Prawda o człowieku wg Józefa Tischnera. "Przemoc jest znowu blisko nas"

Ostatnia aktualizacja: 20.02.2025 12:11
Ks. prof. Józef Tischner został ogłoszony jednym z patronów 2025 roku. Ten niezwykły kapłan i filozof w swojej pracy podejmował rozważania na temat miłości, dobra, relacji międzyludzkich, życia społecznego i miejsca człowieka. Mówił, że kluczowe dla człowieka są czasy, w których żyje. - Wydaje się, że to element przeszłości, ale przemoc jest znowu bardzo blisko nas. Jest częścią naszego własnego doświadczenia - ocenił w Dwójce Wojciech Bonowicz. Wraz ze Stefanem Szarym pochylili się nad prawdą o człowieku według ks. prof. Józefa Tischnera.
Ks. Józef Tischner (C) udziela wywiadu. Rok 1981.
Ks. Józef Tischner (C) udziela wywiadu. Rok 1981.Foto: Jerzy Ochoński/PAP

"Człowiek jest sprzecznością skargi i zachwytu. Jest pieśnią, która śpiewa samą siebie. Jest istotą uciekającą, która poszukuje bezpieczeństwa" - pisał ks. prof. Józef Tischner. W swoich rozważaniach ksiądz nie tyle teoretyzował, ile skupiał się na opisie doświadczeń.


Posłuchaj
35:58 19.2 Wszystkie prawdy Tischnera - Człowiek.mp3 Wojciech Bonowicz i Stefan Szary o filozofii ks. prof. Józefa Tischnera (Rozmowy po zmroku/Dwójka)

 

Heroizm i bestialstwo

Dr Stefan Szary zwrócił uwagę, że w refleksji ks. prof. Tischnera mamy do czynienia z konkretnymi obszarami. - Mamy otwarte trzy tematy. Pierwszym jest pojęcie dobra i zła. Drugim jest doświadczenie miejsc, w których dobro i zło nabierało charakteru tragicznego. Można było zostać ukaranym za czynienie dobra. W to wszystko wpisany jest także wątek osobistego wyboru. Dobro człowieka wzywa. Zło także kusi - powiedział.

- Jednym z podstawowych doświadczeń XX wieku było doświadczenie totalitaryzmu. Z jednej strony doświadczenie ofiar, ale ich by nie było, gdyby nie oprawcy. Widzimy, że człowiek rzucony jest w niesamowity dramat, o którym jeden z krakowskich filozofów napisał wcześniej pracę: między heroizmem a bestialstwem - zauważył.

Czas życia

Fundamentalne znaczenie dla człowieka ma czas i miejsce, w jakim żyje. Wojciech Bonowicz stwierdził, że żyjąc współcześnie, możemy korzystać z dobrodziejstw rozwoju, ale mimo to nieustannie trwa w nas walka. - Z jednej strony mamy symbole rozwoju, postępu: technika, ekonomia. W jakimś sensie wykonujemy ciągły progres. Nasze możliwości się powiększają, jeżeli chodzi o poznawanie rzeczywistości. Z drugiej strony mamy ciężar przemocy. Wydaje się, że to element przeszłości, ale przemoc jest znowu bardzo blisko nas. Jest częścią naszego własnego doświadczenia - ocenił. 

Czytaj także:

- Tischner od razu widzi to napięcie, które biegnie przez współczesność. Jego wizja jest taka, że człowiek, w ograniczeniach, jakie nazywamy historią czy biegiem dziejów, potrafi się zdobyć na gesty wolności i suwerenności. Nawet w najciemniejszych doświadczeniach takie gesty się zdarzały - powiedział Wojciech Bonowicz.

***

Tytuł audycji: "Wszystkie prawdy Józefa Tischnera" w paśmie Rozmowy po zmroku

Przygotowanie: Michał Nowak

Goście: Wojciech Bonowicz i Stefan Szary

Data emisji: 19.02.2025

Godzina emisji: 22.30

dz/kor/pg

Czytaj także

Marian Kisiel: pisma ks. Tischnera to witamina dla skołowanego umysłu

Ostatnia aktualizacja: 01.04.2021 17:40
- Ks. prof. Józef Tischner w sposób nieuczony, tzn. pozbawiony wszelkiego patosu, erudycyjnej nadwyżki, mówił nam o sprawach najważniejszych - mówił w Programie 2 Polskiego Radia prof. Marian Kisiel, poeta, krytyk literacki, tłumacz i literaturoznawca.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Wojciech Bonowicz: ta książka księdza Tischnera to refleksja nad życiem

Ostatnia aktualizacja: 26.12.2022 10:00
- Wydarzenie to coś, czymś w jakiś sposób zostaliśmy obdarowani, a tytuł tej książki jest oczywiście wieloznaczny. Chodzi o najpowszechniejsze sytuacje życiowe, ale również o wielkie wydarzenia chrześcijaństwa, tu jest mowa o jednym i o drugim - mówił o książce "Miłość i inne wydarzenia" księdza Józefa Tischnera poeta i publicysta Wojciech Bonowicz.
rozwiń zwiń
Czytaj także

"Moje Betlejem" - gawędy Józefa Tischnera [POSŁUCHAJ]

Ostatnia aktualizacja: 29.12.2023 13:00
W "Głosach z przeszłości" przypomnieliśmy gawędy ks. prof. Józefa Tischnera zatytułowane "Moje Betlejem". Wybitny filozof i teolog nagrał je przed laty dla niegdysiejszej audycji "Myśli na koniec dnia".
rozwiń zwiń