- Wojna radziecko-niemiecka z lat 1941-1945 wymazała niemal ze świadomości Białorusinów wydarzeniach z lat 1939-1941. Groby polskie, groby radzieckie często były zapomniane - tłumaczy portalowi PolskieRadio24.pl dr Ihar Mielnikau.
Wojna była prawdziwa, na polach bitwy ginęli żołnierze. Swoich żołnierzy stracili też Sowieci. Wojsko Polskie, choć znajdowało się w trudnym położeniu, i tak zadało cios Armii Czerwonej – dodaje. - Mówią o tym groby żołnierskie - zaznacza.
Chciałem pokazać tragedie tej wypartej ze świadomości wojny – dodał. Jak podkreśla, walki były krwawe. Wspomina tu choćby obronę Grodna, walki w okolicach Baranowicz, Antopola etc.
Jak podkreśla, książka powstała w wyniku objazdów, rozmów, poszukiwań w archiwach. Nie jest to monografia. To album z dużą ilością zdjęć – i z mojej kolekcji, i z różnych archiwów – mówi. - Objechałem znaczną część Białorusi współczesnej, zebrałem wspomnienia – dodaje.
O liście katyńskiej i ewakuacji więzień "drogami śmierci"
W książce jest też część poświęcona białoruskiej liście katyńskiej, obywatelom II RP, który trafili w ręce NKWD i ślad po nich zaginął, a także tragicznym losom więźniów, których NKWD rozstrzeliwało, gdy Niemcy wkraczali na tereny Białorusi.
- Mowa jest też o ewakuacji więzień w 1941 roku. Wówczas próbowano więźniów ewakuować na wschód, wielu rozstrzelano – mówił Ihar Mielnikau. Tak było, jak przypomina, z setkami więźniów z zakładu w Berezweczu w pobliżu Głębokiego (wśród których było wielu Polaków, ale i Białorusinów), których NKWD przegnało kolumną niemal 100 km na wschód. Jednak ostatecznie więźniowie zostali rozstrzelani. Podobny los spotkał m.in. więźniów z Wilejki i innych miejsc.
W książce opisane są także groby personelu strażnic KOP, pojedyncze groby, cmentarze – takie jak w Kobryniu. Badacz ustala czasami także historię upamiętnienia tych miejsc.
To kolejna już książka Ihara Mielnikaua, poświęcona historii Polski i Białorusi. Wśród jego wcześniejszych prac są m.in. autorem szeregu książek poświęconych m.in. historii zachodniej Białorusi, np. ”Zachodniobiałoruska Atlantyda", ”Granica obok Zasławia 1921-1941", ”Zapomniani Bohaterowie" czy ”Odyseja Poleszuka".
agkm
W poniedziałek autor książki spotka się z czytelnikami w Białoruskim Domu w Warszawie o godzinie 19 (ul. Wiejska 13/3). Opowie o tym, jak powstawała książka i o skomplikowanej historii czasów wojny na Białorusi i w Polsce.
