16:09 Dawno niedawno 24.01.2021 Markowska wspomnienie.mp3 Małgorzata Małaszko-Stasiewcz i Andrzej Sułek wspominają Elżbietę Markowską (Dawno, niedawno/Dwójka)
05:23 Poranek Dwójki Markowska 25.01.2021.mp3 Paweł Szymański: Elżbieta Markowska należała do zadeklarowanych wielbicieli Lutosławskiego (Poranek Dwójki)
03:18 Poranek Dwójki 25.01.2021 wspomnienie Markowska2.mp3 Katarzyna Naliwajek: Elżbieta Markowska budowała międzynarodowy prestiż Programu 2 Polskiego Radia (Poranek Dwójki)
05:44 Markowska wspomnienie Dumczal 25.01.2021.mp3 Agnieszka Duczmal wspomina Elżbietę Markowską (Dwójka)
15:13 Marcin Majchrowski wspomnienie Markowska 25.01.2021.mp3 Marcin Majchrowski opowiada o współpracy z Elżbietą Markowską (Dwójka)
06:09 Grzegorz Michalski wspomnienie Markowska 25.01.20201.mp3 Grzegorz Michalski "Elżbieta Markowska nie godziła się na bylejakość i kicz" (Dwójka)
19:05 Wspomnienie Markowska 25.01.2021.mp3 Elżbieta Markowska we wspomnieniach Róży Światczyńskiej (Dwójka)
05:30 Iwona Smolka o Markowskiej 25.01.2021.mp3 Iwona Smolka o współpracy z Elżbietą Markowską (Dwójka)
08:15 Joanna Wnuk Nazarowa o Elżbiecie Markowskiej.mp3 Joanna Wnuk-Nazarowa wspomina Elżbietę Markowską (Wybieram Dwójkę)
06:00 Jadwiga Rappe wspomina Elżbietę Markowską.mp3 Jadwiga Rappe: podziwiałam wielką przychylność Elżbiety dla młodych twórców (Wybieram Dwójkę)
05:14 Krzysztof Jakowicz Filharmonia Dwójki 25.01.2021.mp3 Krzysztof Jakowicz: zrobiła wiele wspaniałych rzeczy dla polskiej muzyki (Dwójka)
10:13 Filharmonia Dwójki 25.01.2021 Skulska.mp3 Anna Skulska: wszystko musiało być u niej na najwyższym poziomie (Dwójka)
01:26 Filharmonia Dwójki 25.01.2021 Krauze.mp3 Zygmunt Krauze: była lojalną przyjaciółką (Dwójka)
03:13 Filharmonia Dwójki 25.01.2021 Kornowicz.mp3 Jerzy Kornowicz: Elżbieta Markowska stworzyła busolę kulturowo-intelektualną (Dwójka)
"Dwójko, trwaj!". Archiwalna rozmowa z Elżbietą Markowską
Elżbieta Markowska pracowała w Polskim Radiu od 1970 roku. Jako dyrektor Programu 2 w latach 1991-1995 stworzyła nową formułę tej anteny, opartą na muzyce poważnej, literaturze, informacji i publicystyce kulturalnej. Później kierowała Programem 2 - od sierpnia 1999 do początku 2007 roku.
- Ten rozogniony umysł był aktywny do ostatniego momentu - wspominała Małgorzata Małaszko-Stasiewicz, dyrektor-redaktor naczelny Programu 2 Polskiego Radia. - Była zaangażowana, działała w Towarzystwie Witolda Lutosławskiego, dbała o jego spuściznę, a jednocześnie o to, co z niej wynikało. Nie tylko koncentrowała się na jego twórczości i postaci, ale dbała o naświetlanie naszej historii poprzez muzykę. Nie wiem, czy ktoś więcej zrobił w Polskim Radiu dla Witolda Lutosławskiego.
Czytaj też:
Andrzej Sułek podkreślił, że to Elżbieta Markowska włączyła Polskie Radio do Europejskiej Unii Nadawców. - Ona czuła w tym wielką szansę dla promocji polskiej muzyki i włączenia naszej oferty kompozytorów i wykonawców w ten wielki krwiobieg europejskiego życia muzycznego i kulturalnego. I ta pozycja Polskiego Radia z dnia na dzień wzrosła w sposób nieoczekiwany dla nikogo - mówił.
- Kiedy wprowadziła mnie po raz pierwszy na posiedzenia EBU, pamiętam, że była tam traktowana jako jeden z tych tuzów. Zasiadała ramię w ramię obok przedstawiciela BBC czy Radio France. To kapitał, który ciągle pomnażamy - wspominał Kierownik Redakcji Muzycznej Programu 2 Polskiego Radia.
"Warto wspomnieć o naszych słuchaczach. Byli to m.in. Julia Hartwig i Henryk Mikołaj Górecki, który czasem dzwonił do audycji na żywo. Słuchali nas dziennikarze, muzycy, ale także odbiorcy bez żadnego przygotowania, bez odpowiedniej erudycji. U nich zaważyły potrzeby obcowania z kulturą, kontaktu z pięknem, muzyką, słowem, literaturą" - wspominała Elżbieta Markowska podczas 82. urodzin Dwójki. Pracę w Polskim Radiu wspominała też niespełna 9 lat temu w audycji "Notatnik Dwójki":
Jak zauważyła Magdalena Łoś, czas, w którym Elżbieta Markowska tworzyła na nowo radiową Dwójkę, przypadał na początek lat 90., a zatem była to zupełnie nowa rzeczywistość. - Przywołała wspaniałych specjalistów, fachowców w swojej dziedzinie, którzy zostali zwolnieni w okresie stanu wojennego. Ewa Obniska, Wiktor Aleksander Bregy, Andrzej Chłopecki, Małgorzata Gąsiorowska, Grzegorz Michalski – oni razem z nią tworzyli coś, co było bez precedensu.
