Jan Bogusz z Kamiennej Woli. Kajocki Jimi Hendrix

- On tak jak Hendrix, jak Joplin, był tym płomieniem młodości opętanym muzyką, tak jak i oni zapłacił za to najwyższą cenę w wieku 27 lat - mówił o legendarnym skrzypku z mikroregionu Kajoków w Radomskiem Andrzej Bieńkowski.

Na skrzypcach Jan Bogusz

Foto: archiwum Fundacji Muzyka Odnaleziona

Urodzony w 1918, zmarły w 1945 roku, przez swoich uczniów zapamiętany jako geniusz. Choć żył krótko, to wychował pięciu wybitnych skrzypków ludowych. Stał się też postacią, która połączyła dwie epoki w muzyce wiejskiej. - Uczył się u Andrzeja Kędzierskiego we Rdzuchowie. To był reprezentant epoki orkiestr złożonych z basów i bębna, muzyki nietemperowanej, szalonej, granej według śpiewu, bo inaczej wylatywało się z wesela na kopniakach - wyjaśniał Andrzej Bieńkowski. - Przyszedł jednak harmonista Michalski z muzyką temperowaną, nieśpiewną. Bogusz zachwycił się tą harmonią i musiał przetłumaczyć ten sposób śpiewający gry na kształt harmonii, tak doszło do cywilizacyjnej przemiany muzyki wiejskiej.

Etnograf, który wydał płytę poświęconą Boguszowi, opowiedział w audycji o klimacie kajockich wesel, podczas których muzycy grali przez kilka dni, niemal bez przerwy. - Choć puchły im ręce, to muzyka stawała się narkotykiem, nie pozwalała zasnąć, a warto pamiętać, że tutejsze ekstatyczne oberki potrafią trwać po 40 minut.

Jan Bogusz zmarł w wyniku wydarzeń, które miały miejsce po jednym z takich wesel. Nie pozostawił po sobie nagrań. W audycji o fenomenie muzyki Bogusza wypowiadał się jego uczeń Tadeusz Jedynak, ale też współcześni skrzypkowie zafascynowani postacią geniusza z Kamiennej Woli oraz mieszkańcy tej wsi.

***

Tytył audycji: Mikrokosmosy

Przygotowała: Justyna Piernik

Data emisji: 8.10.2018

Godzina emisji: 22.20

bch/kh