Jak przypomniało w opublikowanym w środę raporcie Forum Energii, w 2020 r. po raz pierwszy w historii udział węgla w miksie wytwórczym był niższy niż 70 proc. W roku pandemii krajowa produkcja spada szybciej niż zapotrzebowanie, a lukę wypełnia import energii, ale Polska pozostaje najdroższym rynkiem w regionie - podkreślono w raporcie.
Coraz mniej energii z węgla
Forum wskazało, że malejący udział węgla w wytwarzaniu energii w Polsce to skutek kilku nakładających się̨ na siebie zjawisk. Przede wszystkim chodzi o ogólny spadek popytu w związku z pandemią. Równolegle m.in. ze względu na gwałtownie rosnące koszty emisji CO2, ale i stale wysokie koszty krajowego węgla, produkcja energii w Polsce staje się̨ coraz mniej konkurencyjna.
W efekcie w minionym roku była najniższa od dekady – wyniosła 158 TWh, czyli prawie 4 proc. mniej niż w 2019 r. Kolejne rekordy bije za to import tańszej energii elektrycznej do Polski. W ten sposób pokryte zostało blisko 8 proc. rocznego zapotrzebowania, czyli 13 TWh - czytamy w raporcie.
Ceny hurtowe utrzymują się na wysokim poziomie m.in. ze względu na wciąż duży udział węgla w produkcji krajowej energii, a trend rosnących cen hurtowych energii elektrycznej w Polsce nie zmienia się od lat - wskazano w raporcie. Jak podkreśliło Forum, pozostajemy najdroższym krajem w regionie, momentami także w całej UE, a sytuacji nie zmieniło nawet tąpniecie cen na rynkach giełdowych na początku pandemii.
Forum Energii wskazuje, że jednocześnie coraz szybciej rośnie wykorzystanie odnawialnych źródeł energii. Produkcja energii z OZE wyniosła w ubiegłym roku blisko 28 TWh.
W ocenie Forum, dzięki atrakcyjnym systemom wsparcia niezwykle dynamicznie rozwijała się̨ energetyka słoneczna, której produkcja w 2020 r. była 3,5-krotnie większa niż rok wcześniej.
- Choć udział OZE w zużyciu energii wzrasta, to nie wystarcza, by Polska mogła wypełnić unijne zobowiązania w tym zakresie. Dobrze, że rozpędu zaczynają nabierać inwestycje w energetykę wiatrową na morzu, ale zanim będziemy mogli zaraportować jej udział w miksie minie jeszcze kilka lat – zwraca uwagę̨ prezes Forum Energii Joanna Maćkowiak-Pandera. Przypomniała, że energetyka wiatrowa w Polsce nadal znajduje się w kryzysie, a wciąż obowiązująca ustawa odległościowa skutecznie blokuje rozwój nowych projektów.
URE: mikroinstalacje OZE dostarczają do sieci coraz więcej energii
Czas zmian w energetyce
Według Forum zmiany w polskim sektorze energii zaczynają̨ przyspieszać́, a pandemia koronawirusa ma tu swój dodatkowy wkład. Jak stwierdza raport, uwydatniła nawarstwiające się̨ problemy skutkujące ogromnymi kosztami krajowej produkcji energii z węgla kamiennego i brunatnego i przyspieszyła odchodzenie od tych surowców.
W 2020 r. zarówno rząd, jak i związki zawodowe otwarcie przyznały, że zbliża się kres ery węgla w polskim sektorze energii - podkreśla Forum.
- Jesteśmy w doskonałym momencie, by dokonać prawdziwego zwrotu w energetyce. Drogi powrotu do czarnej energii nie ma z kilku powodów - oceniła Joanna Maćkowiak-Pandera.
Wskazała, że Unia Europejska oferuje ogromne wsparcie dla ochrony klimatu – w nowej perspektywie finansowej. Polska będzie mieć do dyspozycji ponad 130 mld zł, a wraz z pożyczkami ponad 250 mld zł na inwestycje w energetykę. Dodała, że UE radykalnie ogranicza możliwości wsparcia inwestycji w paliwa kopalne ze środków publicznych. "Po trzecie ceny uprawnień́ do handlu emisjami CO2 biją kolejne rekordy, co coraz trudniej udźwignąć krajowym producentom energii. Jeśli wiec nie kwestie klimatyczne, to ekonomiczne przyspieszą decyzje o odstawieniu węgla z polskiego miksu energetycznego – podsumowała szefowa Forum Energii.
PolskieRadio24.pl, PAP, Forum Energii, md