Awangarda podkarpacka. "Mówiono o tym terenie jako terenie niezwykłej kreatywności"

Awangarda to kierunek odrzucający dotychczasowe style i budujący swój świat. Mimo tego awangarda podkarpacka, z uwagi na swoje położenie i wojny, które nawiedziły te tereny, charakteryzowała się większym niż w innych miejscach przywiązaniem do krajobrazów i tradycji pokoleń. O wszystkim opowiedziała autorka książki "Awangarda podkarpacka" - Małgorzata Dziewulska. 

Dla mnie istotna jest obecność różnic terenu i surowości, jakie dają góry. Dlatego nazywam ją awangardą podkarpacką - stwierdziła Małgorzata Dziewulska

Foto: Shutterstock/PhotopankPL

• Awangarda podkarpacka działała na terytorium dwóch prowincji galicyjskich, w górnym dorzeczu Dniestru i Wisły.
• Małgorzata Dziewulska zdradziła, że tereny Podkarpacia charakteryzowały się dużą kreatywnością.
• - Nie istnieje w ogóle taka nazwa jak awangarda podkarpacka. Dla mnie istotna jest obecność różnic terenu i surowości, jakie dają góry. Dlatego nazywam ją awangardą podkarpacką - wyjaśniła Małgorzata Dziewulska.

Książka Małgorzaty Dziewulskiej realizuje założenia projektu "Odzyskanej awangardy", dokumentując cząstkę międzywojennej awangardy Europy Środkowo-Wschodniej, usytuowanej na terytorium dwóch prowincji galicyjskich, w górnym dorzeczu Dniestru i Wisły. Działając w warunkach kulturowej mozaiki Galicji Wschodniej, miała za sobą kilka stuleci sąsiedztwa tradycji ukraińskich, polskich i żydowskich, a więc dzieje znacznie dłuższe niż idea państw narodowych.

Dokumentacja awangardy Europy Środkowo-Wschodniej

Małgorzata Dziewulska zdradziła, że tereny Podkarpacia charakteryzowały się dużą kreatywnością. - Jednym z głównych zadań, które postawiła sobie grupa odzyskanej awangardy, jest dokumentacja awangardy Europy Środkowo-Wschodniej. Ja zajęłam się Galicją Wschodnią - to pojęcie używane w II RP - powiedziała.

- Mówiono o tym terenie jako terenie niezwykłej kreatywności. Wszystko z uwagi na fakt, że stamtąd biorą początki dwie rzeki płynące w odwrotnych kierunkach. Wisła do Bałtyku i Dniestr do Morza Czarnego. Sprzeczność i konfrontacja są tu u samego początku - podkreśliła.

Awangarda kijowska

Gość Polskiego Radia zdradziła, że przy opisie awangardy podkarpackiej musiała przyjrzeć się również awangardzie kijowskiej. - Na tym terenie działali artyści kilku narodowości, którzy zakładali kolektywy artystyczne. Interesowałam się nimi, ale żeby napisać coś, to musiałam sięgnąć również do awangardy kijowskiej - powiedziała.

- Wszystko dlatego, że ukraińska awangarda Galicji Wschodniej jest niezrozumiała bez fenomenu kijowskiej eksplozji - dodała.

Awangarda podkarpacka

"Awangarda podkarpacka" to termin stworzony przez autorkę. - Nie istnieje w ogóle taka nazwa jak "awangarda podkarpacka". Dla mnie istotna jest obecność różnic terenu i surowości, jakie dają góry. Dlatego nazywam ją awangardą podkarpacką - stwierdziła Małgorzata Dziewulska.

- Jedna z rzeczy, którymi musiałam się zająć, to wyjaśnienie, czy istniała współpraca między awangardami na Podkarpaciu. Współpraca trafiała na duże, obiektywne przeszkody. W latach 30. były duże problemy narodowościowe - wyjaśniła autorka książki.

Posłuchaj

28:32 _PR2 (mp3) 2024_07_23-21-30-04.mp3 Małgorzata Dziewulska o awangardzie podkarpackiej (Rozmowy po zmroku/Dwójka)

 

***

Tytuł audycji: Rozmowy po zmroku

Prowadziła: Monika Pilch

Gość: Małgorzata Dziewulska (autorka książki "Awangarda podkarpacka")

Data emisji: 23.07.2024

Godzina emisji: 21.30

dz/kmp