Logo Polskiego Radia
POSŁUCHAJ
Dwójka
Bartosz Chmielewski 25.01.2013

Polacy mistrzami religijnej tolerancji

- Tyle wam damy tolerancji, ile zechcemy - mówiono w XVII-wiecznej Polsce do wyznawców niebędących katolikami. Jednak jeszcze pod koniec XVI stulecia było inaczej. Powstał piękny dokument, który zapewniał pokój między religiami.
Polacy mistrzami religijnej tolerancji  VinothChandar/Flickr, lic. CC
Galeria Posłuchaj
  • Polacy mistrzami religijnej tolerancji
Czytaj także

28 stycznia 1573 roku na sejmie konwokacyjnym w Warszawie komisja sejmowa opracowała akt Konfederacji warszawskiej, który zagwarantował stanom równouprawnienie, niezależnie od wyznania. Dokument ten miał przede wszystkim zapewnić pokój państwie w okresie bezkrólewia. Ten ważny i wyjątkowy na tle Europy akt nie stanowił oczywiście początku tolerancji religijnej w Polsce (wystarczy wspomnieć decyzje Kazimierza Wielkiego), jednak jego znaczenie jest bezsprzeczne. Tekst Konfederacji w 430. rocznicę jej uchwalenia został wpisany na listę UNESCO "Pamięć Świata" - jako akt dający początek gwarantowanej prawnie tolerancji religijnej.
- Dokument ten uchwalali zgodnie protestanci i katolicy - mówił w "Klubie Ludzi Ciekawych Wszystkiego" profesor Janusz Tazbir. - To byli ludzie, którzy mieli za sobą podróże zagraniczne przez spustoszone wojnami religiami Niemcy i zdewastowaną Francję. Widzieli, do czego prowadzi nietolerancja wyznaniowa.
Rozmówca Hanny Marii Gizy opowiadał o znaczeniu poszczególnych zapisów Konfederacji, wyjaśniał, jak długo obowiązywała, mówił również, jaki był stosunek twórców tego dokumentu do wyznawców judaizmu, czy prawosławia.
Zapraszamy do wysłuchania rozmowy.

Akt
Akt Konfederacji Warszawskiej. Fot. Wikipedia/domena publiczna