Paavo Järvi: Schumann to niezrozumiany geniusz

Wybitny estoński kompozytor przedstawił w Warszawie komplet symfonii Roberta Schumanna dyrygując Deutsche Kammerphilharmonie Bremen. W Dwójce opowiedział o swojej wizji muzyki niemieckiego mistrza.

Paavo Järvi, jedna z gwiazd festiwalu

Foto: Bruno Fidrych/Archiwum Stowarzyszenia im. Ludwiga van Beethovena

- Schumann to jeden z najgorzej zrozumianych kompozytorów spośród wielkich postaci muzyki – twierdzi stanowczo Paavo Järvi. – W szkole od pokoleń uczono, że Schumann to taka gorsza wersja Brahmsa: świetny w muzyce fortepianowej, ale gorszy symfonik. Uwielbiam Brahmsa, ale to jest kompozytor, który wszystko ukrywa, nie pokazuje siebie, nie zostawia listów, nie daje jasnych wskazówek. Takie są jego utwory: poco forte, moderato… dzięki temu jego muzyka jest tak wspaniała, ale to enigma. Brahms chce, bysmy szukali, szukali, szukali…

Listy Schumanna, pełne wzniosłych słów, poetyckich uniesień i najzwyklejszej przesady stają się dla estońskiego kapelmistrza kluczem do muzyki kompozytora.

- Schumann pokazuje przed całym światem, kim jest i robi to ekstrawertycznym  gestem. To neurotyczne wyolbrzymienie. Nie można grać Schumanna i jednoczesnie przepraszać za to, kim był. Niektórzy starają się uładzić jego gesty. Moim zdaniem – to bez sensu! Schumann zawsze dobiera odpowiednie gesty muzyczne. Wyolbrzymione, neurotyczne, nie wolno ich zmieniać. Potrafi w dwie sekundy spaść z wyżyn euforii w otchłań rozpaczy. I to czyni jego muzykę tak bogatą i wyjątkową.

Zapraszamy do wysłuchania rozmowy, która przeprowadziła Barbara Schabowska.