32:33 _PR1_AAC 2021_09_07-23-08-10.mp3 "Światła na naszej drodze". Posłuchaj reportażu Urszuli Żółtowskiej-Tomaszewskiej (Reportaż w radiowej Jedynce)
W wieku 22 lat Róża Maria Czacka straciła wzrok. Dzięki silnej wierze i mocnemu charakterowi, młoda dziewczyna pochodząca z hrabiowskiego rodu, nie załamała się, a utratę wzroku potraktowała jako wyzwanie, by zająć się pomocą dla niewidomych. Założyła w Warszawie pierwszy dom dla niewidzących dziewcząt, z którego potem powstało Towarzystwo Opieki nad Ociemniałymi.
Prymas Stefan Wyszyński. Serwis specjalny
W 1917 roku przywdziała habit, złożyła śluby wieczyste i przyjęła imię zakonne Elżbieta. Rok później założyła Zgromadzenie Sióstr Franciszkanek Służebnic Krzyża. W 1922 roku powstała instytucja centralna towarzystwa - Zakład dla Niewidomych w Laskach. Tak powstało Dzieło Lasek.
"Niewidoma matka niewidomych"
Matka Elżbieta była twórczynią szkół i warsztatów dla osób niewidomych, dając im wykształcenie i przygotowując do samodzielnego życia. Wychowała wielu wybitnych niewidomych i otworzyła drogę do pełnego rozwoju tysiącom niewidomych dzieci. Matka Czacka zmarła w 1961 roku w Laskach, w opinii świętości. Miała 84 lata.
Została pochowana na cmentarzu, który znajduje się na terenie Ośrodka Szkolno-Wychowawczego w Laskach. Uroczystościom pogrzebowym przewodniczył prymas Stefan Wyszyński, który w mowie pogrzebowej nazwał założycielkę Dzieła Lasek - "niewidomą matką niewidomych".
- To był człowiek, który nieustannie stał w obliczu swego Najlepszego Boga; człowiek, który wiedział, że Bóg jest Miłością, przede wszystkim - Miłością! Człowiek, który wytrwale czerpał z niezgłębionego źródła Bożej miłości! Dlatego zdołała tylu ludzi wokół siebie obdzielić i pożywić Miłością - mówił kardynał Wyszyński nad trumną Matki Czackiej.
Kardynał Nycz: beatyfikacja ma być godna, skromna, na miarę pandemii
"Nas by nie było"
- Co roku gromadzimy się w tym miejscu, przy założycielce Lasek. Nas by tu nie było, Lasek by nie było, gdyby nie ona. Teraz jest w niebie, ale spogląda na nas i za nami się wstawia - mówi jeden z bohaterów reportażu "Światła na naszej drodze" Urszuli Żółtowskiej-Tomaszewskiej. Zapraszamy do wysłuchania całego reportażu, w którym usłyszą Państwo wiele wspomnień o Matce Elżbiecie Róży Czackiej.
Po śmierci założycielki Dzieła Lasek, siostry ze Zgromadzenia Sióstr Franciszkanek Służebnic Krzyża rozpoczęły starania w celu wyniesienia jej na ołtarze. Otwarcie procesu beatyfikacyjnego Matki Elżbiety odbyło się 22 grudnia 1987 roku w Kaplicy Prymasowskiej przy ulicy Miodowej w Warszawie. Uroczystej sesji przewodniczył prymas Józef Glemp. 8 lutego 1988 roku Stolica Apostolska wydała zgodę - tzw. Nihil obstat - na rozpoczęcie procesu. Odtąd Matce Czackiej przysługiwał tytuł Służebnicy Bożej. Podczas prac na terenie diecezji przesłuchano 35 świadków, w tym 5 kapłanów, 10 sióstr zakonnych i 11 osób niewidomych. Proces diecezjalny zakończył się 26 czerwca 1995 roku w kościele św. Marcina przy ulicy Piwnej w Warszawie. Na tej samej sesji zakończył się także proces Sługi Bożego księdza Władysława Korniłowicza, ojca duchowego Lasek. Następnie akta zostały przesłane do Kongregacji Spraw Kanonizacyjnych w Watykanie.
