13:08 Piotr Curie.mp3 Droga naukowa Piotr Curie, aud. Krzysztofa Cypelta z cyklu "Uczeni w anegdocie" (PR, 18.05.1979)
19 kwietnia 1906 roku zmarł Piotr Curie, wybitny fizyk i noblista, współautor odkrycia polonu i radu, mąż Marii Skłodowskiej.
Piotr zginął pod kołami ciężkiego konnego wozu towarowego. W swoich dziennikach Maria opisywała żal i rozpacz po stracie męża. Przejęła po nim posadę kierownika katedry fizyki na Uniwersytecie Paryskim.
Poświęcony nauce
Piotr Curie od dzieciństwa żywo interesował się nauką. Sam o sobie mówił, że myślał za wolno i nie nadawał się do szkoły. Życie pokazało jednak, że jego umysł wykraczał poza sztywne ramy szkolnego nauczania. Już w wieku dziewiętnastu lat został asystentem na Sorbonie. Tam zajmował się magnetyzmem i odkrył piezoelektryczność, czyli występowanie małych wyładowań elektrycznych na powierzchni kryształów pod wpływem naprężenia.
Los zetknął go z kobietą, która podzielała jego naukową pasję. Maria i osiem lat starszy od niej Piotr pobrali się w 1895 roku. Małżeństwo poświęciło się całkowicie pracy naukowej. Żyli skromnie, większość czasu i pieniędzy przeznaczając na badania, które prowadzili w mieszkaniu przekształconym na laboratorium.
- Maria obrawszy za temat swojej pracy doktorskiej badania nad promieniowaniem uranu wykryła, że i inne pierwiastki emitują podobne promienie – słyszymy w aud. Krzysztofa Cypelta "Uczeni w anegdocie". – Piotr Curie zrozumiał doniosłość jej odkrycia. Przerwał więc swoje badania, by pomóc żonie.
Sława przyszła sama
Maria i Piotr byli idealistami, zamiast czerpać krociowe zyski z patentów, swoje odkrycia podawali do wiadomości publicznej.
Żmudna praca dała efekt po 4 latach. Małżonkowie odkryli w 1898 roku promieniotwórcze pierwiastki: rad i polon. Za to dokonanie zostali, wraz z Henrim Becquerelem, wyróżnieni Nagrodą Nobla. Przyznanie prestiżowej nagrody było dla małżeństwa furtką do sławy, o którą zresztą nie zabiegali. Dla Piotra i Marii ważniejsze było to, że dzięki wyróżnieniu mogli prowadzić kolejne badania. W 1904 roku Piotr Curie objął specjalnie dla niego stworzoną Katedrę Fizyki na Uniwersytecie Paryskim, zaś rok przed śmiercią został przyjęty do grona członków Francuskiej Akademii Umiejętności.
Dziedzictwo Piotra i Marii kontynuowała ich córka, Irène Joliot-Curie, która również zdobyła Nagrodę Nobla.
bm