Logo Polskiego Radia
POSŁUCHAJ
PolskieRadio 24
Michał Skrzesiński 16.09.2017

Agresja ZSRR z 17 września 1939 roku, czyli jak doszło do IV rozbioru Polski

– Sowiecka napaść była dla Polaków zaskoczeniem – powiedział prof. Wiesław Wysocki, historyk z Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego. 17 września obchodzimy 78. rocznicę napaści Związku Radzieckiego na Polskę. Jaką mamy wiedzę na temat tego wydarzenia, czy szczegóły sowieckiej agresji są polskim historykom co najmniej tak dobrze znane jak niemieckiej?

Rankiem 17 września 1939 roku oddziały Armii Czerwonej, bez wypowiedzenia wojny, wkroczyły na wschodnie tereny Polski. Równało się to ze złamaniem paktu o nieagresji, który obowiązywał pomiędzy Rzecząpospolitą a Związkiem Radzieckim. Był to również element tajnego porozumienia niemiecko-sowieckiego, przewidującego de facto rozbiór kraju.

– Dzień wcześniej, 16 września, Rosjanie zawarli pokój z Japonią, co pozwoliło na zamknięcie wschodniego frontu wojennego i dzięki temu otworzyła się droga do inwazji na Polskę. Siły zbrojne naszego kraju były zbyt słabe, by walczyć z dwoma najeźdźcami. Zdawał sobie z tego sprawę Naczelny Wódz Polskich Sił Zbrojnych – Edward Śmigły-Rydz – który zalecił, by żołnierze nie walczyli z Sowietami. Chciał w ten sposób zapobiec rozlewowi krwi wśród Polaków i jednocześnie ocalić jak największą liczbę oddziałów mających stawiać opór Niemcom – powiedział prof. Wiesław Wysocki.

Pomimo upływu niemal 80 lat o tych dramatycznych dla Polski wydarzeń, historiografia rosyjska nadal utrzymuje, że dla Związku Radzieckiego wojna zaczęła się w 1941 roku. – Nasi wschodni sąsiedzi wciąż udają, że w 1939 roku szli Polakom z pomocą, a o żadnej wojnie, napaści, czy agresji mowy być nie może – dodał prof. Wiesław Wysocki.

Po dokonaniu przez ZSRR napaści na Polskę aresztowano ponad 200 tys. Polaków - oficerów, policjantów, ziemian i prawników. Obywateli II Rzeczpospolitej zmuszono do przyjęcia obywatelstwa radzieckiego. Masowe wywózki na Syberię objęły około miliona 350 tys. Polaków; około 22,5 tys. oficerów i policjantów zostało zamordowanych w Katyniu, Charkowie i Twerze.

Więcej o sowieckiej napaści na Polskę oraz o jej kulisach w całej rozmowie z prof. Wiesławem Wysockim.

PAP/Polskie Radio 24/db

Więcej historii w Polskim Radiu 24

_____________________

Data emisji: 16.09.2017

Godzina emisji: 17:20