"Świat zmienia się, przekraczając jakąś fatalną granicę" - pisze w "Planecie Piołun" Oksana Zabużko o Europie trawionej toksycznymi populizmami i opadającej w intelektualną przepaść.
W podzielonym świecie baniek informacyjnych jej eseje - jak wskazuje wydawca - zdają się kierować czytelnika w stronę ocalenia, którym dla autorki jest szeroko pojęta kultura, a przede wszystkim kultura uważnego czytania. W swoich esejach Zabużko daje przykład głębokiej lektury, zwracając się w stronę ważnych dla siebie autorów, których światy usiłuje ochronić przed niezrozumieniem.
Z zaangażowaniem przygląda się obecnej Ukrainie i podejmuje dialog z innymi kulturami. Tłumaczy "Czarnobylską modlitwę" Swiatłany Aleksijewicz, żegna się z Josifem Brodskim, ogląda nowy film Larsa von Triera i rozmawia z czytelnikami swoich utworów za granicą. "Planeta Piołun" jest także listem miłosnym pisarki do Polski.
Opowiadam Europejczykom o tym, co przegapili
W audycji "Moje książki" Oksana Zabużko wskazała, że historii współczesnej nie chcemy odczytywać jako szeregu wydarzeń tragicznych, bo "nie lubimy tragedii, uciekamy od tego, bo od 30 lat mamy sobie ten ciepły basen i uważamy, że zimna wojna się skończyła i świat zrobił się piękny, i chodzi w nim tylko o to, by osiągać sukcesy, dążyć do tego, by mieć ferrari".
- Na Ukrainie ciągle to powtarzam, od 2014 roku, na spotkaniach z młodzieżą, teraz mówię to także w Polsce: przebaczcie, przygotowywaliśmy was do zupełnie innego świata, złe książki wam podsuwaliśmy do czytania. Okazuje się, że młodzież była nieprzygotowana na to, co się wydarzy - oceniła. - Totalitaryzm, Sowieci, stalinowska wersja świata. Jak widać, w mózgu prezydenta Rosji Władimira Putina ta obecna wojna jest połączona z II wojną światową - stwierdziła.
W rozmowie z Magdą Mikołajczuk pisarka wyjaśniła, że gdy wybuchła wojna na Ukrainie, ona promowała "Planetę Piołun" w Polsce. Miała bilet powrotny do kraju, nie zdążyła wrócić, utknęła w Warszawie. - Bardzo mi ciężko, bo ja rozumiem, co się dzieje teraz w domu. Oni przeżywają zjednoczenie nowego Majdanu, są jedną, wspierającą się rodziną, każdy robi, co może. To bardzo odmienia naród. A ja jestem tu, odcięta od kraju, bezradna. Mówienie daje mi poczucie, że coś jednak robię, że jestem pożyteczna. To wojna, w której informacja też jest bardzo ważną częścią walki - zauważyła.
- Opowiadam Europejczykom o tym, co przegapili - dodała.
22:08 Jedynka/Moje książki - 9.03.2022 "Planeta Piołun" Oksany Zabużko. "Dramatycznie aktualne teksty" (Moje książki/Jedynka)
Czytaj także:
Oksana Zabużko (ur. 19 września 1960 r. w Łucku) - ukraińska pisarka, poetka i eseistka. Uzyskała tytuł doktora filozofii na Uniwersytecie Kijowskim. Wykładała filologię ukraińską na uniwersytetach w USA. Na stałe mieszka w Kijowie. W swojej twórczości skupia się na zagadnieniach dotyczących ukraińskiej samoidentyfikacji, problemach postkolonializmu oraz feminizmie.
Największą sławę przyniosła jej książka "Badania terenowe nad ukraińskim seksem", wydana w 1996 roku. Opisuje ona spustoszenia w ludzkiej psychice jako następstwa komunizmu i totalitaryzmu. Uznano ją za pierwszy manifest ukraińskiego feminizmu. Z kolei za powieść "Muzeum porzuconych sekretów" Zabużko otrzymała Nagrodę Literacką Europy Środkowej "Angelus".
***
24 lutego Rosja zaatakowała Ukrainę. Wojska rosyjskie niszczą obiekty infrastruktury wojskowej oraz budynki mieszkalne w różnych częściach kraju. Na Ukrainie wprowadzono stan wojenny. Jej obywatele - przede wszystkim kobiety i dzieci - szukają schronienia poza granicami, głównie w Polsce.
***
Tytuł audycji: Moje książki
Prowadzi: Magda Mikołajczuk
Goście: Oksana Zabużko
Data emisji: 9.03.2022
Godzina emisji: 23.07
kk
