Trzy państwa Grupy Wyszehradzkiej uzależnią swoje poparcie dla tego celu od gwarancji i szczegółowych zapisów we wnioskach ze szczytu dotyczących rekompensat za koszty transformacji energetycznej. Unijna gospodarka neutralna pod względem emisji CO2 oznacza, że będzie tyle samo pochłaniała co emitowała gazów cieplarnianych.
"Zielony Ład dla Europy". Szefowa KE: przełom jak lądowanie na księżycu
Poparcie większości państw
Na porozumienie w sprawie neutralności klimatycznej na tym szczycie liczy nowy przewodniczący Rady Europejskiej Charles Michel. - Neutralność klimatyczna to bardzo ważny cel, to równie mocny sygnał dotyczący przyszłości Europy - mówił szef Rady.
>>> [CZYTAJ WIĘCEJ] Szef RE: neutralność klimatyczna to kluczowy projekt dla przyszłości Europy
Za neutralnością klimatyczną jest zdecydowana większość krajów. - Musimy zrobić więcej i szybciej. Tu chodzi o przyszłość naszych dzieci - mówiła premier Finlandii Sanna Marin.
Kanclerz Niemiec Angela Merkel powiedziała, że Berlin już zadeklarował neutralność klimatyczną do 2050. - Będziemy dyskutować, czy wszystkie kraje mogą zrobić to samo. Mam nadzieję, że będziemy w stanie to osiągnąć - podkreśliła.
Wątpliwości Polski
Polska zgłasza zastrzeżenia i wątpliwości. Premier Mateusz Morawiecki powiedział przed szczytem, że koszt transformacji energetycznej w Polsce jest o wiele wyższy niż w innych krajach, które nie musiały opierać swej gospodarki na węglu.
>>> [ZOBACZ TAKŻE] Rozmowy o polityce klimatycznej i budżecie. Premier na szczycie w Brukseli
- Podkreślamy argument sprawiedliwej transformacji energetycznej. Tempo dochodzenia do neutralności musi być zróżnicowane w zależności od tego na jakim etapie rozwoju gospodarczego są poszczególne państwa - mówił premier.
Szef rządu podkreślał też, że trzeba brać pod uwagę wszystkie koszty transformacji energetycznej, w tym społeczne i gospodarcze. - Nie możemy zgodzić się na taki model transformacji gospodarczej, żeby polskie społeczeństwo na tym ucierpiało - mówił premier.
Szczyt ws. klimatu. Premier: chcemy sprawiedliwej transformacji energetycznej
Węgry i Czechy także sceptyczne
W podobnym tonie wypowiadali się premierzy Czech i Węgier. Viktor Orban mówił, że biedniejsze państwa nie mogą ponosić kosztów redukcji emisji CO2.
- Jeśli chce się naprawdę osiągnąć neutralność węglową, to musimy zrozumieć, że każdy kraj członkowski ma zróżnicowany miks energetyczny. Zatem trzeba to przedyskutować, a nie powiedzieć "dobrze, zróbmy to", obiecując wszystko, bez żadnych analiz - powiedział z kolei szef czeskiego rządu Andrej Babisz.
Drugie podejście
To drugie podejście do neutralności klimatycznej. W czerwcu Polska, Węgry, Czechy i Estonia zablokowały zgodę na ten cel. Dziś premier Estonii powiedział, że już popiera neutralność klimatyczną.
Premier Morawiecki nie odpowiedział na pytanie, czy Polska może znowu zablokować zgodę. Powiedział jedynie, że dyskutowane są różne warianty i trudno powiedzieć, w jaki kierunku będzie przebiegała dyskusja. Na razie część polskich postulatów została spełniona.
Z informacji brukselskiej korespondentki Polskiego Radia Beaty Płomeckiej wynika, że do projektu wniosków wpisano, że finansowanie transformacji energetycznej nie powinno być kosztem cięć w polityce spójności. Polska domagała się właśnie jasnych deklaracji, że koszty związane z odejściem od węgla nie uszczuplą puli z polityki spójności w unijnym budżecie.
Jest też zapis dotyczący neutralności technologicznej. Polsce chodziło o to, by gaz czy energetyka atomowa nie były wykluczone. Nadal jednak Polska nie jest usatysfakcjonowana wnioskami ze szczytu. Chce konkretnych zapisów dotyczących finansowania wysiłków odchodzenia od węgla.
jmo