Logo Polskiego Radia
POSŁUCHAJ
Jedynka
Andrzej Gralewski 04.01.2021

Skąd się biorą ekstremalne zjawiska pogodowe w Polsce?

Powiedzenie "Gdzie Rzym, gdzie Krym" miało wskazywać na brak związku między różnymi wydarzeniami. Okazuje się, że zjawiska na pierwszy rzut oka do siebie niepasujące mają wpływ na wiele różnych dziedzin życia. Tak jest z klimatem. Wydawałoby się, że Malaje i Europa Środkowo-Wschodnia to dwa różne i niepowiązane ze sobą światy. Nic bardziej mylnego.

burze1200.jpg
Ulewne deszcze, burze i trąby powietrzne. Pogoda coraz bardziej kapryśna?

Okazuje się, że zjawiska pogodowe zachodzące nad Archipelagiem Malajskim wpływają na powstawanie ekstremalnych zjawisk pogodowych w Europie Środkowo-Wschodniej, także w Polsce. Archipelag Malajski to 20 tys. wysp położonych między Azją a Australią.


Posłuchaj
21:36 2021_01_04 19_06_37_PR1_eureka.mp3 Mechanizmy klimatu (Eureka/Jedynka)

 

paryż free 1200.jpg
Globalne ocieplenie klimatu. Rok 2020 najcieplejszy w historii Francji

Zjawiska te bada dr Dariusz Baranowski, meteorolog tropikalny. Wyjaśnia, że klimat Ziemi to nawet nie system naczyń połączonych, a jedno wielkie naczynie. - Jak zamieszamy w jednej części tego naczynia, to w innej części ta informacja w jakiś sposób może do nas dotrzeć - mówi obrazowo. Naukowiec wyjaśnia, że na równiku, gdzie słońce operuje najsilniej, wymuszana jest cyrkulacja powietrza. Ciepłe powietrze unosi się do góry i jego część opada na pustyniach, m.in. Saharze, a część wędruje dalej w średnie, a nawet wysokie szerokości ziemskie. - Tak wygląda cyrkulacja północ-południe na Ziemi - mówi. Dlatego klimat i pogoda w innych częściach Ziemi zależą od tego, co dzieje się nad równikiem.

Dr Dariusz Baranowski precyzuje, że on i zespół zajmują się zjawiskami pośrednimi między klimatem a pogodą. Więc nie interesują ich monsuny, które raczej są już zjawiskiem klimatycznym, ani prąd morski El Niño, ani też pojedyncze ulewy czy powodzie. Naukowcy pracują nad stworzeniem takiego modelu połączeń, żeby mogli przewidzieć pogodę na trzy, cztery, pięć tygodni do przodu.

Obecnie badane są intensywnie związki zjawisk pogodowych nad Malajami z cyrkulacją północnoatlantycką, która oddziałuje na pogodę w Europie. - Bo to, co przejdzie nad archipelagiem, ma wpływ na pogodę u nas - mówi. Modele pogodowe jeszcze nie radzą sobie z określeniem wpływu zjawisk w tropikach na pogodę.

Młody polski badacz po odbyciu stażu podoktorskiego w USA - w NASA JPL (Jet Propulsion Laboratory) i California Institute of Technology w Pasadenie - wrócił do Polski i otrzymał na realizację swojego projektu środki z programu HOMING Fundacji na rzecz Nauki Polskiej.

Audycja sponsorowana przez Fundację na rzecz Nauki Polskiej.

Posłuchaj całej audycji, z której można dowiedzieć się, co wywołuje powodzie na Sumatrze.

Czytaj także:

  • Średnia temperatura w 2020 r. wyniosła we Francji 14 st. C.
  • Dziewięć z dziesięciu najcieplejszych lat we Francji przypada na obecne stulecie, a siedem na obecną dekadę

***

Tytuł audycji: Eureka

Prowadził: Krzysztof Michalski

Gość: dr Dariusz Baranowski (meteorolog tropikalny z Instytutu Geofizyki Polskiej Akademii Nauk)

Data emisji: 4.01.2021

Godzina emisji: 19.06

agf