Logo Polskiego Radia
POSŁUCHAJ
Jedynka
Petar Petrovic 09.03.2011

Wyboista droga do poznania prawdy

Nie da się oddzielić wiary od nauki. Błędem jest też przeciwstawianie ich sobie - twierdzą goście "Naukowego Wieczoru z Jedynką".
Jan PaweŁ II, w 1987 rokuJan PaweŁ II, w 1987 roku fot. PAP/DPA

- Nie mam poczucia, że głównym problemem w relacjach rozumu i wiary jest rywalizacja, w moim odczuciu silniejsze jest to, co jest wspólne. Przede wszystkim prawda, którą się poszukuje i o której zarówno osoba myśląca w kategoriach wiary, jak i rozumu, wie, że poznanie jej przerasta jego możliwości. Widać więc, że dotarcie do niej wymaga dialogu – powiedział ks. prof. Andrzej Szostek, z katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II.

W rozmowie z Arturem Wolskim zauważył, że problem jest brak wzajemnego porozumienia, te same terminy zaczynają znaczyć co innego w dwóch różnych językach. Za tym poszedł, jego zdaniem, podział na sprawy, które przynależą do sfery rozumu i te do sfery wiary.

- Stąd wynika w moim odczuciu niepokój papieża, gdyż obawia się on zubożenia obu perspektyw – zauważył.

Prof. Zbigniew Stawrowski z UKSW i z Instytutu Studiów Politycznych PAN podkreślił, że niektórzy myśliciele ujmują wiarę i rozum jako przeciwieństwo. W jego odczuciu często traktuje się wiarę jako "niepełną wiedzę" – tak jest w najlepszym wypadku, a w najgorszym funkcjonuje ona jako "zabobon i przesąd".

- Jest to dziedzictwo pewnych wątków epoki oświecenia. 95 proc. tego, co uważamy za wiedzę, oparte jest na wierze. Wiara, jako zaufanie w przekaz innych ludzi, jest istotnym elementem naszego życia – zauważył gość "Naukowego Wieczoru z Jedynką".

Wedługo niego ogromna część tego, co wiemy, została przez nas "przyjęta na wiarę", że tak właśnie jest. Rozum pełni funkcję weryfikującą, nie jest też jeden, mamy wiele jego wymiarów.

- Rozum odbiorczy ma za zadanie rozpoznawać pewne elementarne, najważniejsze, najbardziej ogólne zasady, ale jest też rozum konkretny, który także poznaje, np. elementarne doświadczenia etyczne, mamy też rozum twórczy, kreatywny, syntetyczny – podsumował prof. Zbigniew Stawrowski.

Jedynka zaprasza w tym tygodniu na cykl audycji poświęconych naukom Jana Pawła II zatytułowanych "Wiara i rozum".

(pp)

Aby wysłuchać całej audycji, wystarczy kliknąć "Wyboista droga do poznania prawdy" w boksie "Posłuchaj" w ramce po prawej stronie.