W poniedziałek wieczorem, świętujące w tym terminie rodziny, zasiadły do wigilii. Na stołach były postne potrawy, a uroczyste kolacje zaczynano od dzielenia się prosforą; to przaśny chleb, używany w Kościele wschodnim do konsekracji i komunii.
Potem wielu prawosławnych udało się do cerkwi na kilkugodzinne, nocne uroczystości. W zależności od lokalnej tradycji, rozpoczynały się one o północy lub dwie godziny później. Ordynariusz prawosławnej diecezji białostocko-gdańskiej abp Jakub przewodniczył im w katedrze św. Mikołaja w Białymstoku, zaś zwierzchnik Cerkwi w Polsce metropolita Sawa - w kaplicy Świętych Cyryla i Metodego w Centrum Kultury Prawosławnej w Warszawie.
- Dzisiaj dar miłości często gaśnie. Jest on jednak konieczny wśród pustki duchowego zubożenia współczesnego społeczeństwa, wśród przeróżnych odstępstw od zdrowej nauki, i wśród patologii. Każdy chrześcijanin jako uczeń Chrystusa powinien rozwijać ten dar i dawać żywy przykład otaczającemu nad światu. Będzie to nasz dar dla narodzonego Chrystusa"- mówił Sawa. Metropolita zachęca też wiernych do otwarcia się na drugiego człowieka i dzielenia się z nim radością świąt Bożego Narodzenia.
"Niezbędne są połączone wysiłki rodziców, nauczycieli, katechetów i duchownych"
W świątecznym orędziu do wiernych i duchowieństwa arcybiskup Jakub, ordynariusz prawosławnej diecezji białostocko-gdańskiej, zwraca uwagę na tworzenie pseudonaukowych teorii, z pomocą których wmawia się ludziom, że wszystko jest relatywne. Jego zdaniem, cały wysiłek powinien być skierowany na zachowanie chrześcijańskich wartości - potrzebnych zwłaszcza w przypadku dzieci i młodzieży. To młodzi ludzie są, według niego- wystawieni w szczególny sposób na niebezpieczeństwo antychrześcijańskich działań, "działających zgubnie na ich dusze". Prawosławny hierarcha podkreśla też, że dla ochrony młodych ludzi przed destrukcyjnym działaniem współczesnego świata niezbędne są połączone wysiłki rodziców, nauczycieli, katechetów i duchownych.
Nocne uroczystości miały też miejsce m.in. w jedynej w kraju prawosławnej pustelni (skicie) w Odrynkach k. Narwi (Podlaskie). Duchowni zwracają uwagę, że właśnie to nocne nabożeństwo, a nie wigilijna kolacja czy prezenty, jest religijnym momentem kulminacyjnym świąt.
"Dobrze, że nasze święta są dwa tygodnie później od waszych"
Główne nabożeństwo grekokatolików na Podkarpaciu odprawiono w archikatedrze greckokatolickiej Jana Chrzciciela w Przemyślu. Przewodniczył mu metropolita przemysko-warszawski abp Jan Martyniak. W życzeniach zamieszczonych na stronie internetowej archidiecezji zwrócił się także do wiernych obrządku łacińskiego. "Dobrze, że nasze święta są dwa tygodnie później od waszych, bo to przedłuża pamięć o narodzinach Jezusa, to przedłuża naszą modlitwę" - napisał hierarcha.
Życzenia od prezydenta
Prezydent Komorowski z okazji świąt Bożego Narodzenia wiernym Kościołów wschodnich, złożył życzenia rodzinnego szczęścia, zdrowia oraz pomyślności. "Niech ten szczególny czas przyniesie wszystkim pokój, radość i nadzieję" - czytamy w życzeniach opublikowanych na stronie internetowej prezydenta. Bronisław Komorowski życzy też w nowym roku wszelkiego dobra oraz satysfakcji w życiu osobistym i zawodowym.
"Święte wieczory"
Boże Narodzenie jest jednym z 12 wielkich świąt w roku liturgicznym. Pierwszy dzień jest poświęcony narodzinom Chrystusa i pokłonowi mędrców. Wierni prawosławni spotykają się 7 stycznia w gronie rodzinnym, domy odwiedzają też kolędnicy. W domach są ustawione choinki. Zielone drzewko symbolizuje przywrócone w Chrystusie życie wieczne. Drugi dzień świąt Bożego Narodzenia poświęcony jest Świętej Rodzinie, a trzeci - pierwszemu męczennikowi za wiarę, czyli świętemu Szczepanowi.
W prawosławiu okres od Bożego Narodzenia do Chrztu Pańskiego (19 stycznia) nosi ludową nazwę światki. Zgodnie z tradycją w te dni unikano ciężkich prac. Po zapadnięciu zmroku zaczynały sie tak zwane "święte wieczory", gdzie wierni spotykali sie i śpiewali kolędy.
Zamknięte szkoły i urzędy
W wielu podlaskich szkołach nie ma we wtorek lekcji, zamknięta jest też część urzędów samorządowych. Kuratorium oświaty w Białymstoku nie ma danych, ile dokładnie szkół w regionie ma wolne 7 stycznia. Nie mają one bowiem obowiązku powiadamiania o tym kuratorium. - Każda szkoła może indywidualnie, w dowolnym terminie, wykorzystywać pulę dni wolnych przewidzianych prawem oświatowym - powiedziała rzeczniczka kuratorium Hanna Marek.
Kilka białostockich podstawówek, liceów i zespołów szkół zawodowych wolne będzie miało również w środę 8 stycznia - drugi dzień Bożego Narodzenia według kalendarza juliańskiego.
Dokładnych danych co do liczby prawosławnych w naszym kraju nie ma. Przedstawiciele polskiej Cerkwi szacują, że wiernych jest ok. 450-500 tys. Według danych GUS z ostatniego spisu powszechnego, ale uznawanych przez hierarchów za niemiarodajne, przynależność do Kościoła prawosławnego w Polsce zadeklarowało 156 tys. osób.
Zobacz, jak prawosławną Wigilię obchodzili protestujący na Majdanie w Kijowie:
UA 1+1/x-news
IAR,PAP,kh