- To był taki moment, kiedy się zmieniło wszystko - podkreśliła Małgorzata Małaszko-Stasiewicz. - Więc z jednej strony odwaga, z drugiej determinacja i jakieś wizjonerstwo, bo nawet nasza instytucja to nie było wówczas Polskie Radio, tylko Radiokomitet. Wszystko się wykuwało na nowo, było na ruchomych piaskach.
Dyrektor-redaktor naczelny Programu 2 Polskiego Radia wspominała również Elżbietę Markowską jako osobę "przełamującą swoje wątpliwości". - Nie ukrywała, że nie wszystko rozumie w świecie, o czym rozmawiałyśmy nie raz. Nie rozumie, przez co przechodzi radiofonia i jak w ogóle zmienia się odbiór i oczekiwanie słuchacza. Ale rozumiała, że świat idzie nieodwołalnie naprzód. I niezależnie od tego, w jakim tempie on idzie, wartość artystyczna zawsze będzie wartością, tylko trzeba ją we właściwy sposób naświetlić.
Czytaj też:
Elżbietę Markowską wspominał również muzyk i kompozytor Paweł Szymański. Opowiadał m.in. o jej działalności na rzecz Towarzystwa im. Lutosławskiego. - Odgrywała dużą rolę, jeśli chodzi o programowanie festiwali i koncertów, które organizowało Towarzystwo. Była zawsze zafascynowana Lutosławskim i należała do jego zadeklarowanych wielbicieli - mówił.
Kompozytor podkreślił, że Elżbieta Markowska przykładała ogromną wagę do promocji młodych polskich twórców. - Poznałem ją pod koniec lat 70., kiedy była już wytrawnym radiowcem, a ja zaczynałem swoją drogę kompozytorską. Elżbieta była zawsze życzliwa mojej muzyce, co zaowocowało dość prędko w wymiarze praktycznym. W 1981 roku dokonała zakupu niewykonywanych utworów kilku kompozytorów młodego pokolenia i w tej puli znalazła się moja Partita II, czyli moja praca dyplomowa.
***
Elżbieta Markowska ukończyła Wydział Muzykologii Uniwersytetu Warszawskiego (dyplom u profesora Józefa Chomińskiego). Od 1970 roku pracowała w Polskim Radiu; w Trójce od lat 70., gdzie zajmowała się muzyką poważną.
W 1991 roku po raz pierwszy objęła dyrekcję Dwójki – jako pierwszego programu tematycznego poświęconego kulturze i muzyce poważnej. Wówczas stworzyła ten profil naszej anteny, który do dziś wyróżnia Program 2 jako unikatowe zjawisko w polskim eterze i w polskiej kulturze. Wtedy też przywróciła do pracy dziennikarzy zwolnionych z Polskiego Radia w stanie wojennym. Była aktywną prekursorką współpracy Polskiego Radia z EBU, bardzo świadomie i z wielką dalekowzrocznością postrzegała wymianę muzyczną z rozgłośniami europejskimi, jako narzędzie promocji polskiej kultury i sposób włączania polskiej twórczości i wykonawstwa muzycznego w międzynarodowy krwiobieg muzyczny. Dyrektorką Dwójki była do 1995 roku, by powrócić na to stanowisko w roku 1999 i pozostawać na nim przez kolejnych osiem lat.
Była autorką niezliczonych audycji, wywiadów i przedsięwzięć koncertowych. W radiowych archiwach pozostają jej rozmowy m.in. z Henrykiem Mikołajem Góreckim, Janem Krenzem, Witoldem Lutosławskim, Romanem Palestrem, Krzysztofem Pendereckim, Władysławem Szpilmanem, Pawłem Szymańskim. Ze wszystkim tymi twórcami i artystami pozostawała w osobistej, serdecznej przyjaźni. Z najwybitniejszych postaci polskiego życia kulturalnego zbudowała wokół Dwójki krąg jej wspaniałych przyjaciół - oprócz już wymienionych należeli do nich m.in. Andrzej Wajda, Wojciech Kilar, Julia Hartwig.
W formie książkowej opublikowała m.in. swoje rozmowy z Janem Krenzem, a także plon swoich badań nad życiem Witolda Lutosławskiego. Do ostatnich chwil pracowała nad publikacją Okupacyjne losy muzyków. Warszawa 1939-1945, wspólnie z Katarzyną Naliwajek-Mazurek.
Życiową pasją, ale i misją Elżbiety Markowskiej, pozostawała postać i dzieło Witolda Lutosławskiego. Była zawsze zaangażowana w przedsięwzięcia poświęcone kultywowaniu jego pamięci i postaci. W latach 2015-2018 była prezesem Towarzystwa jego imienia.
mc/jp/rk/as
