Logo Polskiego Radia
POSŁUCHAJ
PAP
Katarzyna Karaś 26.03.2014

Niezwykłe odkrycie: to pierwsza planetoida posiadająca pierścienie

- Nawet nie podejrzewaliśmy, że małe ciała, takie jak planetoida Chariklo, w ogóle mogą posiadać pierścienie - mówi Felipe Braga-Ribas, który zaplanował kampanię obserwacyjną.
Niezwykłe odkrycie: to pierwsza planetoida posiadająca pierścienieInterchange88/Wikimedia Commons/CC

Wszyscy wiedzą, że spektakularne pierścienie posiada Saturn. Mają je także inne planety: Jowisz, Uran i Neptun, aczkolwiek prezentują się one mniej atrakcyjnie. Do tej pory nie wykryto natomiast żadnych tego typu struktur wokół planetoid - aż do środy.

Jak poinformowało Europejskie Obserwatorium Południowe (ESO), obserwacje astronomiczne przeprowadzone z wielu miejsc w Ameryce Południowej doprowadziły do odkrycia systemu pierścieni wokół planetoidy (10199) Chariklo.
Naukowcy obserwowali Chariklo, ponieważ przewidywali, że 3 czerwca 2013 roku nastąpi jej przejście na tle gwiazdy UCAC4 248-10867. Takie przejście planetoidy na tle gwiazdy astronomowie nazywają zakryciem. Wówczas pojawiają się dogodne warunki do dokładniejszego zbadania planetoid.

Naukowcy użyli teleskopów zlokalizowanych w siedmiu różnych miejscach. W wyniku obserwacji badacze dowiedzieli się o Chariklo dużo więcej niż spodziewali się odkryć.

Wcześniej wiedzieli, że planetoida jest największym członkiem grupy obiektów zwanej centaurami. Krążą one pomiędzy orbitami Saturna a Urana i wykazują cechy zarówno planetoid, jak i komet.

W wyniku przeprowadzonych obserwacji udało się ustalić kształt i uściślić rozmiary obiektu. Ponadto okazało się, że kilka sekund przed i kilka sekund po głównym zakryciu blask zakrywanej gwiazdy odnotował bardzo krótkie osłabienia jasności. Oznacza to, że coś w pobliżu Chariklo blokowało światło gwiazdy. Dzięki obserwacjom z różnych punktów udało się ustalić, że mamy do czynienia z pierścieniami.
Nowo odkryty system pierścieni wokół Chariklo składa się z dwóch wyraźnie rozdzielonych pierścieni. Pierścienie mają grubość odpowiednio: 7 km i 3 km, a przerwa pomiędzy nimi - 9 km. Nie wiadomo, jak pierścienie powstały. Naukowcy przypuszczają, że mogły uformować się z materiału pozostałego po jakiejś kolizji. Ukształtowanie się dwóch osobnych pierścieni to prawdopodobnie efekt istnienia małych księżyców planetoidy, które w takiej sytuacji czekają na odkrycie.
Pierścienie otrzymały nieoficjalne nazwy Oiapoque oraz Chuí od dwóch rzek płynących na północnym i południowym skraju Brazylii. Oficjalne nazwy zostaną nadane później przez Międzynarodową Unię Astronomiczną (IAU), zgodnie z przyjętymi regułami nazewnictwa obiektów niebieskich. Jedynie IAU ma prawo nadawać obiektom astronomicznym uznawane oficjalnie na całym świecie nazwy.
Zobacz galerię: DZIEŃ NA ZDJĘCIACH>>>
PAP, kk