrań z nadajników Wolnej Europy z krytycznych trzech tygodni węgierskiej rewolucji. Jest to unikat w skali światowej.
Portal PolskieRadio.pl pamiętał również o 100. rocznicy urodzin jednego z największych bohaterów II wojny światowej – Raula Wallenberga. Jako młody szwedzki dyplomata, latem 1944 przybył on do Budapesztu i natychmiast przystąpił do akcji ratowania zagrożonych zagładą węgierskich Żydów. Zapłacił za to najwyższą cenę.
Zobacz serwis specjalny Wallenberg.polskieradio.pl

Historyczne projekty internetowe Portalu Polskiego Radia zostały dostrzeżone w Budapeszcie. Prezydent Węgier, Pan János Áder "w dowód uznania za zasługi dla polsko-węgierskiej współpracy historycznej i naukowej” przyznał dyrektorowi - red. naczelnemu portalu PolskieRadio.pl Andrzejowi Mietkowskiemu Węgierski Złoty Krzyż Zasługi. W imieniu prezydenta, ambasador Republiki Węgierskiej Iván Gyurcsík odznaczył także Łukasza Kamińskiego, prezesa IPN oraz Jana Ołdakowskiego, dyrektora Muzeum Powstania Warszawskiego.

Historyczne projekty Portalu Polskiego Radia dostrzeżone w Budapeszcie >>>

''

(asz)