Boy – literat, Boy – gorszyciel

Ostatnia aktualizacja: 04.07.2011 11:57
W 70. rocznicę śmierci Tadeusza Boya-Żeleńskiego zapraszamy do wysłuchania archiwalnych wspomnień o tym znakomitym tłumaczu, krytyku teatralnym i publicyście. Wieczorem zaś w Dwójce – audycja poświęcona zamordowanym 70 lat temu lwowskim profesorom.
Audio
  • Irena Krzywicka wspomina Tadeusza Boya-Żeleńskiego. (Archiwum PR)
  • Jan Parandowski, Stanisław Żeleński oraz Wojciech Natanson o Tadeuszu Boyu-Żeleńskim. (Archium PR)

4 lipca 1941 roku na Wzgórzach Wuleckich we Lwowie hitlerowcy rozstrzelali przedstawicieli polskiej elity. Zginęło dwudziestu dwóch profesorów lwowskich wyższych uczelni oraz osiemnaścioro członków ich rodzin, przyjaciół i znajomych. Wśród nich był także, przybyły do Lwowa z Warszawy, Tadeusz Boy-Żeleński.

Więcej o mordzie na profesorach lwowskich w artykule na stronach polskieradio.pl/historia oraz w Dwójkowej audycji o 22.30.

Zginął "najbardziej otwarty z pisarzy polskich" (wg określenia prof. Wacława Borowego), znakomity satyryk, współtwórca legendarnego kabaretu "Zielony balonik", autor niezrównanych "Słówek", ale przede wszystkim: wielki tłumacz literatury francuskiej, ceniony krytyk teatralny, niezależny publicysta i społecznik wzbudzający swoimi poglądami zajadłą krytykę.

/

Irena Krzywicka, wówczas początkująca publicystka i tłumaczka, miała w 1927 roku dwadzieścia kilka lat, kiedy polecono jej przeprowadzić wywiad z Tadeuszem Żeleńskim. – Był już dla mnie wówczas postacią niemal mityczną, jego "Słówka" umiałam prawie na pamięć – wspominała. Po rocznej przerwie spotkali się raz jeszcze – i tak między młodą publicystką a uznanym literatem narodziła się mocna, trwająca latami więź (o swym romansie z Boyem pisała otwarcie w głośnych "Wyznaniach gorszycielki").

Krzywicka wspomina między innymi pierwszą wizytę, jaką złożył jej Boy (konsekwencje wejścia kuchennymi drzwiami oraz spotkania z mało dystyngowaną służącą), ich pierwszy spacer (obydwoje kupują na tę okazję nowe elementy stroju…), mówi o jego praktyce lekarskiej, opowiada o tytanicznej pracy Boya-tłumacza, Boya-recenzenta, przywołuje niewybredne ataki na jego osobę. Kończąc zaś te wspomnienia, podkreśla: "Książki Boya, mądre i dowcipne, są pełne wielkiego zrozumienia dla człowieka - zarówno jego spraw intelektualnych, jak i spraw czysto życiowych".

Zapraszamy również do wysłuchania wspomnień Jana Parandowskiego - pisarza i eseisty, autora słynnej "Mitologii"; Stanisława Żeleńskiego - aktora teatralnego i filmowego, syna wielkiego tłumacza; oraz Wojciecha Natansona - krytyka teatralnego, jednego z Boyowych biografów.

Przypominamy także, że w naszym serwisie "Radia Wolności" znajdziemy wiele interesujących audycji Radia Wolna Europa poświęconych Boyowi. Przede wszystkim możemy wysłuchać gawęd Zygmunta Nowakowskiego, popularnego aktora lat międzywojnia, który spotkał się z Boyem w zajętym przez hitlerowców Lwowie. Polecamy również audycje zawierające wiersze i piosenki kabaretu "Zielony balonik"!

Czytaj także

Zabijali mądrych, niezależnych ludzi

Ostatnia aktualizacja: 04.07.2011 09:30
We Lwowie odsłonięto pomnik zamordowanym przez Niemców w 1941 roku polskim naukowcom, profesorów wyższych uczelni lwowskich.
rozwiń zwiń