Logo Polskiego Radia
POSŁUCHAJ
IAR / PAP
Artur Jaryczewski 31.08.2015

Starożytna Palmyra w gruzach. Dżihadyści zniszczyli kolejną świątynię

Dżihadyści z Państwa Islamskiego (IS) zniszczyli część pochodzącej z czasów rzymskich świątyni Bela, jednego z najważniejszych obiektów wśród pozostałości starożytnego miasta Palmyra - podało Syryjskie Obserwatorium Praw Człowieka.

Obserwatorium powołało się na swoich informatorów w terenie. Również mieszkańcy, cytowani przez agencję AP, powiadomili o uszkodzeniu części świątyni w wyniku silnej eksplozji. Skala zniszczeń nie jest znana, ale w mediach społecznościowych pojawiły się doniesienia, że świątynia została poważnie lub nawet całkowicie zniszczona.

Szef syryjskiego Departamentu Starożytności i Muzeów Maamoun Abdulkarim powiedział BBC, że według jego informacji mury świątyni nadal stoją, chociaż uszkodzenia są znaczne. Świadkowie nie są jednak w stanie podejść na tyle blisko do Palmyry, by ocenić straty.

Sanktuarium, miejsce kultu Bela, boga nieba, zostało wzniesione w 32 r.n.e., za rządów cesarza Tyberiusza. Zachowało się do czasów współczesnych w dość dobrym stanie.

Po opanowaniu Palmyry IS zniszczyło starożytną świątynię Szamin-Baala, liczącą prawie 2 tys. lat. Dżihadyści zamordowali jednego z najbardziej zasłużonych archeologów w Palmyrze, 81-letniego Chaleda al-Asaada; jego pozbawione głowy ciało powiesili na jednej z kolumn na głównym placu starożytnego miasta.

Źródło: STORYFUL/x-news

Pierwsze wzmianki o Palmyrze pochodzą jeszcze z początku II tysiąclecia p.n.e. Według Syryjskiego Obserwatorium Praw Człowieka IS zaminowało ostatnio Palmyrę, która jest wpisana na listę światowego dziedzictwa kultury UNESCO.

Historia Palmyry

Największy okres świetności miasto przeżyło za czasów króla Odeinata. Po jego przedwczesnej śmierci władzę przejęła królowa wdowa - Zenobia, która wsławiła się najbardziej spektakularnymi podbojami od czasów Aleksandra Macedońskiego: opanowała Syrię, Egipt, Anatolię. Niepohamowane militarne ambicje królowej doprowadziły do wojny z Rzymem. W 272 r. cesarz Aurelian zdobył miasto, a dumna Zenobia została pojmana i wywieziona do stolicy Cesarstwa. Od tego czasu Palmyra zaczęła podupadać.

Próbę odbudowy podjął cesarz Dioklecjan, tworząc w północnej części miasta obóz garnizonowy, natomiast w V w. cesarz Justynian  zrekonstruował zniszczone mury miejskie. W tym też czasie do Palmyry przychodzi chrześcijaństwo, powstają kościoły, które jednak pustoszeją wraz z najazdem Arabów. Ostatecznie miasto wyludnia się w IX wieku.

Do czasu przejęcia przez islamistów - Palmyra była jedną z najlepiej zachowanych pozostałości starożytnych na Bliskim Wschodzie. Archeolodzy prowadzili tam wykopaliska od lat 30. XX w.

Archeolodzy uciekają z Syrii

W Syrii do czasu rozpoczęcia konfliktu pracowało około 120 zagranicznych misji archeologicznych i konserwatorskich. Większość z nich przeniosła się, podobnie jak Polacy, do krajów Zatoki Perskiej, ale również Jordanii, Gruzji i innych republik zakaukaskich.

Obecna sytuacja w Syrii pod wieloma względami przypomina niszczenie archeologicznych zabytków Iraku w następstwie amerykańskiego ataku na ten kraj w 2003 roku, gdy splądrowano bagdadzkie Muzeum Narodowe, bibliotekę koranistyczną i tereny, na których niegdyś mieszkali Sumerowie.

PAP/IAR/aj