Logo Polskiego Radia
POSŁUCHAJ
PolskieRadio 24
Piotr Krupiński 29.12.2019

Jan Żaryn: ws. ratowania Żydów w czasie II wojny światowej Polacy wykazali się heroizmem

- W naszej książce nawiązujemy do szlachetności, która jest cechą Polaków świadczącą o tym, że jesteśmy nosicielami pozytywnych wartości nawet w czasach trudnych - powiedział w Polskim Radiu 24 prof. Jan Żaryn, historyk. Gościem audycji był również Adam Borowski, działacz opozycji z czasów PRL.
Posłuchaj
  • Jan Żaryn: zasymilowana część żydowskich elit łatwiej przystosowała się później do panujących w Polsce realiów (Przekładaniec Jachowicza)
Czytaj także

Goście audycji są autorami książki "Polska wobec zagłady", która powstała z okazji 100. rocznicy odzyskania niepodległości. - Polska w czasie II wojny światowej to przede wszystkim rząd Polski na uchodźstwie i z drugiej strony polskie państwo podziemne. Od 1942 r. włączyło one do polskich celów ratowanie Żydów. To fenomen, którego nie powieli żadna inna narodowa narracja. Nawiązujemy do szlachetności, która jest cechą Polaków świadczącą o tym, że jesteśmy nosicielami pozytywnych wartości nawet w trudnym dla tych wartości czasie - zaznaczył prof. Jan Żaryn.

"Budowa nowoczesnego narodu żydowskiego"

- Z jednej strony społeczność żydowska w II RP z punktu widzenia prawa i przepisów wewnętrznych mogła rozwijać się samodzielnie. Elity żydowskie były w stanie budować nowoczesny naród żydowski. Efektem tego przygotowania była zdolność do tego, by po 1945 r. stać się suwerennym państwem na terenie Palestyny i to państwo istnieje do dziś - dodał.

LADOS_1200.jpg
"Rząd na uchodźstwie wspierał ratowanie Żydów". Izraelski dziennik pokazuje polskie zasługi

- Szacuje się, że 5-11 proc. społeczności żydowskiej podlegało asymilacji. Znaczna część społeczności żydowskiej wybrała trwanie przy swojej kulturze czy religii. To ta zasymilowana część żydowskich elit łatwiej przystosowała się później do panujących realiów. Żydzi, którzy pozostawali w swoim obyciu, mieli większe zahamowania do wchodzenia w polską rzeczywistość. Po wojnie ta zasymilowana społeczność weszła w komunizm, co dla prawowitych Żydów oznaczało zdradę - przyznał.

Jak wskazał prof. Żaryn, "ta książka ma cel edukacyjny. Dominuje w niej próba przekazania prawd oczywistych. Można wydobyć z niej skalę prawdy o pomocy dla Żydów - podsumował.

"Fundamentalna rola Kościoła"

- Zamysł powstania książki zrodził się z narracji obciążającej Polaków o współudział w holokauście. Tylko niewielka liczba przedstawicieli narodu żydowskiego zdecydowała się bronić Polaków. Okazuje się, że wielu z nich nie wie jaką rolę spełnili Polacy i jakim wykazali się heroizmem. Ogromnym odkryciem była dla mnie także rola Kościoła w ratowaniu Żydów. Jego rola jest tutaj absolutnie fundamentalna - zwrócił uwagę Adam Borowski.

<<CZYTAJ TAKŻE>> Uratowali tysiące Żydów. Piotr Gliński o "Liście Ładosia": Polska zdała egzamin

- Każdy, kto zajrzy do tej książki, również dokona tego wielkiego odkrycia i spojrzy inaczej na przekazy atakujące duchowieństwo - podkreślił. 

W audycji również rozmowa z prof. Henrykiem Domańskim. Zapraszamy do słuchania.

Więcej w zapisie audycji.

***

Audycja: Przekładaniec Jachowicza

Prowadzący: Jerzy Jachowicz

Goście: prof. Jan Żaryn (historyk), Adam Borowski

Data emisji: 29.12.2019

Godzina emisji: 17.35

PR24/pkr