Logo Polskiego Radia
POSŁUCHAJ
Czwórka
Ula Kaczyńska 30.01.2014

"Odyseja kosmiczna" - arcydzieło sztuki wizualnej i efektów specjalnych

Mimo że film powstał w 1968 roku, do dziś uchodzi za arcydzieło gatunku. Jednak "2001: Odyseja kosmiczna" Kubricka to nie tylko klasyczne dzieło science fiction, ale też poetycka opowieść o fundamentalnych, filozoficznych prawdach.
Odyseja kosmiczna 2001 do dziś inspiruje filmowców oraz muzyków. Fanem filmu Kubricka jest m. in. David Bowie"Odyseja kosmiczna 2001" do dziś inspiruje filmowców oraz muzyków. Fanem filmu Kubricka jest m. in. David BowieGlow Images/East News
Posłuchaj
  • Nowe technologie w kinie - efekty specjalne w filmie Kubricka "2001: Odyseja kosmiczna" (Czwórka/Czwarty wymiar)
Czytaj także

Już w fazie wstępnych przygotowań do realizacji "kosmicznego" projektu, Stanley Kubrick doszedł do wniosku, że ówczesny poziom efektów nie zadowala go. Dlatego też na potrzeby filmu, wraz z fachowcami, stworzył ponad 200 nowych trików, czyniąc tym samym "2001: Odyseję kosmiczną" przełomową produkcją w dziedzinie efektów specjalnych.

- To niezwykle znaczący film w historii kinematografii, który powstał w czasach apogeum wyścigu kosmicznego i jest ukoronowaniem pierwszych 70 lat rozwoju efektów specjalnych - wyjaśnia Krzysztof Kalinowski z Polsko-Japońskiej Szkoły Technik Komputerowych. - Arthur C. Clarke, który na bieżąco pisał opowiadanie stanowiące podstawę scenariusza, zadbał by akcja działa się w urzeczywistnionych realiach, a Stanley Kubrick połączył to ze swoją wizją. To po prostu nie mogło się nie udać.

Jak rozwój technologii wpłynął na "Gwiezdne wojny"? >>>

W zestawieniu przygotowanym przez Visual Effects Society "2001: Odyseja kosmiczna" znalazła się na trzecim miejscu listy 50 filmów, których efekty specjalne najbardziej wpłynęły na historię kina.

okładka
okładka płyty DVD

- Możemy tutaj znaleźć triki przypominające te z lat 30. XX wieku, jak i te, które możemy oglądać w najnowszych produkcjach - opowiada specjalista od efektów specjalnych, gość "Czwartego wymiaru". - "Odyseja" złożona jest z dwóch typów efektów: sfx, czyli efektów specjalnych oraz vfx - efektów wizualnych. Stanley Kubrick zdawał sobie sprawę, że jego film powstaje w przełomowym momencie, dlatego w rozmowach z ekipą i z aktorami wielokrotnie podkreślał, że do każdego rozwiązania w zakresie techniki czy fabuły należy podejść od zupełnie nowej, nieznanej strony.

Takie nastawienie spowodowało, że w filmie pojawiła się m.in. "Star Gate", czyli sekwencja kosmicznego korytarza, do nakręcenia której reżyser i spec efektów, Douglas Trumbull, wykorzystali kamerę do zdjęć szczelinowych. Dzieki niej udało się stopić ze sobą w ruchu dwa osobne plany filmu, a przy okazji nasycić obraz gamą dodatkowych kolorów.

Efekty specjale w "Odysei" wzmocnione są muzyką kasyczną, w tym słynnym motywem z "Tako rzecze Zaratustra" Ryszarda Straussa, i genialnymi, niekiedy surrealistycznymi, obrazami. Zdjęcia kręcono w Anglii, Szkocji oraz w Stanach Zjednoczonych, w dolinie Monument Valley w stanie Utah. Po ich zakończeniu, wszystkie makiety, modele i dekoracje zaginęły. Podobno było to celowe posunięcie twórców filmu. Czemu miało służyć? Do końca nie wiadomo. Faktem jednak jest, że w 1974 roku na terenie szkoły w Stevenage odnaleziono zniszczony model stacji kosmicznej, który był ozdobą tamtejszego ogrodu. Po kilku dniach on także zniknął.

(kul/pj)