Logo Polskiego Radia
POSŁUCHAJ
Dwójka
Jacek Puciato 21.05.2012

Już jaskiniowcy tworzyli komiksy!

Ma wiele form i stylów, może pełnić wiele funkcji. Jest pełnoprawnym działem sztuki, i to tej jej części, która sięga zarania artystycznej działalności człowieka: malowideł naskalnych.
Sebastian FrąckiewiczSebastian FrąckiewiczAlicja Frąckiewicz

- Komiks to forma sztuki, która bardzo dobrze przystaje do naszych czasów - mówiła w Dwójce Monika Powalisz, scenarzystka komiksowa i dramatopisarka. - Wciąż powtarzam, że jest tańszy niż film, a potrafi równie dużo. To bardzo pojemna forma; uruchamia wyobraźnię, może mieć funkcje estetyczne, edukacyjne… Nie wyobrażam sobie kultury bez istnienia komiksu!

Jak mówi Sebastian Frąckiewicz - krytyk komiksowy i blogger tygodnika "Polityka", a także autor książki "Wyjście z getta. Rozmowy o kulturze komiksowej w Polsce” - komiks nie pojawił się nagle. Narracja obrazem jest obecna w sztuce od jej zarania: malowideł naskalnych. W każdej epoce możemy odnaleźć elementy opowiadania historii poprzez obraz. Komiks jest częścią sztuki. Gość Dwójki podkreśla, że wyrażenie "komiks artystyczny" jest tautologią. Komiks może funkcjonować w formie drukowanej, w formie paska w gazecie, w internecie, telefonie komórkowym, a nawet można zrobić wystawę komiksową i opowiedzieć historię za pomocą sekwencji obrazów w przestrzeni galeryjnej.

Korzenie polskiego komiksu sięgają – wcale nie kapitana Żbika! – dwudziestolecia międzywojennego. Wedle badacza historii polskiego komiksu Adama Ruska, ten gatunek w Polsce zaczął się około 1918 roku jako komiks prasowy. Opisywał życie niższych warstw społecznych, i ich mentalność (na przykład "Bezrobotny Froncek" ukazujący się w gazecie "Siedem Groszy").

Paradoksem polskiego komiksu jest jego wysoki poziom artystyczny przy braku... odbiorcy. Krajowa twórczość - obok chybionych dzieł powstałych na doraźne zamówienie i przygotowywanych na chybcika - jest różnorodna, dotyka istotnych problemów współczesności i zapewnia rozrywkę na znakomitym poziomie. Niektóre serie zyskały status kultowych, jednak nakłady większości dzieł nie przekraczają tysiąca czy dwóch tysięcy egzemplarzy.

Z Sebastianem Frąckiewiczem i Moniką Powalisz rozmawiała Aleksandra Łapkiewicz.

Na koniec zagadka dla uważnych Słuchaczy: z jakiego komiksu pochodzi klasyczna już dziś kwestia:

"Jak powiedział trener Antoni piechniczek, jeśli chcesz grac w piłkę, musisz myśleć tak jak piłka"?