"Na odrzucenie nie możesz sobie pozwolić"
- Mój debiut był taki późny, bo wszystkie wcześniejsze próby spaliły na panewce - tłumaczył kiedyś w Dwójce Janusz Morgenstern - Tadeusz Konwicki poradził mi, żebym zrobił film współczesny, bo scenariusze powstańcze, wojenne będą odrzucać, a na to, jego zdaniem, nie mogłem sobie pozwolić.
Pierwsze filmy długometrażowy (prawdziwy przełom - mówił reżyser) "Do widzenia, do jutra", jego ulubiony film "Jowita" i klasyk, o który reżyser walczył z cenzurą "Trzeba zabić tę miłość" zrealizowane między 1960 a 1972 rokiem reprezentują psychologiczny nurt twórczości Morgensterna.
Trzy historie o młodości, budzeniu się uczuć, ściganiu ideałów i marzeń, przyjmowaniu postaw wobec świata, godzeniu się lub nie, na jego ograniczenia i niesprawiedliwości, poszukiwaniu własnej wizji miłości, odpowiedzialności, dojrzałości.
Towarzyszymy bohaterom Morgensterna w ich uważnym obserwowaniu świata i szukaniu w nim swojego miejsca, towarzyszymy w próbach chwytania życia, wyszumienia się i nacieszenia nim, zanim trzeba będzie zacząć żyć "dorośle", w zachwytach nad młodością i urodą, również w utracie złudzeń i pierwszych rozczarowaniach...
Cenzura: dobra scena czy sukces na świecie?
- "Trzeba zabić te miłość" dwa lata trzymali na półkach. Dostałem propozycję cięć. Ze sceny Święta Bożego Ciała musiałem wyciąć kardynała Wyszyńskiego, wyciąć kilka ciętych dialogów. Ten film był dla mnie tak ważny, pomyślałem, że bez tego może się obyć. Zrobiłem to i dzięki temu ten film odniósł sukces na świecie. Inaczej nie byłby pokazany - mówił w archiwalnym nagraniu Morgenstern.
Gośćmi Anny Fuksiewicz w "Sezonie na Dwójkę" byli: Marek Hendrykowski, autor monograficznego opracowania życia i twórczości reżysera oraz krytyk filmowy Jacek Szczerba. W audycji znalazły się też archiwalne nagrania rozmów z Januszem Morgensternem, a także wypowiedzi aktorów, grających w jego filmach.
Rozmawialiśmy przy okazji wydania pakietu DVD z odnowionymi cyfrowo filmami "Trzeba zabić tę miłość", "Jowita" i "Do widzenia, do jutra".
Rok 1966, realizacja filmu "Jowita" w reżyserii Jonusza Morgensterna. Na zdjęciu Janusz Morgenstern (P) oraz aktorzy Daniel Olbrychski (L) i Barbara Kwiatkowska - Lass (C). Fot. PAP/CAF/Witold Rozmysłowicz
