- To wszystko było opuszczone, więc nie miał kto niszczyć... Dlatego Palymra tak świetnie się zachowała. Miasta większe, potężniejsze i bogatsze - jak Rzym, Aleksandria w Egipcie czy Antiochia - przedstawiają się dzisiaj w swojej starożytnej warstwie bez porównania gorzej! - mówił w Dwójkowej audycji prof. Michał Gawlikowski.
Handel stał się dla mieszkańców oazy znakomitym źródłem dochodu, o czym świadczy miasto, które tam powstało. Palmyra zachwycała już w starożytności ciągnącą się 1,5 km Wielką Kolumnadą, świątynią Bela, sanktuarium Allat-Ateny, imponującą agorą. Jej mieszkańcy budowali też oryginalne, potężne grobowce wieżowe, które dziś są niezwykle charakterystycznym elementem krajobrazu Palmyry.
Największy okres świetności miasto przeżyło za czasów króla Odeinata. Po jego przedwczesnej śmierci władzę przejęła królowa wdowa - Zenobia, która wsławiła się najbardziej spektakularnymi podbojami od czasów Aleksandra Macedońskiego: opanowała Syrię, Egipt, Anatolię. Niepohamowane militarne ambicje królowej doprowadziły do wojny z Rzymem. W 272 r. cesarz Aurelian zdobył miasto, a dumna Zenobia została pojmana i wywieziona do stolicy Cesarstwa. Od tego czasu Palmyra zaczęła podupadać.
Palmyra
Próbę odbudowy podjął cesarz Dioklecjan, tworząc w północnej części miasta obóz garnizonowy, natomiast w V w. cesarz Justynian zrekonstruował zniszczone mury miejskie. W tym też czasie do Palmyry przychodzi chrześcijaństwo, powstają kościoły, które jednak pustoszeją wraz z najazdem Arabów. Ostatecznie miasto wyludnia się w IX wieku.
Dziś Palmyra to jedna z najlepiej zachowanych pozostałości starożytnych na Bliskim Wschodzie. Archeolodzy prowadzą tam wykopaliska od lat 30. XX w. Niemałą rolę w rekonstrukcji przeszłości miasta mają polscy badacze, którzy obecni są w Palmyrze od ponad 50 lat. Niedawno Katarzyna Kobylecka miała okazję być w tej słynnej syryjskiej oazie, a po ruinach Palmyry oprowadzał ją - szef naszej misji prof. Michał Gawlikowski oraz archeolog - Marcin Wagner.
Aby wysłuchać reportażu z Palmyry i dowiedzieć się, między innymi, czy miasto zostało zasypane piaskiem i do czego służą dzisiejszym mieszkańcom bandaże z palmirskich mumii, wystarczy kliknąć ikonę dźwięku w ramce "Posłuchaj" po prawej stronie.