Logo Polskiego Radia
POSŁUCHAJ
Jedynka
Klaudia Hatała 01.12.2018

Burzliwe letnie miesiące 1920 roku

Od granicy z Łotwą aż do błot poleskich - cały Front Zachodni stanął w ogniu 4 lipca 1920 roku. Rozpoczęła się wielka ofensywa bolszewicka z udziałem 800 tysięcy żołnierzy sowieckich nacierających na wielokrotnie mniejszą armię polską. 

Dużymi krokami nadchodziła sierpniowa bitwa warszawska na śmierć i życie nazwana później Cudem nad Wisłą i jedną z osiemnastu przełomowych bitew w historii świata. Bitwa za sprawą  sprytnego manewru znad Wieprza, czyli kontruderzenia wojsk polskich na tyły Frontu Zachodniego wojsk bolszewickich, zadecydowała o zachowaniu niepodległości przez Polskę i przekreśliła plany rozprzestrzenienia komunizmu na Europę Zachodnią.

Czy mogło być inaczej? Na początku lipca 1920 roku premier Władysław Grabski zabiegał  bezskutecznie na Zachodzie o satysfakcjonujące Polskę pośrednictwo w pokoju z Moskwą. Nota z budzącą nasze wątpliwości propozycją linii rozejmowej  sygnowana przez Georga Curzona brytyjskiego ministra spraw zagranicznych trafiła do sowieckiego komisarza Gieorgija Cziczerinia i została odrzucona na wniosek Lenina. Tymczasem Litwa stała się sojusznikiem Rosji Sowieckiej na mocy dwustronnego traktatu pokojowego. Nic dziwnego, że bolszewicy nie odpowiedzieli na naszą depeszę w sprawie rokowań, skoro w Smoleńsku Rosyjska Komunistyczna Partia powołała sowiecki rząd dla Polski. W Polsce totalna mobilizacja i roszady na scenie politycznej.

W lipcu premierem nie bez powodu został Wincenty Witos. Na czele alianckiej misji wojskowej przyjechał do Polski generał Maxime Weygand. Armia bolszewicka siała postrach i w zawrotnym tempie realizowała swoje cele. Coraz bliżej Warszawy.

W audycji o burzliwym lipcu i sierpniu 1920 roku. Zapraszamy do wysłuchania. 

***

Tytuł audycji: "Historia żywa"

Prowadzi: Dorota Truszczak

Gość: prof. Andrzej Nowak (historyk)

Data emisji: 1.12.2018

Godzina emisji: 14.10

kh