Pisać tak, by zdanie było przekazem nie tylko jasnej i swobodnej myśli lecz nieustannego napięcia moralnego, by w słowie żył całym sobą ten, kto wypowiada je jako swoją długo odważaną i cierpianą prawdę – to pociągało mnie zawsze. (Gustaw Herling-Grudziński, „Dziennik pisany nocą”)
Zrealizowaną w 2000 roku audycję przypomnieliśmy dla uczczenia przypadającej 4 lipca 10. rocznicy śmierci Gustawa Herlinga-Grudzińskiego – pisarza, eseisty, krytyka literackiego, dziennikarza, żołnierza, więźnia sowieckich łagrów, wreszcie uczestnika bitwy pod Monte Cassino i współpracownika paryskiej „Kultury”.
Fragmenty książki Najkrótszy przewodnik po sobie samym czytał Zbigniew Zapasiewicz:
o najwcześniejszym "wtajemniczeniu w trudy życia"
o mieście młodości, Warszawie lat 30.
o pierwszym małżeństwie i o wspólnym Rzymie
o drugim małżeństwie i o trudnym Neapolu
Ponadto z nagrań archiwalnych Polskiego Radia przywołaliśmy wypowiedzi samego pisarza:
o pracy w Radiu Wolna Europa
o postawie życiowej
Audycja Ewy Stockiej-Kalinowskiej.