Henryk Czyż dyrygował niemal na całym świecie
Bohaterem tego wydania audycji "Dwie do setki" był Henryk Czyż - dyrygent, kompozytor, pedagog, ale także autor książek i popularyzator muzyki. Urodził się 100 lat temu - 16 czerwca, zmarł 20 lat temu - 16 stycznia 2003 roku. Wychowanek Tadeusza Szeligowskiego i Waleriana Bierdiajewa w Poznańskiej Wyższej Szkoły Muzycznej. Dyrygował niemal na całym świecie, szefował m.in. Filharmonii Łódzkiej, Krakowskiej, pełnił funkcję dyrektora muzycznego w Düsseldorfie.
Muzyka uratowała mu życie
Urodził się w Grudziądzu, jednak to z Wilnem związane było jego dzieciństwo i wczesna młodość. Podczas wojny był członkiem Armii Krajowej, trafił do niemieckich obozów i jak później wspominał, to muzyka uratowała mu życie. Zanim został dyrygentem i kompozytorem, studiował filozofię i prawo.
Piękna rola artysty
Był twórcą i prezenterem bardzo popularnych niegdyś programów telewizyjnych "Nie taki diabeł straszny", przybliżających widzom muzykę klasyczną. Prowadził klasę dyrygentury w Krakowie, potem w Warszawie. Do jego wychowanków należą m.in. Antoni Wit czy Jose Maria Florencio. Ten ostatni był naszym gościem, w audycji wspominał czas studiów u maestra Henryka Czyża. - Inspirował do pełnego oddania muzyce, jej opanowania i wykonania. Potrafił zwrócić uwagę na piękną rolę, jaką ma do odegrania artysta w kształtowaniu tożsamości ludzi i narodów. Według niego dobro muzyki było najważniejsze - zaznaczył dyrygent.
118:52 2023_06_03 15_00_15_Dwojka_Dwie_do_setki.mp3 Jose Maria Florencio: Henryk Czyż rozumiał fenomen muzyki (Dwie do setki/Dwójka)
Wskazać kierunek, ale nie narzucać sposobu myślenia
Henryk Czyż był nauczycielem wymagającym. - Odbierałem go jako osobę bardzo komunikatywną, uwielbiał, kiedy wokół niego była grupa ludzi, wtedy mógł błyszczeć. Miał niezwykłą umiejętność wskazywania pewnego kierunku, ale nie narzucał jednego słusznego sposobu myślenia. Chciał, aby muzycy podobnie jak on zrozumieli fenomen muzyki - podkreślił Jose Maria Florencio.
Archiwalne wypowiedzi Henryka Czyża
Rozmawialiśmy także ze śpiewaczką Urszulą Kryger, dyrygentem Michałem Czubaszkiem, kompozytorem Romualdem Twardowskim oraz muzykologiem i krytykiem muzycznym Grzegorzem Michalskim. Nie zabrakło również muzyki orkiestr pod dyrekcją Henryka Czyża oraz jego wypowiedzi zachowanych w Archiwum Polskiego Radia.
Opera komiczna Henryka Czyża "Kynolog w rozterce" zostanie zaprezentowana 4 czerwca o godz. 18.00 w Studiu Koncertowym Polskiego Radia im. Witolda Lutosławskiego. Transmisja na antenie Dwójki.
***
Tytuł audycji: Dwie do setki
Prowadzili: Monika Zając i Jakub Kukla
Goście: Urszula Kryger (śpiewaczka), Jose Maria Florencio (dyrygent, altowiolista i kompozytor), Michał Czubaszek (dyrygent), Romuald Twardowski (kompozytor), Grzegorz Michalski (muzykolog i krytyk muzyczny)
Data emisji: 3.06.2023
Godzina emisji: 15.00
mo
