Korespondencja Jerzego Giedroycia z Józefem Łobodowskim

Ostatnia aktualizacja: 17.06.2022 22:00
Józef Łobodowski to wciąż mało znany poeta, tłumacz literatury ukraińskiej, żołnierz kampanii wrześniowej, po wojnie emigrant w Hiszpanii. Odegrał ważną rolę w budowaniu dialogu polsko-ukraińskiego po 1945 roku, uznawany był przez Ukraińców za tego, który zbudował pomosty między dwoma literaturami, sprawy polsko-ukraińskie to bardzo ważna część jego korespondencyjnej rozmowy z red. paryskiej "Kultury".
Józef Łobodowski
Józef ŁobodowskiFoto: NAC/domena publiczna

75 lat temu, w czerwcu 1947 roku, ukazał się w Rzymie pierwszy numer pisma "Kultura". Dla Jerzego Giedroycia, jego współpracowników, związanych z pismem publicystów, eseistów, pisarzy jednym z podstawowych zagadnień była sprawa stosunków polsko-ukraińskich i niepodległości Ukrainy, także dbałość o to, by literatura i kultura narodu ukraińskiego były szerzej i lepiej znane Polakom.

"Nie będzie wolnych naprawdę Polaków, Węgrów czy Czechów, bez wolnych Ukraińców , Białorusinów czy Litwinów" - czytamy w "Deklaracji w sprawie ukraińskiej" opublikowanej na łamach "Kultury" wiosną 1977 roku. Wśród sygnotariuszy tego wystąpienia znalazł się poeta, prozaik, publicysta, tłumacz Józef Łobodowski. To właśnie do niego przez cztery dekady zwracał się Jerzy Giedroyć z prośbą o pisanie tekstów dotyczących relacji polsko-ukraińskich, tłumaczenie ukraińskich pisarzy, recenzowanie książek na temat historii i współczesności Europy Wschodniej.

Józef Łobodowski tłumaczył dla pisma także utwory pisarzy białoruskich, rosyjskich, hiszpańskich, zamieszczał na łamach "Kultury" swoje wiersze i teksty prozatorskie, Instytut Literacki publikował jego książki. Na czym polegała współpraca Jerzego Giedroycia i Józefa Łobodowskiego, jak przebiegała, jakie były jej blaski i cienie – lepiej to poznajemy dzięki publikacji ich listów z lat 1947-1988.

O przedwojennej działalności Józefa Łobodowskiego, o jego roli w budowaniu porozumienie między Polakami i Ukraińcami , a także o relacjach poety z redaktorem naczelnym paryskiej "Kultury" opowiadała Bogumiła Berdychowska – publicystka specjalizująca się w historii Ukrainy i stosunków polsko-ukraińskich, która korespondencje Łobodowskiego z Giedroyciem opracowała. 


Posłuchaj
29:08 Strefa literatury Dwójka 17 czerwiec 2022 21_30_13.mp3 Korespondencja Jerzego Giedroycia z Józefem Łobodowskim (Strefa literatury/Dwójka)

 

***

Józef Łobodowski to autor 19 tomów wierszy, 7 tomów prozy, znakomity tłumacz poezji, między innymi hiszpańskiej i ukraińskiej, cięty i kontrowersyjny publicysta, przywódca młodych poetów, bohater procesów literackich, laureat Nagrody Młodych Polskiej Akademii Literatury. Po wojnie nie wrócił do kraju, na stałe osiadł w Madrycie, gdzie w latach 1949-1975 współpracował z polską rozgłośnią Radia National de Espana.

Po wielu latach symbolicznie powrócił do Polski. Po tomie publicystyki oraz wspaniałej trylogii kozackiej do rąk czytelników trafiła tetralogia "Dzieje Józefa Zakrzewskiego". Składają się na nią cztery powieści wydane jeden jedyny raz na emigracji: "Czerwona wiosna" (1965), "Terminatorzy rewolucji" (1966), "Nożyce Dalili" (1968), "Rzeka graniczna" (1970).

Józef Łobodowski jako publicysta podejmował szeroką paletę zagadnień, jednak kluczowe dla jego publicystyki są problemy związane z Ukrainą. W wydanym przez wydawnictwo Test tomie "Przeciw upiorom przeszłości" znalazły się teksty Łobodowskiego pisane w latach 1932-1988 i poświęcone relacjom polsko-ukraińskim.

***

Tytuł audycji: Strefa literatury

Prowadziła: Dorota Gacek

Gość: Bogumiła Berdychowska (publicystka specjalizująca się w historii Ukrainy i stosunków polsko-ukraińskich, która korespondencje Łobodowskiego z Giedroyciem opracowała)

Data emisji: 17.06.2022

Godzina emisji: 21.30


Czytaj także

"Anne z Zielonych Szczytów". Zamach na klasykę?

Ostatnia aktualizacja: 10.02.2022 09:30
Pod koniec stycznia ukazało się nowe wydanie kultowej powieści Lucy Maud Montgomery. Nie byłoby w tym nic dziwnego, gdyby nie "zamach" tłumaczki Anny Bańkowskiej na dotychczasowe wyobrażenia czytelników. Była Ania, jest Anne. Było Zielone Wzgórze, są Zielone Szczyty.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Józef Łobodowski i jego działania na rzecz poprawy relacji polsko-ukraińskich

Ostatnia aktualizacja: 13.03.2022 15:00
Trudno chyba znaleźć wśród polskich pisarzy i publicystów drugą postać, która tyle zrobiłaby dla poprawy relacji polsko-ukraińskich, co pisarz, poeta i publicysta Józef Łobodowski.
rozwiń zwiń