17 lipca przypada 90. rocznica urodzin Wojciecha Kilara. Z tej okazji Przemysław Psikuta, wraz ze swoim gościem Wojciechem Barcikowskim, dotarł do najwcześniejszych nagrań utworów tego kompozytora.
Sukces na festiwalu studentów
- Sięgamy po pierwsze tłoczenia, a także pierwsze taśmy. Na początek nagranie absolutnie pierwsze, od małej, 78. płyty Polskich Nagrań oznaczonej literą "L", bo tak były oznaczane 10-calówki, wszystko się rozpoczęło - mówił prowadzący. - Nasz egzemplarz tej 10-calówki jest tak potwornie zniszczony, że pokusiliśmy się o wydobycie taśmy z tym nagraniem z połowy lat 50.
Jak dodał Wojciech Barcikowski, chodzi o utwór Mała uwertura, który odniósł sukces na Światowym Festiwalu Młodzieży i Studentów w 1955 roku, kiedy jeszcze Kilar nie ukończył studiów u Bolesława Wojtowicza w Katowicach. To był jego pierwszy wielki sukces - podkreślił.
Wojciech Kilar i jego białe kruki
Przemysław Psikuta podkreślał, że dziś pierwsze płyty z kompozycjami Wojciecha Kilara są niezwykle cenione nie tylko wśród miłośników muzyki poważnej, ale również w środowisku kolekcjonerów płyt.
- Każda z tych płyt, które dziś przynieśliśmy, po latach jest płytą kultową. Każdy longplay - wydany przez Muzę, przez Polskie Nagrania - z muzyką symfoniczną Kilara, to jest dziś biały kruk - zaznaczył.
Potwierdził to Wojciech Barcikowski, który przyznał, że z tego powodu przygotowanie audycji wcale nie było proste i nie wszystkie nagrania udało się łatwo odnaleźć.
- Troszeczkę się naszukaliśmy, żeby te wspaniałości muzyczne państwu zaprezentować - zaznaczył i dodał: - To, co jest szczęśliwe, to to, że na bazie tych nagrań analogowych możemy pokazać rozwój twórczości Kilara, bo tak się składa, że każdy jego etap został udokumentowany muzycznie.
118:19 2022_07_16 13_00_24PR2_Duza_Czarna.mp3 Pierwsze nagrania muzyki Wojciecha Kilara (Duża Czarna/Dwójka)
Czytaj także: Weekend z Wojciechem Kilarem w radiowej Dwójce
***
Wojciech Kilar urodził się 17 lipca 1932 r. we Lwowie. Lata wczesnej młodości spędził w Rzeszowie (jest honorowym obywatelem tego miasta) i Krakowie. W 1955 r. ukończył studia w Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej w Katowicach, gdzie studiował grę na fortepianie i kompozycję w klasie Bolesława Woytowicza.
W 1957 r. wziął udział w Międzynarodowych Kursach Wakacyjnych Nowej Muzyki w Darmstadt w Niemczech. Edukację muzyczną uzupełniał następnie w latach 1959-1960 jako stypendysta rządu francuskiego w Paryżu. Uczęszczał na zajęcia kompozycji do Nadii Boulanger.
Karierę kompozytora rozpoczął pod koniec lat 50. na festiwalu Warszawska Jesień. Od początku lat 60. współtworzył, wraz z Krzysztofem Pendereckim i Henrykiem Mikołajem Góreckim, polską szkołę awangardową oraz nowy kierunek we współczesnej muzyce, zwany sonoryzmem. W 1974 r. skomponował swój słynny poemat symfoniczny "Krzesany". Od tamtego czasu uchodził za czołowego przedstawiciela polskiej awangardy muzycznej. Na jego wczesne kompozycje wpływ miały m.in. twórczość Igora Strawińskiego i Beli Bartoka oraz jazz.
Wojciech Kilar był także niezwykle cenionym kompozytorem muzyki filmowej - współpracował z wieloma sławnymi reżyserami, m.in. z Jane Campion, Romanem Polańskim, Kazimierzem Kutzem, Krzysztofem Zanussim, Andrzejem Wajdą i Krzysztofem Kieślowskim czy Francisem Fordem Coppolą - to właśnie muzyka do filmu "Dracula" Coppoli przyniosła Kilarowi międzynarodową sławę.
Zmarł 29 grudnia 2013 r. w wieku 81 lat.
Przez cały tydzień, od poniedziałku 11 lipca, w audycji "Głosy z przeszłości" słuchaliśmy archiwalnego cyklu gawęd Wojciecha Kilara, nagranych dla radiowej Dwójki. Wojciech Kilar m.in. wspominał okres lwowski swojego życia, naukę kompozycji i pracę nad najsławniejszymi dziełami.
***
Tytuł audycji: Duża czarna (#621)
Prowadził: Przemysław Psikuta
Gość: Wojciech Barcikowski
Data emisji: 16.07.2022
Godzina emisji: 13.00
mg
