"Jerzy Nowak był przerażającym przeciwnikiem"

- To było człowiek, którego właściwie wszyscyśmy kochali, a to się rzadko zdarza w naszym środowisku - o zmarłym kilka dni temu wybitnym aktorze i reżyserze, Jerzym Nowaku opowiadali w Dwójce przyjaciele

Jerzy Nowak

Foto: PAP/Jacek Bednarczyk

Po raz ostatni wystąpił na deskach Teatru Starego w Krakowie 9 lutego, grając Hirsza Singera w spektaklu "Ja jestem Żyd z Wesela". W tę rolę w ciągu 20 lat wcielił się ponad 630 razy.
Jerzy Nowak, o którym rozmawialiśmy w audycji "Rozmowy po zmroku", w filmach grał zwykle role drugoplanowe. Wystąpił m.in. w "Ziemi obiecanej" Andrzeja Wajdy, "Amatorze" Krzysztofa Kieślowskiego, "Liście Schindlera" Stevena Spielberga czy "Quo Vadis" Jerzego Kawalerowicza. W ostatnich latach mogliśmy oglądać go w "Rysie" Michała Rosy i w amerykańskim filmie biograficznym "Dzieci Ireny Sendlerowej".
Prof. Anna Polony, aktorka, reżyser i pedagog zwierzała się, że Jerzy Nowak był dla niej "wzorem uczciwości zawodowej", zwracała uwagę na jego wielki talent i "przebogate aktorstwo”. – Podziwiałam u niego podejście do naszej pracy, do sceny, do twórczości aktorskiej. Nie istniały dla niego małe zadania, jakieś bariery, typu, że to nie ta sztuka, nie ta rola... On uważał, że ma wykonać powierzone mu zadanie – zaznaczyła.
Aktor i reżyser Tadeusz Malak wspominał, że najważniejszym dla niego spotkaniem z Jerzym Nowakiem było to z 1992 roku, kiedy Andrzej Wajda wystawiał "Wesele” z Jerzym w roli Żyda.
Paweł Głowacki opowiadał, że Jerzy Nowak był "jak gąbka”. – To był człowiek, który bez teatru nie mógł istnieć. On pomimo swoich lat i chorób w teatrze ożywał. (…) to było człowiek, którego właściwie wszyscyśmy kochali, a to się rzadko zdarza w naszym środowisku  – podkreślił.
Teatrolog Józef Opalski podkreślał, że Jerzy Nowak był dla niego "fantastycznym i przerażającym przeciwnikiem, w tym sensie (…), że wymagał on opowieści i od innej strony podejścia do pisania o roli i aktorze”. – On smakował inaczej niż cała reszta – tłumaczył.
Jerzy Nowak urodził się 20 czerwca 1923 roku w Brzesku. Podczas wojny walczył w partyzantce. W 1948 roku ukończył Państwową Szkołę Dramatyczną w Krakowie i w tym roku debiutował w teatrze. Po latach, już jako aktor krakowskiego Teatru Starego, został jej wykładowcą. Występował w Teatrze Wyspiańskiego w Katowicach oraz teatrach krakowskich - Młodego Widza, Starym i Słowackiego.
Nowak był wielokrotnie wyróżniany, m.in. otrzymał nagrodę na XVIII Opolskich Konfrontacjach Teatralnych w Opolu za rolę Żyda w "Weselu" Stanisława Wyspiańskiego w reżyserii Wajdy w Starym Teatrze, a także nagrodę na IV Ogólnopolskim Festiwalu Teatrów Jednego Aktora we Wrocławiu za monodram "Prawdziwa obrona Sokratesa Kostasa Varnalisa", również w Starym Teatrze w Krakowie. W 2008 roku został uhonorowany Złotym Medalem "Zasłużony Kulturze Gloria Artis".
W 2009 roku ukazała się biografia Jerzego Nowaka "Książka o miłości" napisana wspólnie z żoną, Marią Andruszkiewicz-Nowak. Publikacja w lutym 2010 została uhonorowana Nagrodą Krakowska Książka Miesiąca. W sierpniu 2010 roku żona aktora zmarła.
Audycję prowadził Jacek Wakar.

pp