Logo Polskiego Radia
POSŁUCHAJ
PR dla Zagranicy
Ewa Plisiecka 03.06.2022

Polskie Radio poszukuje bezcennych płyt z nagraniami z 1939 roku

Trwa akcja "Gdzie jest czarny neseser?". Polskie Radio poszukuje zaginionego zbioru płyt z września 1939 roku, wyniesionych z rozgłośni przez jej pracowników. Część płyt odnaleziono, losy części kolekcji nadal są nieznane.  

Zgłaszają się pierwsze osoby, które uważają, że trafiły na trop zaginionego zbioru. Wśród nich jest historyk i pasjonat radia Tomasz Lerski, właściciel trzech archiwalnych płyt Polskiego Radia z 1939 roku. Jest na nich zapis przemówienia wicepremiera rządu Eugeniusza Kwiatkowskiego z momentu przekazania przez włościan Wojsku Polskiemu karabinu maszynowego oraz prelekcja radiowa zoologa i podróżnika profesora Michała Siedleckiego.

Zdaniem dyrektor Archiwum Polskiego Radia Elżbiety Berus-Tomaszewskiej, to wprawdzie nie są poszukiwane płyty, ale nadal stanowią bezcenne znalezisko. Płyty mogą stanowić wskazówkę co do lokalizacji poszukiwanego zbioru,  zostały bowiem zakupione na targu staroci w Krakowie.

Na początku maja Polskie Radio zainicjowało szeroko zakrojoną akcję poszukiwania zaginionych nagrań z września 1939 roku. Kierownik radiowego studia emisyjnego Mirosław Panufnik – brat słynnego kompozytora Andrzeja Panufnika - we wrześniu 1939 r. wyniósł z rozgłośni czarny neseser z płytami, na których były nagrane  przemówienia prezydenta Warszawy, Stefana Starzyńskiego. Nagrania z budynku radia wynosili także jego pracownicy Eugeniusz Domachowski i ppłk. Wacław Lipiński. To kolekcja 93 płyt odnalezionych w 1979 roku. W ubiegłym roku zostały one wpisane na Listę Krajową Programu UNESCO "Pamięć Świata". Są to pierwsze w historii materiały dźwiękowe, które trafiły na tę prestiżową listę. Nagrania zostały wydane przez Agencję Muzyczną Polskiego Radia w postaci pięciopłytowego albumu.  

Teraz Polskie Radio po raz kolejny zwraca się do słuchaczy apelując o przekazywanie informacji na temat zaginionego zbioru. Pod koniec września 1939 roku w Polskim Radiu było ponad 9 tys. nagranych płyt tzw. metalofonów. W ostatnich dniach września dyrektor rozgłośni Edmund Rudnicki wydał polecenie wyniesienia i ukrycia płyt z przemówieniami nagranymi we wrześniu 1939. Pracownicy rozgłośni podzielili zbiór na trzy części. Część kolekcji, wyniesiona przez Eugeniusza Domachowskiego i ppłk. Wacława Lipińskiego, została odnaleziona w 1979 r. Płyty, które wyniósł w czarnym neseserze Mirosław Panufnik, zaginęły. Akcja „Gdzie jest czarny neseser” daje szansę na odnalezienie choć części z nich. Polskie Radio apeluje o przekazywanie wszystkich informacji na temat zaginionego zbioru na adres: czarnyneseser@polskieradio.pl.

IAR/ep