Logo Polskiego Radia
POSŁUCHAJ
polskieradio.pl
Maciej Machcewicz 15.05.2023

Pomnik niedźwiedzia Wojtka na Monte Cassino

15 maja 2019 roku, na Monte Cassino Anna Maria Anders, córka gen. Władysława Andersa, odsłoniła pomnik niedźwiedzia Wojtka, maskotki 2. Korpusu Armii Andersa. Niedźwiedź przeszedł z żołnierzami cały szlak bojowy.
Niedźwiedź WojtekNiedźwiedź Wojtekze zbiorów Imperial War Museum

Choć są zdjęcia i relacje, to w tę historię trudno uwierzyć. W polskiej armii w czasie II wojny światowej służył niedźwiedź Wojtek. Przeszedł cały szlak bojowy armii generała Władysława Andersa.


Posłuchaj
09:08 Wojtek niedźwiedź.mp3.mp3 Wspomnienie redaktora Rozgłośni Polskiej RWE Wojciecha Trojanowskiego o sławnym niedźwiedziu Wojtku oraz innych zwierzętach towarzyszących żołnierzom 2 Korpusu Polskich Sił Zbrojnych. (RWE, 25.12.1972)

 

Armia Andersa - zobacz serwis specjalny

W kwietniu 1942 roku polscy żołnierze w Iranie za parę puszek konserw odkupili małego niedźwiadka brunatnego od przygodnie napotkanego arabskiego chłopca. Miś został oficjalnie wciągnięty na stan ewidencyjny 22. Kompanii Zaopatrywania Artylerii, z którą to jednostką przeszedł cały szlak bojowy: z Iranu przez Irak, Syrię, Palestynę, Egipt do Włoch, a po demobilizacji do Wielkiej Brytanii.

Niedźwiedź Wojtek
Niedźwiedź Wojtek, Foto: Wikipedia/domena publiczna

Łukasz Wierzbicki, podróżnik, pisarz, autor książki "Dziadek i niedźwiadek", o niedźwiedziu Wojtku usłyszał pierwszy raz w 2008 roku i pomyślał, że to nie może być prawda. Po pierwsze nie mógł uwierzyć, że niedźwiedź może brać udział w wojnie, a po drugie, ani w prasie czy książkach, ani w radiu czy telewizji nikt nigdy o tym nie wspomniał.

- Jak to możliwe, że coś takiego wydarzyło się, a ta informacja nie została podana na lekcji historii w szkole podstawowej - zastanawiał się gość radiowej Jedynki. Być może dlatego, że przez długie lata o armii Andersa mówiło się w Polsce mało, a Wojtek promowałby ją, zwłaszcza wśród dzieci.


Posłuchaj
14:13 Łukasz Wierzbicki 26-10-2013.mp3 Łukasz Wierzbicki opowiada historię niedźwiedzia Wojtka w audycji Karoliny Rożej z cyklu "Sobota z radiową Jedynką". (PR, 26.10.2013)

 

Posłuchaj wspomnień o niedźwiedziu Wojtku:

Wierzbicki napisał więc książkę o Wojtku, przeznaczoną dla dzieci. Przyznaje, że bardzo długo zastanawiał się, w jakiej konwencji napisać opowieść o wojnie tak, aby była przystępna dla dzieci. W końcu wymyślił, że dziadek prowadzi wnuczkę do zoo i przy wybiegu z niedźwiedziami opowiada jej historię Wojtka, a wojna jest gdzieś w tle.

Łukasz Wierzbicki opowiada, jak podczas działań pod Monte Cassino zwierzę pomagało w noszeniu ciężkich skrzyń z amunicją artyleryjską.

- On pomagał kolegom żołnierzom - mówił pisarz. Od tamtej pory symbolem 22 Kompanii stał się niedźwiedź z pociskiem w łapach. Odznaka taka pojawiła się na samochodach wojskowych, proporczykach i mundurach żołnierzy.

Po wojnie 22. Kompania jako część 2. Korpusu Polskiego została przetransportowana do Glasgow w Szkocji, a razem z nią niedźwiedź. Po demobilizacji jednostki zapadła decyzja o oddaniu niedźwiedzia do ogrodu zoologicznego w Edynburgu. Wojtek zamieszkał tam od 15 listopada 1947 roku, zdechł 2 grudnia 1963 roku w wieku 22 lat. O jego śmierci poinformowały wówczas brytyjskie stacje radiowe.

mjm/im