Po zapoznaniu się z dokumentacją, 3 kwietnia 1998 roku Kongregacji Spraw Kanonizacyjnych wydała dekret o ważności procesu Matki Elżbiety. Na jego postulatora generalnego wyznaczono księdza Sławomira Odera. W 2011 roku zostało złożone tzw. Positio, wymagane w dalszej procedurze beatyfikacyjnej, a 9 października 2017 roku za zgodą papieża Franciszka promulgowano dekret o heroiczności życia i cnót Matki Czackiej. Od tej pory przysługiwał jej tytuł Czcigodnej Służebnicy Bożej.
Kardynał Stefan Wyszyński i matka Elżbieta Róża Czacka – wzajemne inspiracje
27 października 2020 roku papież Franciszek uznał cud za wstawiennictwem Matki Elżbiety, jakim było uzdrowienie 7-letniej dziewczynki ciężko ranionej przez huśtawkę w 2010 roku. To otworzyło drogę do beatyfikacji. 23 kwietnia 2021 roku papież wyznaczył datę ogłoszenia błogosławioną Matki Elżbiety na 12 września, razem z wyniesieniem na ołtarze kardynała Stefana Wyszyńskiego.
Izba Pamięci Matki Elżbiety Róży Czackiej
W związku ze staraniami o beatyfikację Sługi Bożej siostry Elżbiety Róży Czackiej, w ubiegłym roku (2020) ciało założycielki dzieła dla niewidomych zostało ekshumowane i przeniesione z cmentarza w Laskach do tamtejszej kaplicy Matki Bożej Anielskiej. Jak tłumaczyła siostra Radosława Podgórska "przeniesienie szczątków doczesnych jest o tyle ważne, że my chcemy czasem dotknąć świętości i dopiero dotykając urny czy sarkofagu, dotykamy tej osoby".
Kilka tygodni temu w Laskach otwarto Izbę Pamięci Matki Elżbiety Róży Czackiej. W jej dawnym pokoju przy kaplicy, gdzie pracowała, przyjmowała gości, modliła się i mieszkała, umieszczono sarkofag. Sprzęty i pamiątki zostały przeniesione do innego pomieszczenia, w którym będzie Izba Pamięci, a w przyszłości muzeum Matki Czackiej.
Wśród zebranych pamiątek jest jeden z trzech habitów zakonnicy, sandały-trepki, które wykonała dla niej jedna z sióstr, są naczynia codziennego użytku, zegar biurkowy, który został ustawiony na godzinę śmierci Matki, czyli 17.15. W pomieszczeniu ustawiono sprzęty z pokoju założycielki Lasek, wśród nich proste łóżko i klęcznik. Na biurku ustawiono maszynę do pisania - brajlowską i zwykłą, czarnodrukową. Najstarszymi przedmiotami związanymi z dzieciństwem i młodością Matki są dwa wydania "O naśladowaniu Chrystusa" Tomasza a Kempis. Zgromadzenie Sióstr Franciszkanek Służebnic Krzyża założone przez Matkę Elżbietę liczy obecnie 124 siostry Polki, 4 z Ukrainy, 1 z Albanii, 32 siostry z Indii (tam posługujące) i dwie siostry z Afryki - z Rwandy i Kenii.
W Polsce centrum służby zgromadzenia jest Ośrodek Szkolno-Wychowawczy w Laskach, mniejszy, o podobnym charakterze - w Rabce oraz w Sobieszewie. Wszystkie placówki prowadzi Towarzystwo Opieki nad Ociemniałymi, a zgromadzenie, według założeń Matki Elżbiety, zostało powołane do służby w placówkach towarzystwa. W Laskach oprócz osób niewidomych, pomoc otrzymują także osoby niedowidzące, słabowidzące i mające inne niepełnosprawności. Każdy wychowanek jest otaczany wszechstronną opieką: od edukacyjnej, po wychowawczą, rehabilitacyjną i religijną. Rocznica śmierci Matki Czackiej - 15 maja - obchodzona jest jako święto Ośrodka Szkolno-Wychowawczego w Laskach.
***
Tytuł reportażu: "Światła na naszej drodze"
Autorka: Urszula Żółtowska-Tomaszewska
Data emisji: 7.09.2021
Godzina emisji: 23.08
Jedynka/IAR/kh