Logo Polskiego Radia
POSŁUCHAJ
Jedynka
Andrzej Gralewski 16.05.2019

Czerniak nie musi być śmiertelny. Najważniejsza jest szybka diagnoza

Czerniak jest nowotworem złośliwym skóry, charakteryzującym się w Polsce największą dynamiką wzrostu zachorowań. Czerniaki najczęściej pojawiają się na skórze, ale mogą wystąpić także w obrębie ust, nosa czy gałki ocznej. W Polsce umieralność na tę chorobę jest o jedną piatą wyższa niż w Europie.

Nowotwór wywodzi się z melanocytów, a melanina sprawia, że skóra ciemnieje w kontakcie z promieniowaniem ultrafioletowym, czyli np. w kontakcie z promieniowaniem słonecznych czy promieniowaniem stosowanym w solarium.

Zwykły pieprzyk może zmienić się w czerniaka w ciągu kilku miesięcy, kolejne kilka miesięcy to jego rozwój w głąb skóry. Czerniaki najczęściej występują na nogach, z przodu i z tyłu, oraz na plecach i karku. Czerniak charakteryzuje się agresywnym wzrostem oraz wczesnymi i licznymi przerzutami, które są trudne w leczeniu farmakologicznym. Tymczasem, usunięcie czerniaka, kiedy choroba nie jest jeszcze zaawansowana, a działanie lekarzy ogranicza się właściwie do wycięcia znamienia, pozwala na wyleczenie prawie 100 proc. chorych. Dlatego tak ważne jest jego szybkie i prawidłowe rozpoznanie. 

Dr Michał Siwik uważa, że zasady zapobiegania czerniakowi są proste i dostępne dla każdego. - Należy nie dopuszczać do oparzenia skóry spowodowanego promieniowaniem słonecznym. W tym celu należy ograniczyć ekspozycję na słońce, ubierać nakrycia głowy i okulary z filtrem UV mówi lekarz. Przebywając na słońcu, należy unikać nadmiernego nasłonecznienia i smarować całe ciało kremem z odpowiednim filtrem. Nie korzystajmy z solariów, tam ryzyko oparzenia skóry i powstałych w jego wyniku zmian na skórze znacznie wzrasta. Pamiętajmy: solarium szkodzi! Profilaktyka czerniaka polega na stałej, uważnej kontroli całej skóry i w przypadku zaobserwowania nowych zmian lub zmianie już istniejących, wizyty u dermatologa lub chirurga onkologa. Tam, po badaniu z użyciem dermatoskopu, w sposób jednoznaczny specjalista może wykluczyć ryzyko choroby lub przy pomocy prostego zabiegu chirurgicznego usunąć podejrzane zmiany.

W audycji mówimy również o ogólnopolskim programie profilaktyki czerniaka i raportowi z programu, w którym uczestniczyło 176 miast i powiatów w Polsce. W ramach akcji w szkołach ponadgimnazjalnych, szkołach podstawowych (klasy 7 i 8) oraz gimnazjach w roku szkolnym 2018/2019 odbywały się zajęcia lekcyjne dotyczące czerniaka i metod jego skutecznej profilaktyki według materiałów opracowanych przez Akademię Czerniaka - sekcję naukową Polskiego Towarzystwa Chirurgii Onkologicznej. Co wynika z przeprowadzonych ankiet w szkołach?

Gdzie najczęściej pojawiają się czerniaki? Kiedy iść do dermatologa? Jak brzmi abecadło, które może się przydać w domu podczas obserwacji swojej skóry?

Posłuchaj całej audycji.

***

Tytuł audycji: Eureka

Prowadzi: Artur Wolski

Gość: lek. Michał Siwik (Centrum Onkologii - Instytut im. Marii Skłodowskiej-Curie, Studenckie Koło Naukowe Onkoma i Klinika Gastroenterologii Onkologicznej)

Data emisji: 16.05.2019

Godzina emisji: 19.06

ag