Logo Polskiego Radia
POSŁUCHAJ
Jedynka
Luiza Łuniewska 06.07.2011

Saturator - kultowe urządzenie pojące

Przed sobotnim koncertem Lata z Radiem w Krynicy Morskiej dowiedz się więcej o urządzeniu, które było nieodłącznym elementem peerelowskiego krajobrazu.
Saturator - kultowe urządzenie pojące Mrs. Misztalska/z archiwum domowego Macieja Misztalski/Wikipedia, lic. CC.
Posłuchaj
  • Saturator - relacja Karoliny Rożej
Czytaj także

>>> Już w sobotę zapraszamy na koncert "LATA Z RADIEM" do Krynicy Morskiej

- W dzisiejszej higienicznej rzeczywistości trudno sobie wyobrazić, że ktoś sprzedaje wodę z jednej szklanki dziesiątkom ludzi - mówi Jadwiga Emilewicz, kierownik Muzeum Historii PRL. Marek Stremecki, rzecznik prasowy Muzeum Historii Polski dodaje, że woda nie była żadna specjalna, ot po prostu z wodociągu.

Tymczasem wózki do produkcji wody sodowej, przez nasycanie jej dwutlenkiem węgla, były w czasach PRL bardzo popularne. Oferowały albo "czystą" wodę sodową, albo z domieszką syropu owocowego. Saturator składał się z: wózka na dwóch kołach motorowerowych z aparatem do saturacji i szafką, butli ze sprężonym gazem i pojemników z dozownikiem na syrop owocowy - zwykle malinowy i cytrynowy.

Na wyposażeniu były również szklanki wielorazowego użytku, płukane pobieżnie metodą natryskową, przez co serwowany przez sprzedawcę napój bywał czasem nazywany "gruźliczanką". - Innym rodzajem saturatora, importowanym z ZSRR, był samoobsługowy automat serwujący napoje, po wrzuceniu monety - mówi Marek Stremecki. - Klienci zamiast monet wrzucali np. guziki i urządzenia szybko wycofano - tłumaczy.

Ostatnie saturatory w Polsce stały na ulicach jeszcze w latach 90. XX wieku.
W tej chwili są rzadkością. Muzeum PRL mimo wielu starań nie ma takiego na składzie. Za to prywatny saturator kupił sobie Jan Czyżewicz z Warszawy. - Gdy byłem mały stał taki pod PDT-em na Woli. Rodzice stanowczo zabraniali mi pić "gruźliczankę", więc teraz kupiłem sobie własny saturator i nadrabiam zaległości - mówi.

Saturator jest jednym z Fenomenów Czterdziestolecia, które w specjalnym cyklu audycji przedstawia Lato z Radiem.

(lu)