Jakie mamy zapożyczenia? Czy wszystkie z nich są niezbędne? Na te pytania starał się odpowiedzieć Patryk Kuniszewicz i Agata Hącia, językoznawca.
Zapożyczenia możemy podzielić na kilka kategorii. Znajdą się wśród nich takie, które sklasyfikujemy zgodnie z kryterium pochodzenia, np.:
anglicyzmy
białorutenizmy: czerep, morda, najmita, posag
bohemizmy: czyhać, hańba, memoriał, pawlacz, robot
galicyzmy (zap. francuskie) bagietka, butik, bukinista, gofr, paragon, żakard
germanizmy: rynek, ratusz, dederon
hungaryzmy, np. baca, dobosz, gazda, hejnał, juhas, kontusz, orszak, szałas, szyszak
italianizmy, np. biennale, fontanna, fraszka, impresario, karczoch, loggia, pizza, szparagi
latynizmy (łac.), np. atrament, historia, immunitet, insurekcja, konstytucja, rebelia,, seminarium, sesja, termin
rusycyzmy, np. czajnik, gułag, łagiernik, turma, samowar
turcyzmy, np. atłas, chałwa, dywan, haracz, kawa, kobierzec, torba, wezyr
ukrainizmy, np. dereń, hultaj, jarmułka (= mycka), kniaź, portki, wiedźma
internacjonalizmy (nieznaczne różnice formalne, ta sama treść; nie tylko w terminologii naukowej, choć tu przede wszystkim) telewizja, totalitaryzm, analiza, metr
egzotyzmy (ksenizmy, od kseno-) nazywaja obce realia, np. sari, sake, ajatollah, kibuc, talibowie
Znane nam są również zapożyczenia, które po prostu przyswoiliśmy, jak np.:
cytaty (oryginalna, obca postać, łącznie z akcentem), np. esprit d’escalier, passe-partout, con amore, expressis verbis
zapożyczenia częściowo przyswojone, bo np. nieodmienne mimo spolszczonej pisowni i wymowy, np. bantu, bikini, guru, kakao, konfetti, martini, sake
zapożyczenia całkowite (przystosowane do języka polskiego pod względem pisowni, wymowy, odmiany): dżem, skecz, bukinista, paragon, bursztyn, landszaft
Zapożyczeniami są również kalki i tak zwane internacjonalizmy. Co do nich zaliczamy? Sprawdź sam! Posłuchaj fragmentu audycji "W cztery oczy".