Zdaniem męża tragicznie zmarłej Jolanty Szymenek-Deresz, kwestia wymiany tablic na kamieniu upamiętniającym miejsce katastrofy smoleńskiej i usunięcia z nich słów, że ofiary katastrofy zginęły w drodze na uroczystości upamiętniające 70. rocznicę sowieckiej zbrodni ludobójstwa w Lesie Katyńskim powinna być przedmiotem poniedziałkowych rozmów między prezydentami Polski i Rosji.
Zuzanna Kurtyka, wdowa po szefie Instytutu Pamięci Narodowej Januszu Kurtyce, prezes Stowarzyszenia Rodzin Katyń 2010 powiedziała IAR, że jest wstrząśnięta wymianą tablicy. To właśnie z inicjatywy Stowarzyszenia, umieszczono tablice w tym miejscu.
Kurtyka powiedziała, że ten fakt "wpisuje się w całokształt" polsko - rosyjskich stosunków. Dodała że oczekuje zwrotu tablicy, która jest własnością Stowarzyszenia.
Magdalena Merta, wdowa po wiceministrze kultury Tomaszu Mercie, także należąca do Stowarzyszenia Katyń 2010 powiedziała w TVN 24 w sobotę, że dzięki tablicy i krzyżowi miejsce katastrofy zostało należycie upamiętnione i przestało sprawiać wrażenie zaniedbanego.
Merta była w grupie osób, które umieściły w Smoleńsku poprzednią tablicę. "Wydawało nam się, że nikogo ta tablica nie będzie boleć, nikogo nie będzie uwierać" - mówiła. Dodała, że tablica była poświęcona, a po jej umieszczeniu odbyła się msza polowa.
Słowo "ludobójstwo" nie padło nigdy
Według prezes Stowarzyszenia Lubelskiej Rodziny Katyńskiej Danuty Malonowej, Rosjanie nie chcieli i nadal nie chcą przyznać się do zbrodni ludobójstwa dokonanej na polskich oficerach w 1940 roku. Dlatego zamienili tablicę na miejscu katastrofy samolotu prezydenckiego.
- Rok temu władze Rosji uznały winę Stalina za to, co stało się w Katyniu, ale słowo ludobójstwo nigdy nie padło - podkreśla Danuta Malonowa.
Danuta Malonowa uważa, ze Rodziny Katyńskie nie będą prawdopodobnie oficjalnie reagowały na zamianę tablic. Będą raczej oczekiwały zdecydowanej reakcji ze strony polskich władz.
Nocna wymiana tablic
"Pamięci 96 Polaków na czele z Prezydentem RP Lechem Kaczyńskim, którzy 10 kwietnia 2010 r. zginęli w katastrofie lotniczej pod Smoleńskiem w drodze na uroczystości upamiętnienia 70. rocznicy sowieckiej zbrodni ludobójstwa w lesie katyńskim dokonanej na jeńcach wojennych oficerach Wojska Polskiego w 1940 r." - tak brzmiał oryginalny napis na kamieniu.
"Pamięci 96 Polaków na czele z Prezydentem RP Lechem Kaczyńskim, którzy zginęli w katastrofie lotniczej pod Smoleńskiem 10 kwietnia 2010 r." - tak brzmi nowy napis.
Tablicę ufundowało Stowarzyszenie Rodzin Katyń 2010. Została ona zamontowana między innymi w obecności służb rosyjskich. Do jej wymiany doszło prawdopodobnie w nocy.
fot. PAP
Chcemy wyjaśnień
Marcin Bosacki, rzecznik Ministerstwa Spraw Zagranicznych, poinformował, że MSZ poprosiło Rosjan o wyjaśnienie w sprawie wymiany tablicy.
- Polski MSZ uważa, że treść napisu upamiętniającego katastrofę w Smoleńsku powinna być ustalana przez Polskę i Rosję razem z całą koncepcją pomnika upamiętniającego katastrofę - powiedział IAR Marcin Bosacki. Rzecznik wyraził nadzieję, że niedługo rozpoczną się rozmowy na ten temat.
Kancelaria prezydenta nie komentuje
Kancelaria Prezydenta nie chce komentować sprawy zmiany tablicy na obelisku pamiątkowym, który znajduje się na miejscu katastrofy polskiego TU-154M. Jak dowiedziało się Polskie Radio, w poniedziałek podczas spotkania prezydentów Polski i Rosji, Bronisław Komorowski poruszy sprawę wspólnego upamiętnienia ofiar katastrofy.
Joanna Trzaska Wieczorek z biura prasowego Kancelarii Prezydenta potwierdza, że temat upamiętnienia ofiar katastrofy smoleńskiej pojawi się podczas poniedziałkowych obchodów.
IAR,PAP,kk