Magdalena Merta przypomniała, że artystka urodziła się 24 listopada 1908 r. w Starym Samborze, małym miasteczku oddalonym o około 50 km od Drohobycza i około 90 km od Lwowa. Jej matka, Stefania z domu Śmigielska, ukończyła konserwatorium i zarabiała udzielając lekcji gry na fortepianie. Ojciec, Józef był prawnikiem, jego kancelaria adwokacka znajdowała się na parterze domu. Maria miała sześciu braci oraz siostrę bliźniaczkę.
"Kobieta awangardowa"
- Studia w krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych Jaremianka zaczęła w 1929 lub w 1930 r. Zapisała się do pracowni rzeźby prowadzonej przez Xawerego Dunikowskiego. Ten wybór wcale nie był oczywisty. Rzeźba tradycyjnie uważana była za typowo męską dziedzinę, a do tego Dunikowski znany był z trudnego charakteru - dodała Maryna Miklaszewska. Zaznaczyła, że była kobietą awangardową nawet w sposobie ubierania się i zachowywała niepowtarzalny styl.
Autorki audycji przypomniały, że lewicowe poglądy studentów były bardzo źle postrzegane przez władze Akademii, co doprowadziło w 1932 r. do usunięcia w atmosferze skandalu z dorocznej wystawy prac Leopolda Lewickiego, Stanisława Osostowicza i Franciszka Jaźwieckiego, a także do relegowania autorów z uczelni.
"Grupa Krakowska"
21:21 _PR24_AAC 2020_07_11-08-06-50.mp3 M. Merta i M. Miklaszewska o Marii Jaremie ("Polki")
Wkrótce prace odrzuconych malarzy pokazał w swojej siedzibie Związek Zawodowy Polskich Artystów Plastyków, znacznie przychylniejszy sztuce awangardowej. Tam zobaczył je Leon Chwistek, który stał się gorącym propagatorem twórczości młodych artystów i pomógł im zorganizować wystawę we Lwowie. Wówczas po raz pierwszy lewicujący studenci krakowskiej ASP wystąpili pod wspólną nazwą: Grupa Krakowska.
* * * *
Audycja: "Polki"
Prowadzą: Maryna Miklaszewska i Magdalena Merta
Data emisji: 11.07.2020
Godzina emisji: 08.06
PR24