Józef Brandt był najwybitniejszym polskim malarzem batalistą XIX wieku. Studiował w Monachium, gdzie później zamieszkał oraz zaczął prowadzić własną pracownię i nieformalną szkołę malarską, w której uczyło się wielu Polaków. Na wystawie w Muzeum Narodowym można zobaczyć rekonstrukcję jego pracowni, przepełnioną zabytkowymi przedmiotami, militariami i orientalnymi kostiumami. Prezentowane na niej przedmioty Brandt początkowo nabywał, żeby jak najwierniej odwzorować je na obrazach. W końcu zbieranie ich stało się jego pasją.
Jego pierwsze obrazy przedstawiały określoną scenę historyczną. Przygotowując się do malowania, studiował pamiętniki, relacje z wydarzeń, a także gromadził wzory do odtworzenia elementów stroju czy uzbrojenia. Przygotowania do stworzenia "Bitwy pod Wiedniem" zajęły mu 2 lata – przez ten czas zwiedzał prywatne kolekcje i miejsca związane z Janem III Sobieskim.
Brandt stopniowo zmieniał środki warsztatowe, między innymi kompozycję. - Przyjęty przez Brandta układ kompozycji zdaje się wciągać wzrok widza w głąb, tam, gdzie się rozgrywa właściwa bitwa – mówi Ewa Micke.
Obrazy zachwycały samego Henryka Sienkiewicza. Uważa się, że "Pojmanie na arkan" zainspirowało go do stworzenia sceny otwierającej "Ogniem i mieczem". Sienkiewicz wypowiadał się o Brandcie w samych superlatywach: "Nie ma [on] sobie równego w odtwarzaniu stepów, koni, zdziczałych dusz stepowych i krwawych scen, które się rozgrywały dawniej na onych wiecznych pobojowiskach […]. Brandt jest po prostu poetą stepowym". Podobnie jak Sienkiewicz, Brandt tworzył swoje dzieła "ku pokrzepieniu serc".
Żeby dowiedzieć się więcej o twórczości Józefa Brandta, wysłuchaj nagrania całej audycji.
***
Tytuł audycji: Kulturalna Jedynka
Prowadzi: Michał Montowski
Gość: Ewa Micke (kuratorka wystawy "Józef Brandt 1841 – 1915")
Data emisji: 20.08.2018
Godzina emisji: 14.35
kwh/abi