Tadeusz Boy-Żeleński lubił, gdy nazywano go człowiekiem-instytucją. Jego dorobek jest wszechstronny i niezwykle bogaty. O życiu i twórczości pisarza opowiedziała w "Strefie literatury" Monika Śliwińska, autorka najnowszej biografii Boya pt. "Książę".
59:29 2024_12_22 11_00_06_PR2_Strefa_literatury.mp3 Człowiek wszechstronny - 150. rocznica urodzin Tadeusza Boya-Żeleńskiego (Strefa literatury/ Dwójka)
Miłość na całe życie
Na początku Tadeusz Boy-Żeleński wiązał swoją przyszłość z medycyną. Pracował jako pediatra w Szpitalu św. Ludwika, zamierzał nawet pisać pracę habilitacyjną. W tym celu wyjechał na stypendium do Paryża. Tam zainteresował się literaturą francuską, która stała się jego miłością na resztę życia.
W 1906 roku wrócił do Krakowa i zaangażował się w działalność kabaretu Zielony Balonik, który dawał występy w kawiarni zwanej Jamą Michalika. Medykiem był jeszcze do 1919 roku. Podczas I wojny światowej służył jako lekarz kolejowy w armii austriackiej. Później poświęcił się wyłącznie działalności kulturalnej i społecznej.
Czytaj także:
Pracowity jak benedyktyni
Był poetą, autorem tekstów kabaretowych. Występował na kabaretowej scenie, pisał recenzje teatralne i literackie, a także teksty i książki poświęcone najważniejszym pisarzom polskim i zagranicznym. Był autorem tomów wspomnieniowych, antologii, i znakomitym tłumaczem wielkich dzieł literatury francuskiej. Publikował teksty pod szyldem "Biblioteka Boya". Wszystko to wymagało benedyktyńskiej pracy - porównanie do słynących z pracowitości zakonników Żeleńskiemu niezwykle się podobało.
Nieprzejednany publicysta i zagorzały społecznik
Boy był także cięty, i nieprzejednanym publicystą, inicjatorem i uczestnikiem wielu akcji społecznych. Przełamywał obyczajowe tabu i przezwyciężał stereotypy oraz prawne dyskryminacje. Twierdził przy tym, że jest z natury chorobliwie nieśmiały.
- Mamy w tej książce wiele twarzy Boya i chyba trochę z goryczą mogę powiedzieć, że po stu latach od czasu, gdy rozpoczynał swoje ogromne kampanie publicystyczne, społeczne, on dopiero teraz jest aktualny. To pokazuje, na ile wcześniej był prekursorski - zauważyła w Dwójce Monika Śliwińska, autorka biografii pisarza.
Tadeusz Boy-Żeleński urodził się w Warszawie 21 grudnia 1874 roku. Został rozstrzelany przez Niemców we Lwowie 4 lipca 1941 roku. Miejsce pochówku pisarza jest nieznane.
***
Tytuł audycji: Strefa literatury
Prowadzenie: Dorota Gacek
Goście: Monika Śliwińska (autorka biografii pisarza Tadeusza Boya- Żelińskiego).
Data emisji: 22.12.2024
Godz. emisji: 11.00
pg/zch
