Logo Polskiego Radia
POSŁUCHAJ
Trójka
Gabriela Skonieczna 12.04.2021

Dramatyczna historia bunkra "Krysia" [POSŁUCHAJ]

Podczas okupacji, na warszawskiej Ochocie przy ul. Grójeckiej 77, rodzina miejscowych ogrodników, Wolskich, ukrywała blisko 40 osób – uciekinierów z getta. Bunkier "Krysia" był zlokalizowany pod szklarnią. 8 marca 1944 roku Niemcy namierzyli tę kryjówkę. Wszystkich, zarówno ukrywanych, jak i ukrywających, aresztowali i przewieźli na Pawiak. Tam, trzy dni później, zamordowali.

Jan_Zabinski 663.jpg
Jan Żabiński. Jego zoo było azylem dla ludzi i zwierząt

Odkrycie bunkra "Krysia" nastąpiło prawdopodobnie na skutek donosu. Zazwyczaj przyjmuje się, że złożył go 18-letni Polak Jan Łakiński – syn Tadeusza Łakińskiego, powstańca wielkopolskiego i senatora RP w latach 1935-38. Ten znany na Ochocie szmalcownik został później rozstrzelany z wyroku sądu specjalnego Okręgu Warszawskiego AK. Jednak wg innych źródeł kryjówkę wydała Niemcom była dziewczyna Mieczysława Wolskiego w zemście za zerwanie związku.


Posłuchaj
10:42 TROJKA Reportaz 2021_04_12 17-43-49.mp3 Bunkier Krysia (Reportaż/Trójka)

Wśród ukrywających się byli dr Emanuel Ringelblum wraz z żoną i synem. Był znanym polsko-żydowskim historykiem, pedagogiem i działaczem społecznym, twórcą tzw. Archiwum Getta Warszawskiego. Nazywane też "Archiwum Ringelbluma" stanowi dzisiaj jedno z najważniejszych świadectw o życiu i zagładzie Żydów polskich w czasie II wojny światowej.

Marian Turski o Archiwum Ringelbluma/YouTube Żydowski Instytut Historyczny


Ringelblum spędził w bunkrze ponad pół roku. W tym czasie cały czas pisał. Stworzył wówczas m.in. słynny esej o stosunkach polsko-żydowskich w czasie drugiej wojny światowej oraz pracę dotyczącą inteligencji żydowskiej i jej tragicznych losów.

Śladami getta warszawskiego: miejsce ukrycia Archiwum Ringelbluma/YouTube Polska Agencja Prasowa


>>>Zobacz serwis specjalny Polskiego Radia – Powstanie w getcie >>>

***

Tytuł reportażu: Bunkier "Krysia"
Autorka reportażu: 
Urszula Żółtowska-Tomaszewska 
Data emisji:
12.04.2021
Godzina emisji:
17.43

pr